Hotline: 
Sắp tới các trường đại học không chuyên sẽ không được đào tạo bác sĩ và cử nhân luật để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực. Theo đó, chỉ có trường y mới được đào tạo bác sĩ, trường luật mới được đào tạo cử nhân luật.
Đây là thông tin được Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh như tại thảo luận ở tổ về chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 ngày 25/11.
Theo ông Hòa Bình, Chính phủ sẽ siết điều kiện mở ngành đối với các lĩnh vực đặc thù như y khoa và luật. Những cơ sở không đáp ứng tiêu chí về đội ngũ giảng viên, năng lực chuyên môn và cơ sở thực hành sẽ không được đào tạo hai ngành này.
Ông Bình nói, y khoa là ngành đòi hỏi chuẩn đầu ra đặc biệt cao nên việc đào tạo phải gắn chặt với bệnh viện thực hành, đội ngũ giảng viên chuyên sâu và hệ thống kiểm định độc lập. Hiện cả nước có 34 trường đại học đào tạo ngành y với mức học phí và năng lực đào tạo khác nhau. Việc chuẩn hóa điều kiện mở ngành được xem là cần thiết để bảo đảm chất lượng nhân lực y tế trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng.
Với ngành luật, nhiều trường không chuyên trước đây phát triển thêm khoa luật theo nhu cầu tuyển sinh, trong khi chưa có đủ nền tảng đào tạo chuyên sâu. Chủ trương mới hướng tới mô hình các trường không chuyên chỉ giảng dạy những học phần pháp lý cơ bản, còn đào tạo cử nhân luật phải tập trung tại các cơ sở chuyên ngành, đủ điều kiện thực hành pháp luật.
Xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng về kiểm định chất lượng giáo dục
Phó thủ tướng nhấn mạnh những định hướng trên nằm trong tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Chương trình mục tiêu quốc gia sẽ tập trung nguồn lực để chuẩn hóa hệ thống giáo dục đại học, nâng chất lượng đội ngũ, tăng chỉ số xếp hạng và giảm tình trạng đào tạo không gắn với nhu cầu thị trường lao động.
Cũng theo ông Bình, có một số hạn chế của giáo dục đại học hiện nay như đào tạo chưa sát thực tiễn hay tỷ lệ sinh viên làm trái ngành vẫn tồn tại, nên mục tiêu của chương trình lần này là khắc phục bằng cơ chế chuẩn hóa và sàng lọc. Chính phủ sẽ xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng về kiểm định chất lượng, điều kiện giảng viên, hạ tầng đào tạo và tỷ lệ cam kết thực hành.
Theo Phó thủ tướng, các trường không đáp ứng yêu cầu, sắp tới có thể phải sáp nhập, thu hẹp quy mô hoặc ngừng mở ngành mới. Ở bậc sau đại học, chương trình cũng đặt mục tiêu chấn chỉnh tình trạng kiêm nhiệm hình thức, bảo đảm giảng viên tham gia đào tạo thực chất.
Vấn đề chất lượng sau đại học cũng cần được chấn chỉnh, nhằm khắc phục tình trạng giáo sư kiêm nhiệm, ghi tên ở 9-10 trường nhưng cả năm không đến trường, không thực chất tham gia giảng dạy, dẫn đến việc “không thực chất” về con số. Những chủ trương này rất quyết liệt trong việc nâng cao chất lượng.
Theo ông Bình, dù đã có một số trường như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM, Bách khoa đã đạt top 200 quốc tế, nhưng mục tiêu lần này là vươn tới top 100 và tăng số lượng trường đạt chuẩn. Điều quan trọng hơn nữa là vấn đề về chất lượng phải bảo đảm để sinh viên ra trường đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.
Đáng chú ý, nghị quyết đặc biệt hướng tới mục tiêu người được đào tạo sau khi ra trường có chất lượng như xã hội mong muốn, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước đi nhằm hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, là một trong ba đột phá chiến lược đã được xác định. Trong đó, Hệ thống đại học đang được xem là điểm yếu nhất và cần phải tập trung khắc phục, cải tổ…
Cao Tuấn