Hotline: 
Thống kê cho thấy giai đoạn 2022 – 2024, tốc độ gia tăng thiệt hại do lừa đảo ngân hàng số tại Việt Nam rất đáng báo động, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người là nạn nhân của lừa đảo.
Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo ”Báo chí với công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số” do Tạp chí An ninh mạng tổ chức.
Thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến nay toàn hệ thống đã xác thực sinh trắc học cho hơn 128,9 triệu tài khoản khách hàng. Gần 100% ngân hàng thương mại đã có nền tảng giao dịch điện tử, trong đó hơn 90% giao dịch cá nhân diễn ra qua kênh số. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025 đến nay, thông qua hệ thống SIMO đã phát hiện 592.000 bản ghi tài khoản thanh toán, ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo.
Còn báo cáo của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) cho thấy chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo tài chính trực tuyến, gây thiệt hại khoảng 1.660 tỷ đồng, trong đó 60% liên quan đến ngân hàng số.
Các chuyên gia cho rằng, báo chí không chỉ là kênh đưa tin sau khi sự việc đã xảy ra, mà cần trở thành lực lượng cảnh báo sớm, giúp người dân nắm bắt thông tin để bảo vệ mình. Ảnh: N.L
Thống kê cũng cho thấy, tại Việt Nam cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người là nạn nhân của lừa đảo, thiệt hại ước tính trong năm 2024 lên đến 18.900 tỷ đồng.
Như vậy có thể thấy, khi các ngân hàng thương mại dần chuyển từ mô hình truyền thống sang không gian mạng, người dân cũng bắt đầu quen với ngân hàng số thì tội phạm cũng chuyển sang hình thức tấn công phi vật thể.
“Tội phạm công nghệ cao không tấn công trực diện vào hệ thống lõi của ngân hàng, mà chủ yếu khai thác yếu tố con người, từ sự thiếu cảnh giác của khách hàng đến các lỗ hổng trong nhận thức an toàn thông tin”, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh nhận định tại Hội thảo.
Theo các chuyên gia, hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay bao gồm giả mạo website, ứng dụng ngân hàng, tin nhắn giả mạo thương hiệu, gọi điện giả danh ngân hàng, cơ quan chức năng, cài cắm mã độc trên thiết bị di động, cũng như các thủ đoạn mới sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), deepfake để tạo dựng kịch bản lừa đảo tinh vi.
78% người sử dụng ngân hàng số tại Việt Nam cho biết từng nhận tin nhắn hoặc cuộc gọi nghi ngờ lừa đảo, nhưng chỉ có 45% trong số đó biết cách xử lý hoặc báo cáo. Ảnh minh họa
Đáng lo ngại, nhiều vụ việc không chỉ gây thiệt hại lớn về tài chính cho người dân mà còn ảnh hưởng đến uy tín của các tổ chức tín dụng.
Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định 2345/QĐ-NHNN gắn kết hệ thống ngân hàng với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và xác thực sinh trắc học. Kết quả ban đầu cho thấy, số vụ nạn nhân bị lừa qua các tài khoản rác giảm rõ rệt từng tháng, việc mở tài khoản mới bằng giấy tờ giả, danh tính giả cũng giảm đáng kể.
“Ngân hàng Nhà nước đã và đang ban hành nhiều quy định, tiêu chuẩn nhằm nâng cao mức độ an toàn hệ thống thông tin, đồng thời yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng cường biện pháp phòng, chống gian lận, lừa đảo trong giao dịch điện tử”, đại diện Ngân hàng Nhà nước chia sẻ.
Theo TS Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng, để chủ động phòng ngừa hiệu quả hành vi lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số, trước tiên phải chặn rủi ro trước khi giao dịch hoàn tất. Điều này đòi hỏi sự chia sẻ dữ liệu rủi ro theo thời gian thực, phân định rõ trách nhiệm giữa các bên liên quan và đặc biệt là lấy người dùng làm trung tâm, thay vì đổ lỗi cho người sử dụng.
Cũng tại hội thảo, các chuyên gia thống nhất quan điểm báo chí không chỉ là kênh đưa tin sau khi sự việc đã xảy ra, mà cần trở thành lực lượng cảnh báo sớm, định hướng hành vi, giúp người dân biết phải làm gì để tự bảo vệ mình.
Gia An
Bài liên quan
