“Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (KDTM) sẽ đem lại những lợi ích to lớn đối với toàn bộ nền kinh tế cũng như với hệ thống ngân hàng và từng người dân. Khi thanh toán KDTM được khuyến khích và đưa vào như một phương thức thanh toán chính yếu trong xã hội sẽ đem lại nhiều lợi ích để thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững, nó sẽ tạo sự minh bạch trong các khoản chi tiêu và giao dịch, giúp dòng chảy tiền tệ được lưu thông rõ ràng và trơn tru hơn” TS. Trịnh Thanh Huyền – Phó viện trưởng Viện Đào tạo Quốc tế – Học viện Tài chính cho biết.
Liên quan đến hoạt động thúc đẩy giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt, theo Chỉ thị 06/CT-UBND ngày 25/3/2022 do Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Thị Thắng ký ban hành, UBND TP yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng trên địa bàn tạo điều kiện thuận lợi để các đơn vị sử dụng ngân sách làm thủ tục mở thẻ tín dụng; nghiên cứu, triển khai các giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trên nền tảng số, đảm bảo an toàn, bảo mật, thuận tiện cho người sử dụng.
UBND TP. Hồ Chí Minh cũng chỉ đạo Kho bạc Nhà nước TP. Hồ Chí Minh phối hợp với cơ quan thuế, cơ quan hải quan, các cơ quan liên quan tuyên truyền đến người dân nộp thuế, phí, lệ phí, nộp phạt vi phạm giao thông, nộp phạt vi phạm hành chính khác qua Cổng Dịch vụ công quốc gia và qua các kênh giao dịch như internet banking, mobile banking, ATM, máy POS, cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan…
Vận động đơn vị sử dụng ngân sách tăng cường thực hiện các khoản chi không dùng tiền mặt qua ngân hàng; kiểm soát chặt chẽ các khoản chi bằng tiền mặt của đơn vị sử dụng ngân sách và từ chối các khoản chi bằng tiền mặt không đúng quy định. Đẩy mạnh ứng dụng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán trên thiết bị di động như thanh toán qua QR Code, mã hóa thông tin thẻ, thanh toán di động, thanh toán phi tiếp xúc, ví điện tử,…
Mới đây, thực hiện ý kiến chỉ đạo theo Chỉ thị số 06/CT-UBND, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM ra công văn đề nghị các đơn vị đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền. Cụ thể, đối với UBND các quận, huyện và TP. Thủ Đức chỉ đạo, hướng dẫn Phòng Văn hóa – Thông tin, hệ thống thông tin cơ sở, Đài Truyền thanh cấp huyện, Đài Truyền thanh cấp xã đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về đẩy mạnh thực hiện giải pháp phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong lĩnh vực Kho bạc Nhà nước trên địa bàn TP Hồ Chí Minh bằng nhiều hình thức để người dân được biết.
Sở cũng đề nghị các cơ quan báo đài truyền thông xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chương trình phát thanh, chương trình truyền hình để tuyên truyền về đẩy mạnh thực hiện giải pháp phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong lĩnh vực Kho bạc Nhà nước trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.
Thay đổi thói quen và nhận thức của người dân trong việc nhìn nhận tiền mặt là một công cụ được ưa chuộng trong thanh toán và từ lâu đã trở thành thói quen khó thay đổi của người tiêu dùng và nhiều doanh nghiệp. Song song đó xây dựng một hệ thống thanh toán hiện đại là mục tiêu dài hạn của ngành ngân hàng Việt Nam. Một hệ thống thanh toán được tổ chức tốt hơn, an toàn hơn, ít rủi ro hơn thì không chỉ làm tăng doanh số thanh toán, làm cho dịch vụ thanh toán ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong mắt của người tiêu dùng mà còn góp phần hỗ trợ tích cực cho các hoạt động của các dịch vụ khác phát triển.
Đây là những nỗ lực không thể phủ nhận của hệ thống ngân hàng Việt Nam trong phát triển thanh toán KDTM thời gian qua, tuy nhiên dường như tốc độ phát triển của thanh toán KDTM vẫn chưa được như mong muốn. Để tăng thanh toán KDTM thì phải giảm thanh toán bằng tiền mặt bởi thực chất, đây là đầu của một chiếc bập bênh.
Muốn vậy, cần có những giải pháp thúc đẩy và cụ thể hơn trong tương lai. Ngoài ra, cần có những biện pháp trấn áp một cách có hiệu quả vấn đề liên quan đến gian lận trong hoạt động này. Gian lận phát sinh chủ yếu liên quan đến gian lận tài khoản thẻ và thẻ giả, tiếp sau là các loại hình khác như thẻ mất cắp, thất lạc… Trong đó, gian lận tài khoản thẻ thường xảy ra với các giao dịch không xuất trình thẻ vẫn chiếm tỷ lệ cao hơn đáng kể so với gian lận thẻ giả.
Quang Trung