Hotline: 
Niềm tin Số (Digital Trust) không chỉ là một giá trị đơn lẻ, mà đây là một hệ sinh thái, hướng đến mục tiêu cuối cùng là đảm bảo và nâng cao chất lượng cuộc sống. Niềm tin số càng trở nên quan trọng khi thế giới cần một mô hình tin cậy để thích ứng với các mối đe dọa và công nghệ mới trong kỷ nguyên số.
Đó là quan điểm của ông Li Hai, Giám đốc An ninh Bảo mật, Quan hệ Chính phủ và Truyền thông của Huawei toàn cầu tại sự kiện Hội thảo – Triển lãm Ngày An toàn Thông tin Việt Nam 2024 (Vietnam Cyber Security Day 2024) hôm 21/11.
Vietnam Cyber Security Day 2024 là sự kiện thường niên do Hiệp hội An toàn Thông tin Việt Nam (VNISA) tổ chức. Với chủ đề “An toàn thông tin cho Hạ tầng dữ liệu và Nền tảng số quốc gia” – diễn đàn đã thu hút hơn 1.000 đại biểu trực tiếp và 2.000 khách mời trực tuyến tham gia.
Theo báo cáo của Cybersecurity Ventures – công ty nghiên cứu và tư vấn hàng đầu trong lĩnh vực an ninh mạng, nền kinh tế toàn cầu dự kiến sẽ thiệt hại đến 10.500 tỷ USD vào cuối năm 2024, bởi các cuộc tấn công mạng với quy mô ngày càng lớn và phức tạp nhờ AI.
Năm 2024 đánh dấu bước tiến vượt bậc của Việt Nam trong lĩnh vực an toàn thông tin (ATTT), thể hiện qua việc Việt Nam vươn lên vị trí 17/194 quốc gia về xếp hạng an ninh mạng toàn cầu. Những nỗ lực không ngừng đã mang lại kết quả đáng khích lệ. Số vụ tấn công mạng trong 9 tháng đầu năm đã giảm 55% so với cùng kỳ năm trước. Hệ thống giám sát quốc gia đã xử lý hơn 10,5 tỷ bản tin, ngăn chặn thành công hơn 14.552 website độc hại, bảo vệ an toàn cho hơn 11,32 triệu người dùng.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về ATTT trên môi trường số. Nạn lừa đảo trực tuyến vẫn diễn biến phức tạp với hàng trăm nghìn lượt phản ánh. Việc hơn 90% camera giám sát có nguồn gốc nước ngoài đang đặt ra những lo ngại về bảo mật dữ liệu quốc gia.
Đáng chú ý, nguồn nhân lực an ninh mạng của chúng ta còn khá khiêm tốn với khoảng 38.000 người, chủ yếu tập trung ở khu vực tư nhân. Các cuộc tấn công mạng liên tục phát triển với mức độ ngày càng tinh vi phức tạp, đặc biệt khi có sự hỗ trợ của AI, nguy cơ chúng ta phải đối mặt sẽ ngày càng tăng theo cấp số nhân.
Tại sự kiện, nguyên Thứ trưởng Bộ TT&TT, Chủ tịch Hiệp hội ATTT Nguyễn Thành Hưng cho biết, sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng dữ liệu và nền tảng số quốc gia đã mang lại nhiều cơ hội phát triển, những thay đổi lớn cho Chính phủ số, Kinh tế số và Xã hội số, nhưng cũng đặt ra những thách thức về rủi ro về an ninh, ATTT. Tấn công mạng ngày càng trở nên tinh vi, phức tạp và gây ra những tác hại lớn hơn.
Vì vậy, theo ông Hưng, việc đảm bảo ATTT mạng cho hạ tầng dữ liệu và các nền tảng số quốc gia cũng chính là bảo vệ không gian mạng quốc gia và góp phần xây dựng nền móng an toàn, vững chắc cho công cuộc chuyển đổi số quốc gia.
