Hotline: 
Thời tiết lạnh khiến những người tăng huyết áp, trẻ em…thường xuyên gặp các vấn đề về chảy máu mũi. Nguyên nhân và làm thế nào để tránh biến chứng là điều mà mọi người cần lưu ý.
Nguyên nhân của việc chảy máu mũi
Với trẻ em, chảy máu mũi theo “mùa” như thế này, nguyên nhân chính là do viêm mũi hoặc viêm mũi xoang không được điều trị hoặc thói quen hay dụi, ngoáy mũi, xịt rửa và xì mũi hoặc tác dụng phụ khi sử dụng một số thuốc xịt mũi tại chỗ. Các yếu tố này tác động lên hệ thông niêm mạc giàu mạch máu của mũi đặc biệt là phần trước của vách ngăn và của cuốn mũi dưới.
Một số trường hợp đặc biệt ở trẻ em nam, chảy máu nhiều lần, tiền sử gia đình có những bệnh di truyền về máu .. nên làm một số xét nghiệm cơ bản để loại trừ bệnh toàn thân như đông máu cơ bản, công thức máu…nhằm phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm để điều trị kịp thời.
Đối với người lớn trong “mùa” này, việc chảy máu mũi thường là hậu quả của các cơn tăng huyết áp, chiếm đến 60% số lượng người chảy máu.
Biểu hiện thường gặp đó là bệnh nhân có cảm giác nóng bừng trên mặt, cay cay trong hốc mũi thậm chí nhức mắt kèm chóng mặt và hoa mắt. sau đó thấy có dịch tanh tanh chảy xuống miệng rồi ào ra trước mũi. Máu đỏ tươi và có số lượng vừa phải. Thời gian xuất hiện thường từ khoảng 19-22 giờ. Bệnh nhân có thể có tiền sử bệnh tăng huyết áp hoặc không phát hiện được tăng huyết áp trước đấy.
Một số nguyên nhân khác: 40% các trường hợp còn lại có thể là thời điểm thuận lợi trong mùa hanh khô, độ ẩm trong không khí cao dẫn đến tình trạng lớp thảm nhầy bảo vệ niêm mạc mũi bị khô….
– Các khối u trong hốc mũi xuất hiện tình trạng thiếu máu dinh dưỡng bề mặt nên bắt đầu hoại tử và xấut hiện chảy máu: tuy nhiên máu thường không đỏ tươi mà lẫn với dịch mũi, có màu lờ lừo máu cá (máu nâu đỏ) và có mùi thối. Kèm theo khi khai thác bệnh nhân đã có hiện tượng ngạt tắc mũi một bên xuất hiện từ từ và tăng dần, đau và tê bì nửa bên mặt cùng bên chảy máu…(nếu là u ác tính), một số trường hợp u lảnh tính như u máu, u xơ mạch vòm mũi họng: máu chảy thường số lượng nhiều và máu đỏ tươi, người bệnh thường có tình trạng mất máu mạn (da xanh tái, môi nhợt nhạt, mạch nhanh…).
Dị vật mũi: thường gặp ở trẻ nhỏ, do trẻ nhét các đồ chơi, các loại hạt… vào mũi.
Các bệnh lý toàn thân: các bệnh về máu (Hemophillia, ung thư máu….). Bệnh gan, bệnh hệ thống, von Wilebrand, Thiếu hụt vitamine K, một số bệnh cấp tính như: sốt xuất huyết.
- Sử dụng thuốc: kháng viêm non – steroid, thuốc chống đông
- Huyết khối
Chảy máu mũi ở phụ nữ có thai: Thường xảy ra ở giai đoạn thứ 3 của thai ký và kéo dài đến khi sinh. Nguyên nhân là do khi có thai, hệ thống mạng lưới mao mạch cũng như việc tăng cường sản xuất máu để cung cấp cho thai, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến chảy máu mũi.
Chảy máu mũi vô căn: Xuất hiện ở nam thanh niên, tuổi từ 16-25, chảy máu mũi từng đợt, không tìm được nguyên nhân gây chảy máu.
Cách xử lí khi gặp tình huống chảy máu mũi
Đánh giá mức độ chảy máu mũi để xử trí
- Nhẹ: Máu chảy ít một, không ảnh hưởng toàn trạng thì điều trị tại nhà
- Trung bình: chảy máu thành dòng, toàn trạng bị ảnh hưởng (mạch nhanh, huyết áp tụt nhưng huyết áp tối đa trên 50, Hb > 25g/l) thì nên vào viện
- Nặng: có thể sốc mất máu, hoặc sặc máu đường thở, mạch nhanh, huyết áp tối đa < 50, có thể không đo được, tinh thần kích thích vật vã, phải nhập viện điều trị.
Một số cách cầm máu mũi thường dùng
Nhét meche mũi sau
Nhét merocel cầm máu
PGS.TS.BS Phạm Bích Thảo
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội