Theo ông Trần Tuấn Anh – Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, “cần coi phát triển công nghiệp chế tạo, chế biến là then chốt; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là các quá trình chuyển đổi then chốt, với những phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
Chiều 14/6, phiên toàn thể của Diễn đàn cấp cao thường niên về công nghiệp 4.0 năm 2023 (Industry 4.0 năm 2023) với chủ đề “Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh tạo đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia với sự chủ trì trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Đồng chủ trì diễn đàn còn có Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk, Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam Giorgio Aliberti.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Trần Tuấn Anh, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 17/11/2022 về “Tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” là Nghị quyết chuyên đề có tính tổng thể đầu tiên của Đảng về công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Theo đó, Nghị quyết đã xác định rõ mô hình, quan điểm, mục tiêu và hệ thống các chính sách và giải pháp để lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện đối với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời gian tới để đạt được mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam cơ bản đạt được các tiêu chí của nước công nghiệp, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, thuộc nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu khu vực Châu Á..
Trong đó, Nghị quyết 29 của BCH Trung ương Đảng khóa XIII đã xác định mô hình CNH, HĐH của Việt Nam là mô hình dựa trên nền tảng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Để triển khai thực hiện Nghị quyết 29, Bộ Chính trị đã ban hành Kế hoạch số 13-KH/TW ngày 28/11/2022. Đồng thời, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang tích cực chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thành xây dựng Nghị quyết của Chính phủ để triển khai thực hiện Nghị quyết 29.
Vì vậy, để góp phần thúc đẩy thực hiện Nghị quyết 29, năm nay, Industry 4.0 đã lựa chọn chủ đề của phiên toàn thể là “Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh tạo đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Trưởng Ban Trần Tuấn Anh tái khẳng định: Phải coi phát triển công nghiệp chế tạo, chế biến là then chốt, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là các quá trình chuyển đổi then chốt, là những phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình CNH, HĐH đất nước.
Theo đó, cần xác định nguồn lực trong nước là cơ bản, chiến lược, lâu dài và quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá. Doanh nghiệp trong nước (bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân) là động lực chính, chủ đạo. Doanh nghiệp FDI có vai trò quan trọng, đột phá trong quá trình CNH, HĐH.
Ông Trần Tuấn Anh cũng đề nghị, tại phiên toàn thể cấp cao này, trên cơ sở trình bày của các diễn giả và nội dung dự kiến trao đổi, thảo luận, các đại biểu, chuyên gia cần tập trung vào ba nội dung chính.
Thứ nhất, trao đổi, làm rõ kinh nghiệm của quốc tế về công nghiệp hóa, hiện đại hóa dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ sở thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và rút ra các bài học kinh nghiệm, hàm ý chính sách đối với Việt Nam.
Thứ hai, làm rõ thực trạng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tại Việt Nam; những kết quả và hạn chế, tồn tại, nguyên nhân, nhất là các nguyên nhân chủ quan về tổ chức thực hiện.
Thứ ba, trao đổi, đề xuất những giải pháp, chính sách để thể chế hóa, cụ thể hóa các quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp lớn nêu tại Nghị quyết 29; nhất là về các vấn đề liên quan đến chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để tạo đột phá cho CNH, HĐH…
Tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế
Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà khoa học công nghệ phát triển như vũ bão và thực sự đang bước vào giai đoạn phát triển mới với cuộc CMCN) lần thứ tư.
Theo Thủ tướng, trong thời gian vừa qua, với việc chuyển đổi theo mô hình tăng trưởng mới dựa trên nền tảng là năng suất và đổi mới sáng tạo, giảm bớt sự phụ thuộc vào những lợi thế cạnh tranh cũ như tài nguyên thiên nhiên hay nguồn nhân công giá rẻ, kinh tế Việt Nam đã đạt được những bước phát triển mạnh mẽ.
Thủ tướng nêu rõ, việc thích ứng và phát triển của mỗi quốc gia trong kỷ nguyên số và toàn cầu hóa hiện nay là vấn đề lớn, vừa cấp bách, vừa lâu dài. Đối với Việt Nam, ý thức rõ về cơ hội và yêu cầu, Chính phủ đã chủ động thích ứng, đổi mới để phát triển.
