Giáo viên trường nghề: Người “thắp lửa” trên những đôi bàn tay tương lai

Có những quốc gia dạy con người lái xe không phải từ những quy định phức tạp, mà từ những hành vi rất nhỏ: nhường nhau một lối đi, bật xi-nhan đúng lúc, cúi đầu xin lỗi khi lỡ phạm sai. Đằng sau những cử chỉ nhỏ ấy là một hệ giá trị lớn, bền bỉ và lan toả.

Giống như thế, người thầy trong trường nghề không chỉ dạy học sinh, sinh viên một kỹ năng để làm việc, mà dạy cho các em cách sống tử tế trong từng công đoạn của nghề, cách tự trọng với thành phẩm của mình, cách tự hào về những gì đôi bàn tay có thể tạo ra cho đời.

Ảnh minh hoạ

Người thầy trường nghề – vừa là thợ giỏi, vừa là người khơi mở bầu trời cho người học

Không một nghề nào có thể phát triển nếu thiếu người thầy truyền nghề.

Nhưng người thầy trong trường nghề đặc biệt hơn. Thầy phải giỏi kỹ năng để học trò tin. Thầy phải giỏi sư phạm để học trò hiểu. Thầy phải giỏi nhân văn để học trò trưởng thành. Thầy phải có tầm nhìn để học trò nhìn thấy tương lai rộng hơn chính mình.

Người thầy trường nghề là cây cầu nối hai bờ, từ kiến thức sang thực hành, từ thực hành sang thói quen, từ thói quen sang nhân cách. Một động tác đúng không chỉ là kỹ thuật. Nó là văn hoá. Và văn hoá ấy được gieo từ chính bàn tay người thầy.

Sứ mạng mới của người thầy trong giáo dục nghề nghiệp. Thời đại thay đổi, công nghệ thay đổi, mô hình nghề thay đổi nhanh hơn bất kỳ giáo trình nào có thể cập nhật. Điều đó đặt người thầy vào một sứ mạng mới, rộng hơn, cao hơn, bền hơn. Dạy kỹ năng chỉ là một nửa, dạy tư duy mới là phần còn lại. Học trò cần biết phân tích, sáng tạo, giảo quyết vấn đề, thích ứng trước thay đổi, học suốt đời.

Một kỹ năng tốt giúp học trò làm việc. Một tư duy tốt giúp học trò đi xa. Dạy nghề là dạy nhân cách nghề nghiệp. Không nghề nào thiếu chuẩn mực đạo đức: làm cẩn thận như giữ uy tín của chính mình, làm đúng quy trình như tôn trọng khách hàng, giữ chữ tín như giữ danh dự gia đình.

Người thầy là người gieo vào học trò hạt giống: “Làm nghề không chỉ để sống, mà để sống tử tế”.

Dạy nghề là dạy lòng tự trọng lao động. Nhiều người trẻ mặc cảm khi mình là học sinh trường nghề. Người thầy phải giúp các em hiểu rằng làm được việc là đáng tự hào, tự lập là đáng tôn trọng, cống hiến bằng đôi tay là điều đẹp nhất. Khi học trò tự tin trong nghề, xã hội sẽ tự tin vào họ.

Dạy nghề là dạy sự đổi mới. Trong thế giới vận động nghề hôm nay có thể biến mất, nghề ngày mai có thể chưa có tên, kỹ năng có thể lỗi thời sau 2 năm.

Người thầy phải trang bị cho học trò khả năng học cái mới, nhanh và bền bỉ.

Người thầy trường nghề – người gìn giữ văn hoá nghề nghiệp

Mỗi ngành nghề đều “có hồn” của nó. Nghề cơ khí có hồn của sự chính xác. Nghề điện có hồn của trách nhiệm. Nghề bếp có hồn của sự tinh tế. Nghề may có hồn của sự tỉ mỉ. Nghề dịch vụ có hồn của sự chu đáo. Nghề nông nghiệp có hồn của sự nhẫn nại và hiểu thiên nhiên.

Người thầy trường nghề là người gìn giữ “hồn nghề” đó qua từng bài giảng, từng lời nhắc nhỏ, từng đòi hỏi về sự cẩn trọng. Học trò có thể quên kiến thức sau vài năm, nhưng cái hồn nghề thầy đặt vào các em sẽ theo suốt một đời.

Người thầy trường nghề – người đứng giữa hệ sinh thái kết nối

Ngày nay, người thầy không dạy một mình. Người thầy là trung tâm của một hệ sinh thái gồm doanh nghiệp là nơi kiểm chứng kiến thức, cộng đồng là nơi sử dụng sản phẩm, gia đình là hậu phương của người học, nhà trường là bến đậu đầu tiên của khát vọng.

Người thầy cần mở cửa lớp học để đón doanh nghiệp, đưa học trò ra môi trường thực tế, học cùng thị trường, cập nhật công nghệ mới, hiểu nhu cầu của xã hội.

Người thầy trường nghề không chỉ giảng dạy, mà kết nối, để mỗi bài học chạm vào thực tiễn.

Một người thầy trường nghề vững vàng là người không ngại bẩn tay vì nghề, không ngại sửa sai cùng học trò, không ngại thay đổi giáo trình, không ngại học cái mới, không ngại lắng nghe để tự hoàn thiện.

Thầy làm nghề với tình yêu, học trò sẽ làm nghề với niềm tự hào.

Thầy làm việc có trách nhiệm, học trò sẽ làm việc có danh dự.

Thầy yêu cái đẹp của nghề, học trò sẽ biến nghề thành nghệ thuật.

Người thầy trường nghề – người xây tương lai bằng đôi bàn tay thầm lặng

Không phải ai cũng biết ơn người thầy trường nghề. Nhưng xã hội đang đứng trên đôi vai của họ. Trên đường phố sáng đèn mỗi tối. Trong từng sản phẩm cơ khí bền bỉ. Trong từng căn nhà được sửa chữa an toàn. Trong từng bữa ăn ngon lành. Trong từng cánh đồng công nghệ mới.

Dù ít được nói tên, người thầy trường nghề chính là người gieo những hạt giống âm thầm nhưng nuôi dưỡng quốc gia trong dài lâu.

Người thầy trường nghề – thắp sáng nghề, thắp sáng người

Trong hành trình đổi thay của đất nước, đội ngũ giáo viên trường nghề chính là những người giữ nhịp trái tim của lực lượng lao động tương lai.

Các thầy cô không chỉ dạy làm, mà dạy làm người tử tế.

Không chỉ dạy kỹ năng, mà dạy tư duy cao hơn kỹ năng.

Không chỉ dạy có việc làm, mà dạy có sự nghiệp và phẩm giá.

Một mũi khoan sâu vào kim loại, một đường chỉ thẳng, một món ăn tròn vị, một cánh cửa lắp đúng kỹ thuật… đều là dấu ấn của người thầy đâu đó phía sau.

Thầy cô thắp lửa trong nghề, để học trò thắp sáng tương lai của chính mình.

Lê Minh Hoan