Siết quy định đặt tên trường nghề: Quan trọng vẫn là chất lượng đào tạo

Dự thảo Nghị định hướng dẫn đang đề xuất siết chặt việc đặt tên, đổi tên cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt với các cụm từ như “quốc tế”, “quốc gia”. Tuy nhiên, nhiều ý cho rằng tên gọi chi là yếu tố hình thức, cần tiếp cận linh hoạt. Vấn đề cần quản lý chặt chẽ chính là chất lượng đào tạo và điều kiện pháp lý.

Ngày 10/12/2025, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thông qua Luật Giáo dục nghề nghiệp số 124/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Nhằm hướng dẫn các quy định mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố dự thảo Nghị định Quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Một trong những nội dung được dự thảo đặc biệt quan tâm là việc đặt tên, đổi tên của cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Cụ thể, tên tiếng Việt của cơ sở giáo dục nghề nghiệp không sử dụng cụm từ “quốc tế”, “quốc gia”, “Việt Nam”, “Hồ Chí Minh”; không sử dụng từ, cụm từ thể hiện ngôn ngữ nước ngoài, trừ trường hợp cụm từ gắn với tên khu vực quốc tế, quốc gia nước ngoài có gắn với hiệp định hợp tác cấp quốc gia hoặc chương trình liên kết đào tạo.

Đối với đặt tên, đổi tên trường trung học nghề, để tránh gây nhầm lẫn với các mô hình trường trung học khác, dự thảo Nghị định đưa ra các nguyên tắc không sử dụng cụm từ “phổ thông”, “cơ sở” trong tên trường trung học nghề.

Cần cân nhắc theo hướng linh hoạt hơn

Chia sẻ với PV Tạp chí Nghề nghiệp Cuộc sống, Ths Lê Hồng Việt, Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Y dược và Công nghệ Sài Gòn, đồng tình với tinh thần chung của dự thảo là bảo đảm quyền tự chủ trong việc đặt tên, đổi tên trường, đồng thời có các quy định nhằm tránh gây nhầm lẫn, thổi phồng danh xưng hoặc ảnh hưởng đến quản lý Nhà nước.

Ths Lê Hồng Việt – Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Y dược và Công nghệ Sài Gòn. Ảnh: G.A

Tuy nhiên, ông Việt cho rằng cần cân nhắc theo hướng linh hoạt hơn đối với việc sử dụng các từ như “quốc tế”, “quốc gia” trong tên trường, thay vì cấm hoàn toàn.

Theo ông Việt, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và nhu cầu học tập gắn với thị trường lao động toàn cầu ngày càng cao, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có xu hướng mở rộng hợp tác quốc tế. Việc cho phép sử dụng các thuật ngữ mang tính quốc tế hoặc quốc gia trong tên trường, nếu được kiểm soát chặt chẽ bằng các tiêu chí cụ thể sẽ góp phần phản ánh đúng định hướng phát triển, tầm nhìn chiến lược và cam kết chất lượng của nhà trường, đồng thời tạo động lực để các cơ sở đầu tư nghiêm túc cho hoạt động đào tạo.

Ông Việt cũng kiến nghị dự thảo Nghị định vẫn cho phép sử dụng các từ mang tính quốc tế, quốc gia trong tên trường, trên cơ sở gắn với các điều kiện rõ ràng như có chương trình hợp tác quốc tế, kiểm định chất lượng phù hợp, cam kết và trách nhiệm giải trình.

“Dự thảo đề xuất giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm việc liên kết đào tạo nước ngoài cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.Cách tiếp cận này vừa bảo đảm trật tự quản lý, vừa khuyến khích các cơ sở giáo dục nghề nghiệp nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực trong giai đoạn mới”, ông Việt nói thêm.

Khi một trường có chất lượng tốt, tên gọi dù có hay không các yếu tố “quốc tế” cũng không bị lạm dụng gây hiểu lầm. Ảnh: G.A

Đồng quan điểm, một chuyên gia quản lý nguồn nhân lực cũng cho rằng, vấn đề cốt lõi không nằm ở tên gọi mà ở chất lượng thực chất của giáo dục nghề nghiệp. Thay vì tập trung quá nhiều vào việc “siết” tên trường, cơ quan quản lý nên đặt trọng tâm vào hệ thống tiêu chuẩn chất lượng, kết quả đào tạo, tỷ lệ việc làm của người học.

Theo vị này, chỉ khi chất lượng đào tạo được nâng cao và giám sát thường xuyên, tên gọi dù có hay không các yếu tố “quốc tế”, “quốc gia” cũng không thể bị lạm dụng để gây hiểu nhầm cho xã hội.

Xác định rõ tiêu chí pháp lý

Theo luật sư Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Nguyễn Hiếu, cho rằng, về bản chất, tên gọi của cơ sở giáo dục không chỉ là yếu tố nhận diện thương mại mà còn gắn chặt với địa vị pháp lý và phạm vi hoạt động. Vì vậy, việc pháp luật đặt ra giới hạn đối với các cụm từ như “quốc tế”, “quốc gia”, “Việt Nam”… có ý nghĩa nhất định trong việc ngăn chặn nguy cơ tạo lập nhận thức sai lệch cho người học và phụ huynh.

Tuy nhiên, theo luật sư Hiếu, việc can thiệp bằng các quy định mang tính mệnh lệnh hành chính cần được cân nhắc trên cơ sở tính cần thiết, hợp lý. Nếu áp dụng biện pháp cấm đoán tuyệt đối mà không phân biệt mục đích sử dụng tên gọi, mức độ gây nhầm lẫn trên thực tế hoặc bối cảnh hợp tác quốc tế cụ thể, thì có thể dẫn đến việc hạn chế không cần thiết quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

“Cách tiếp cận phù hợp hơn là xác định rõ tiêu chí pháp lý của hành vi gây nhầm lẫn, chẳng hạn như gây hiểu sai về chủ thể thành lập, về sự bảo trợ của Nhà nước, về cấp quản lý hoặc về chuẩn chất lượng đã được kiểm định. Trên cơ sở đó, có thể cho phép sử dụng các thuật ngữ mang tính quốc tế hoặc quốc gia nếu cơ sở giáo dục chứng minh được căn cứ hợp pháp, đồng thời chịu sự giám sát và hậu kiểm chặt chẽ”, luật sư Hiếu nhấn mạnh.

Nhật Linh