Xây dựng niềm tin số để tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế số
Tại phiên hội thảo toàn thể, ông Li Hai – Giám đốc An ninh Bảo mật, Quan hệ Chính phủ và Truyền thông của Huawei toàn cầu đã có bài thuyết trình chuyên sâu về nội dung “Tạo dựng Niềm tin số, Bảo vệ Thịnh vượng số tại Việt Nam”.
Trong phần trình bày này, ông nhấn mạnh mục tiêu của Niềm tin số (Digital Trust) là xây dựng nền tảng số đáng tin cậy dựa trên Dữ liệu – Trí tuệ nhân tạo – Năng lượng xanh (Data+AI+Green) và mở khóa tương lai thịnh vượng số cho tất cả mọi người.
Ông Li Hai cho hay: “Các công nghệ ICT mới như 5.5G và AIGC (Ứng dụng AI Tạo sinh) đang thúc đẩy mạnh mẽ năng suất và hiệu quả cho các ngành công nghiệp. Để bảo vệ thành quả thịnh vượng số này, chính phủ các nước hay mọi ngành nghề, hiệp hội, đối tác và tổ chức cần chung tay xây dựng mô hình Digital TRUST nhằm giải quyết các thách thức phức tạp của GenAI (AI Tạo sinh).
Theo đó, Mô hình này bao gồm 5 yếu tố cốt lõi, cung cấp lộ trình phát triển hiệu quả và hoàn chỉnh hướng đến một tương lai chuyển đổi số thịnh vượng, toàn diện và bền vững”.
T – Technology & Talent (Công nghệ & Nhân tài): Các công nghệ ICT mới như chuỗi khối blockchain, quyền riêng tư tăng cường, trí tuệ nhân tạo,… đang góp phần định hình nên một tương lai kỹ thuật số đáng tin cậy. Khởi nguồn của an ninh mạng chính là công nghệ. Các rủi ro trong lĩnh vực an ninh mạng có thể được giảm thiểu và quản lý chặt chẽ nhờ các giải pháp đổi mới sáng tạo về kỹ thuật. Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ để xây dựng niềm tin số giữa các tổ chức và doanh nghiệp, phát triển nhân tài ICT về quản lý an ninh mạng là điều cần thiết để nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế số mỗi quốc gia.
R – Shared Responsibilitie (Chia sẻ trách nhiệm): Các công nghệ ICT mới phát triển nhanh chóng, song cũng cực kỳ phức tạp với nhiều mối đe dọa ngày càng tăng. Hệ sinh thái chỉ có thể phát triển lành mạnh nếu các vai trò và trách nhiệm được phân định rõ ràng, trên 4 cấp độ quản lý an ninh mạng: quốc gia, doanh nghiệp, cá nhân, nền tảng hạ tầng và dữ liệu.
U – Unified Multi-Stakeholders’ Collaboration (Hợp tác đa phương thống nhất): Tăng cường hợp tác giữa chính phủ và doanh nghiệp là yếu tố quan trọng trong việc phát triển giải pháp toàn cầu, chuyển đổi các ngành công nghiệp và quốc gia trở nên số hóa và thông minh hơn.
S – International Common Standardization (Chuẩn hóa quốc tế): Các tiêu chuẩn chung cho cả công nghệ ICT và an ninh mạng được chấp thuận toàn cầu là cần thiết để tạo ra môi trường công bằng và nhất quán, nơi tất cả các bên có thể cùng nhau ứng phó với thách thức. Chính phủ cần đi đầu trong việc thiết lập khung quản trị an ninh dữ liệu quốc gia theo các tiêu chuẩn chung quốc tế, phù hợp với tình hình trong nước.
T – Fair Digital Trade (Thương mại số công bằng): Thương mại số không chỉ bao gồm hàng hóa, mà còn cả các dịch vụ tài chính, viễn thông, điện toán, giải trí… đang phát triển nhanh chóng trên toàn cầu. Các Hiệp định Kinh tế số (DEAs) giữa đa quốc gia và khu vực cần cập nhật những Tiêu chuẩn Thương mại số nhằm cải thiện hiệu quả, khả năng tương tác và độ tin cậy của dòng chảy thương mại số xuyên biên giới.