Để đạt được mục tiêu đề ra, Thủ tướng đề nghị, bám sát các yêu cầu của Nghị quyết 29, Chính phủ sẽ sớm ban hành Chương trình hành động để cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp cho từng cấp, ngành, cơ quan đơn vị để thực hiện cho được mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.
Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để tạo đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Qua đó, xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh, tự lực, tự cường…
Thủ tướng cũng thẳng thắn nhìn nhận, Việt Nam dù là quốc gia đã có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ về đổi mới sáng tạo trong 12 năm liền và tiếp tục – được WIPO coi là quốc gia đạt tiến bộ về đổi mới sáng tạo một cách có hệ thống và có tiềm năng lớn. Tuy nhiên, với xuất phát điểm chậm hơn nên hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của Việt Nam vẫn còn có khoảng cách so với một số nước trong khu vực và trên thế giới.
Vì vậy, Thủ tướng khẳng định, Chính phủ sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế. Đồng bộ hóa các quy định, quy chế, chính sách có liên quan; có cơ chế thí điểm, đầu tư mạo hiểm, chấp nhận rủi ro nhằm tháo gỡ các nút thắt, rào cản, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Tăng cường các dự án có tác động lan toả
Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ rõ, phải tạo đột phá trong xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược tạo động lực cho đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Thủ tướng cho biết, cần phải bảo đảm tính đồng bộ, hiệu quả từ xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chương trình, dự án kết cấu hạ tầng; bao gồm cả hạ tầng cứng và hạ tầng mềm để nâng cao tính liên kết và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Theo đó, cần thúc đẩy các dự án hạ tầng giao thông liên vùng, năng lượng xanh, hạ tầng xanh… có tác động lan toả, tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế. Nghiên cứu hình thành quỹ phát triển hạ tầng; áp dụng thí điểm mô hình đầu tư công – quản trị tư, đầu tư tư – sử dụng công; đa dạng hóa nguồn lực, huy động tối đa nguồn lực từ quỹ đất trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu, nhanh chóng thể chế hóa quan điểm nguồn lực trong nước là cơ bản, chiến lược, lâu dài và quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá; doanh nghiệp trong là động lực chính, chủ đạo; doanh nghiệp FDI có vai trò quan trọng, đột phá trong thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ tin tưởng, Việt Nam với rất nhiều yếu tố thuận lợi cho việc tiếp cận và hưởng lợi từ CMCN lần thứ tư. Đó là, có cơ cấu dân số trẻ, ham học hỏi, năng động, sáng tạo; hạ tầng cho công nghệ số hóa phát triển nhanh; cơ chế, chính sách ngày càng hoàn thiện. Vì vậy, dù phải chú ý đến những yếu tố tác động tiêu cực nhưng đây thực sự là cơ cơ hội để Việt Nam thực hiện khát vọng phồn vinh hạnh phúc.
Thủ tướng cũng đề nghị, sau Diễn đàn này, các cấp, các ngành, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp cần cùng nỗ lực, biến khát vọng thành việc làm và hành động cụ thể để tiếp tục phấn đấu và đạt được những bước tiến mới góp phần đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước ta.
“Chúng ta đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, cố gắng rồi thì cố gắng hơn nữa, quyết tâm rồi thì quyết tâm cao hơn nữa, xác định trọng tâm trọng điểm để phân bổ nguồn lực thời gian thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đề ra”, Thủ tướng nói.
Trên cơ sở kết quả Diễn đàn Công nghiệp 4.0 năm 2023, Ban Kinh tế Trung ương cho biết sẽ ghi nhận, tiếp thu tối đa tất cả các ý kiến trao đổi, thảo luận, góp ý cũng như nghiên cứu đầy đủ các tài liệu, các tham luận, báo cáo chuyên đề liên quan để tổng hợp, chắt lọc để phục vụ công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát triển khai thực Nghị quyết số 29-NQ/TW, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Đồng thời, Ban Kinh tế Trung ương cũng sẽ tổng hợp gửi các cơ quan và địa phương phục vụ quá trình xây dựng các nghị quyết, chương trình hành động, đề án triển khai thực hiện nghị quyết của các cơ quan thuộc Chính phủ và địa phương. |
Tuấn Việt