Hotline: 
Những ngày cuối năm, câu chuyện liên kết giáo dục trong trường học tại TP. HCM bất ngờ “nóng” trở lại khi hàng loạt phụ huynh lên tiếng phản ánh về tình trạng thu chi mập mờ, chất lượng giảng dạy không tương xứng với mức phí phải đóng.
Từ các lớp ngoại ngữ, kỹ năng sống, năng khiếu cho đến những chương trình mang yếu tố “quốc tế”, không ít mô hình liên kết đang khiến dư luận đặt dấu hỏi lớn như: Liệu đây là giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục hay đang dần trở thành dịch vụ kinh doanh trá hình trong môi trường học đường?
Nếu để liên kết giáo dục tại trường học bị lạm dụng, không chỉ tạo gánh nặng cho phụ huynh mà còn làm méo mó bản chất của xã hội hóa giáo dục. (Ảnh TTBC TP. HCM)
Phụ huynh bức xúc bởi chữ “tự nguyện” nhưng khó từ chối
Trên các diễn đàn giáo dục và mạng xã hội, phụ huynh liên tục chia sẻ những trải nghiệm không mấy tích cực liên quan đến các chương trình liên kết giáo dục được triển khai trong trường công lập. Điểm chung của các phản ánh là sự thiếu minh bạch trong thu chi và thông tin chương trình.
Nhiều phụ huynh cho biết, khi năm học bắt đầu, nhà trường thông báo triển khai các lớp học liên kết với đơn vị bên ngoài, kèm theo mức thu khá cao. Dù được gọi là “tự nguyện”, nhưng việc từ chối cho con tham gia lại không hề dễ dàng. Không ít phụ huynh rơi vào tâm lý lo ngại con mình bị tách khỏi tập thể lớp, bị “khác biệt” so với bạn bè nếu không đăng ký học.
Điều khiến phụ huynh bức xúc hơn cả là các khoản thu thiếu cơ sở rõ ràng. “Tiền này căn cứ theo văn bản nào?”, “Vì sao không có bảng công khai thu chi?”, “Giáo viên nước ngoài dạy con tôi là ai, bằng cấp ra sao?” Những câu hỏi tưởng chừng rất cơ bản nhưng lại khó tìm được câu trả lời thỏa đáng.
Sau nhiều tháng học, không ít phụ huynh nhận thấy con em mình không có sự tiến bộ rõ rệt. Chương trình học dàn trải, nội dung lặp lại, lớp học mang tính hình thức. Báo cáo đánh giá chất lượng thường chung chung, thiếu tiêu chí cụ thể. Thậm chí, có phụ huynh phản ánh giáo viên nước ngoài thay đổi liên tục, không rõ danh tính, trình độ và hồ sơ pháp lý.
Đáng chú ý, khi phụ huynh muốn cho con rút khỏi chương trình, việc hoàn phí thường gặp khó khăn. Một số trường hợp bị từ chối với lý do “đã ký hợp đồng trọn khóa”, hoặc phải chịu áp lực tâm lý vì lo ngại con bị ảnh hưởng trong sinh hoạt học đường. Những điều này khiến không ít phụ huynh cảm thấy mình đang ở thế yếu trong chính môi trường giáo dục công lập.
Sở GDĐT TP. HCM thừa nhận bất cập
Trước những phản ánh ngày càng gay gắt từ dư luận, chiều 18/12, ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TP. HCM, đã thừa nhận còn tồn tại nhiều bất cập trong công tác quản lý các chương trình liên kết giáo dục tại các trường học.
Lãnh đạo Sở GDĐT TP. HCM thừa nhận bất cập nêu trên và yêu cầu chấn chỉnh (Ảnh TTBC TP. HCM).
Theo ông Minh, một số hiệu trưởng chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm khi ký kết và triển khai các hợp đồng liên kết. Có trường hợp hợp đồng chưa được thẩm định chặt chẽ, thiếu dự toán chi tiết, không công khai tài chính theo quy định. Việc đưa nguyên chương trình nước ngoài hoặc các chương trình năng khiếu vào giảng dạy nhưng chưa đánh giá đầy đủ mức độ phù hợp, hiệu quả cũng là vấn đề cần được chấn chỉnh nghiêm túc.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP. HCM, nhấn mạnh rằng liên kết giáo dục là một giải pháp bổ trợ, không phải là mục tiêu chính của nhà trường. Các cơ sở giáo dục cần sử dụng tối đa nguồn lực sẵn có về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất; chỉ liên kết với đơn vị bên ngoài khi thực sự cần thiết và chứng minh được giá trị gia tăng cho học sinh.
“Liên kết giáo dục không thể trở thành nguồn thu tài chính chính yếu của nhà trường,” ông Quốc khẳng định. Nếu để liên kết bị lạm dụng, không chỉ tạo gánh nặng cho phụ huynh mà còn làm méo mó bản chất của xã hội hóa giáo dục.
Thực tế, TP. HCM hiện có hơn 3.500 cơ sở giáo dục các cấp. Trong khi đó, công tác thanh tra, giám sát các chương trình liên kết còn gặp nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, phạm vi quản lý rộng. Đây chính là “khoảng trống” dễ bị lợi dụng nếu không có cơ chế kiểm soát minh bạch và chế tài đủ mạnh.
Trước thực trạng này, Sở GD-ĐT TP. HCM cho biết sẽ nâng cấp hệ thống công khai thông tin, kết nối trực tiếp với cổng dữ liệu của Sở. Theo đó, các trường buộc phải đăng tải đầy đủ hợp đồng liên kết, hồ sơ pháp lý của giáo viên, dự toán thu chi và báo cáo đánh giá kết quả chương trình. Việc công khai này không chỉ giúp phụ huynh tham gia giám sát mà còn là cơ sở để cơ quan quản lý kiểm tra, xử lý kịp thời các sai phạm.
Liên kết và xã hội hóa giáo dục là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, giáo dục không thể vận hành theo logic thuần túy của thị trường. Minh bạch, tự nguyện và hiệu quả phải là những nguyên tắc không thể thỏa hiệp. Nếu buông lỏng quản lý, các chương trình liên kết rất dễ trượt sang quỹ đạo thương mại hóa, làm xói mòn niềm tin của phụ huynh và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của học sinh.
Nhà trường phải luôn là nơi nuôi dưỡng tri thức, nhân cách và sự công bằng trong giáo dục, chứ không phải “mảnh đất” cho những hoạt động kinh doanh trá hình. Khi mọi khoản thu được công khai, mọi chương trình được giám sát chặt chẽ, liên kết giáo dục mới thực sự trở thành động lực đổi mới, thay vì là gánh nặng cho xã hội./.
Thanh Quang
Bài liên quan
Comments are closed.