Sếp của Huawei cho biết: “Đồng hành cùng các nước thành viên ASEAN triển khai hiệu quả chiến lược số hóa quốc gia theo hướng tiếp cận từ trên xuống, Huawei đã phát hành bộ tài liệu Hướng dẫn Chuyển đổi Số – Trí tuệ Quốc gia, bao gồm các Khung Chính sách và Quy định cùng Chỉ số Chuyển đổi Số Toàn cầu mới (GDI)”.
Mô hình GDI đo lường tiến trình số hóa của 77 quốc gia bằng 42 chỉ số theo 4 yếu tố hỗ trợ quan trọng: Kết nối Vô hình, Nền tảng Kỹ thuật số, Năng lượng Xanh, Chính sách & Hệ sinh thái Hỗ trợ. Các quốc gia này chiếm tổng cộng 93% GDP và 80% dân số thế giới, đưa ra chỉ báo tốt về tiến trình chung trong quá trình chuyển đổi số toàn cầu.
Quan trọng hơn, mô hình GDI do Huawei và International Data Corporation (IDC – công ty nghiên cứu thị trường hàng đầu thế giới, chuyên sâu về lĩnh vực ICT) nghiên cứu phát triển, cho thấy các khoản đầu tư chiến lược vào cơ sở hạ tầng số có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng.
Đồng thời, mô hình cũng chỉ ra cách các quốc gia ở 3 giai đoạn trưởng thành số khác nhau – Khởi đầu, Tiếp nhận, Dẫn đầu – có thể tận dụng quá trình chuyển đổi. Nổi bật là Trung Quốc và Singapore – 2 quốc gia ở giai đoạn “Dẫn đầu” trong GDI – đang triển khai chiến lược quốc gia thông minh, thúc đẩy kết nối không dây 5G và các sáng kiến AI.
Theo vị chuyên gia này thì Việt Nam hiện đang đứng đầu nhóm “Khởi đầu” trong GDI và sẽ sớm bước sang giai đoạn “Tiếp nhận”. Việc tham khảo đồng thời mô hình GDI và mô hình Digital TRUST, hứa hẹn sẽ mang đến nhiều kinh nghiệm và ứng dụng, góp phần thúc đẩy lộ trình chuyển đổi số nhảy vọt, thịnh vượng và bền vững cho quốc gia.
Tại sự kiện, ông Li Hai cũng đưa ra đề xuất với Việt Nam, nhằm tăng tốc khai phóng nền kinh tế số dựa trên tiến trình 6 trụ cột tuần tự: Governance (quản lý công): Hoàn thiện luật pháp và chính sách, tổ chức và mục tiêu, mô hình vận hành và ngân sách; Digital Culture (văn hóa số): Phát triển hòa nhập, khuyến khích học tập suốt đời, đào tạo và bồi dưỡng nguồn lực nhà khoa học dữ liệu; Digital Infrastructure (cơ sở hạ tầng số): Xây dựng mạng – đám mây – nền tảng, chiến lược dữ liệu và trung tâm chia sẻ, an ninh mạng và chủ quyền số.
Kế đến là Digital Services (dịch vụ số): Phát triển các dịch vụ lấy con người làm trung tâm, cá nhân hóa, kỹ thuật số và thông minh hơn; Digital Ecosystem (hệ sinh thái số): Kết nối với các nhà phát triển địa phương, thúc đẩy nghiên cứu phát triển, cùng nhau đổi mới và cung cấp mọi thứ như một dịch vụ và cuối cùng là Sustainability (tính bền vững): Tối ưu lợi nhuận đầu tư, dịch vụ mới, vận hành và bảo trì hiệu quả, hướng đến lộ trình cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính xuống gần bằng 0 (Net Zero)…
Cao Tuấn