Ở CHLB Đức, hệ thống giáo dục nghề nghiệp rất phát triển và được đánh giá cao vì đáp ứng được nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp và cung cấp nguồn nhân lực có chuyên môn cao cho nền kinh tế.
Đây là mô hình đào tạo được coi là rất thành công trên thế giới, giúp định hướng nghề nghiệp cho các học sinh từ độ tuổi sớm và cung cấp cho họ các kĩ năng cần thiết trước khi gia nhập vào thị trường lao động.
Trung bình tại Đức, việc phân luồng học sinh học nghề bắt đầu từ độ tuổi 14-15 tuổi. Sau khi học xong bậc trung học cơ sở, các em có 2 sự lựa chọn dựa trên kết quả học tập và năng lực của mình, hoặc là học tiếp trung học phổ thông để vào Đại học hoặc là đi học nghề. Và kể từ năm 2020, những người tốt nghiệp đào tạo nghề cũng có thể lấy bằng cử nhân hoặc thạc sỹ nghề.
Ngoài ra, với tính linh hoạt và đa dạng (hiện nay ở Đức có khoảng gần 400 nghề khác nhau được đào tạo), mô hình đào tạo nghề song hành cũng đáp ứng được nhu cầu của nhiều ngành dịch vụ, xã hội, công nghiệp và kỹ thuật khác nhau.
Mô hình này cũng thể hiện được sự hợp tác chặt chẽ và hiệu quả giữa các trường nghề và doanh nghiệp. Trong đó các trường nghề sẽ đảm nhiệm việc giảng dạy lý thuyết. Phần lý thuyết được giảng dạy trong 1 đến 2 ngày trong tuần hoặc liên tiếp trong một khoảng thời gian ngắn. Kiến thức được dạy là kiến thức chung. Phần thực hành sẽ được chính các doanh nghiệp giảng dạy. Ở đây học viên sẽ được làm quen với quy trình làm việc cụ thể và những kiến thức chuyên môn cần thiết trong quá trình hành nghề. Nhờ đó học viên có cơ hội học hỏi và thực hành thực tế ngay trong thời gian còn đi học.
Sau khi kết thúc chương trình đào tạo nghề kéo dài khoảng 2-3 năm, các học viên tốt nghiệp sẽ có đủ khả năng bắt đầu ngay với công việc một cách hiệu quả và doanh nghiệp thì tiết kiệm được thời gian và chi phí trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân viên mới.
Điều kiện du học nghề tại Đức và cá ưu thế của đào tạo song hành
Những năm gần đây du học nghề tại Đức đang được các bạn trẻ Việt Nam quan tâm và lựa chọn bởi nhiều ưu điểm mà nó đem lại như điều kiện đơn giản, chi phí du học vừa phải, cơ hội việc làm cao và tính ổn định lâu dài.
Điều kiện du học nghề Đức
Điều kiện để có thể du học nghề tại Đức tương đối đơn giản. Ứng viên Việt Nam khi muốn đăng ký tham gia chương trình du học nghề Đức cần đảm bảo các điều kiện cần sau đây:
- Độ tuổi trung bình từ 18 – 28 (tuy nhiên đối với 1 số ngành nghề nhất định có thể yêu cầu mức độ tuổi cao hơn mức tối thiểu trung bình và cho phép lớn hơn mức tối đa trung bình)
- Đã tốt nghiệp và có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông tại Việt Nam (không phân biệt hệ chính quy hay bổ túc)
- Không mắc các bệnh truyền nhiễm (1 số ngành đặc thù như điều dưỡng hoặc đầu bếp sẽ có các yêu cầu khắt khe hơn về mặt sức khỏe)
- Không có tiền án, tiền sự hoặc các vấn đề liên quan đến việc cấm xuất cảnh tại Việt Nam và cấm nhập cảnh tại Đức
- Trình độ tiếng Đức tối thiểu mức B1 để được vào học nghề (mức A2 có thể xin visa sang Đức học tiếng để đạt B1 trước khi chính thức vào học nghề)
Ngoài ra các ứng viên thường được yêu cầu phỏng vấn với doanh nghiệp tiếp nhận học nghề trước khi sang Đức. Vì vậy các ứng viên cần có vốn tiếng Đức và khả năng giao tiếp tốt, hiểu biết cơ bản về nước Đức, văn hóa Đức và ngành nghề mà mình định theo học.
Ưu điểm của mô hình đào tạo nghề song hành
Mô hình đào tạo nghề song hành của Đức đem lại rất nhiều lợi thế cho học viên, ngay cả khi họ vẫn đang trong quá trình học tập.
Sinh viên học nghề không phải mất học phí trong suốt quá trình học kéo dài 2-3 năm và được hưởng trợ cấp nghề được chi trả bởi chính doanh nghiệp nơi họ học thực hành. Mức trợ cấp này là khác nhau ở từng ngành nghề và sẽ thay đổi theo từng năm học, trung bình là từ 700 – 1200 Euro/tháng. Đây là mức trợ cấp tương đối tốt và đủ để cho sinh viên trang trải cuộc sống của mình trong thời gian học nghề tại Đức.
Một đặc thù của mô hình đào tạo nghề tại Đức là đào tạo theo nhu cầu của các doanh nghiệp, vì vậy sau khi tốt nghiệp thường học viên sẽ có việc làm ổn định ngay với mức lương từ 1800 – 3000 Euro tùy từng ngành nghề, từng doanh nghiệp cũng như trình độ, năng lực của ứng viên. Điểm đặc biệt ở đây là tuy các doanh nghiệp đều đảm bảo việc làm sau khi tốt nghiệp cho học viên nhưng học viên không có bất kỳ rang buộc nào đối với doanh nghiệp và mình học thực hành. Họ có thể tự do lựa chọn làm việc cho bất kỳ doanh nghiệp nào mà ứng viên thấy phù hợp và đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng.
Ngoài mức lương cơ bản, người lao động tại Đức còn được hưởng nhiều chế độ phúc lợi như bảo hiểm, lương lưu, kỳ nghỉ phép hàng năm và các khoản trợ cấp khác giúp nâng cao mức sống và đảm bảo cho sự ổn định tài chính của người lao động. Ngoài ra ứng viên Việt Nam học nghề tại Đức hoàn toàn có cơ hội được làm việc lâu dài và định cư tại Đức.
Lộ trình chuẩn bị du học nghề tại Đức
Để sẵn sàng cho việc du học nghề tại Đức, các ứng viên cần vạch ra cho mình một lộ trình chuẩn bị bài bản và rõ ràng. Việc này sẽ giúp cho tỷ lệ thành công khi ứng tuyển được nâng cao rất nhiều. Tổng thời gian chuẩn bị cho việc du học nghề Đức sẽ mất trung bình là 1 năm kể từ khi ứng viên đủ điều kiện đầu vào và bao gồm các bước sau:
- Học tiếng Đức tại Việt Nam từ A1 đến B1 và thi lấy chứng chỉ B1 (trung bình 8-10 tháng)
- Hoàn thiện hồ sơ xin học nghề tại Đức (bao gồm học lý thuyết tại 1 trường nghề và học thực hành tại 1 doanh nghiệp)
- Làm hồ sơ xin visa du học nghề
- Mua bảo hiểm, nhận visa và bay sang Đức
Như vậy có thể thấy việc chuẩn bị 1 vốn tiếng Đức tốt là điều kiện tiên quyết cho việc du học nghề Đức thành công.
Anh Vũ