Trong cuộc phỏng vấn trên Fox News Sunday, ông Trump được hỏi rằng liệu lá cờ, thứ được nhiều người Mỹ xem là biểu tượng của chế độ nô lệ và chủ nghĩa thượng đẳng da trắng tại Mỹ, có phải là một sự xúc phạm hay không.
“Với những người tự hào với lá cờ Liên minh miền Nam, họ không đề cập tới phân biệt chủng tộc. Họ yêu lá cờ của họ, nó đại diện cho miền Nam. Họ yêu miền Nam. Tôi nói đó là nhiều thứ tự do, đó là tự do ngôn luận”, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trong cuộc phỏng vấn ngày 19/7.
Trump đưa ra tuyên bố này khi được hỏi lá cờ Liên minh miền Nam, vốn được nhiều người Mỹ coi như biểu tượng của chế độ nô lệ hay quyền lực da trắng, có mang tính xúc phạm hay không.Liên minh miền Nam là một phe trong Nội chiến Mỹ (1861-1865), hay Nội chiến Nam – Bắc, bao gồm 11 bang ủng hộ chế độ nô lệ ở phía nam.
Năm 1861, Abraham Lincoln, thành viên đảng Cộng hòa, đắc cử tổng thống và muốn xóa bỏ chế độ nô lệ ở Mỹ. 7 bang miền nam phản đối chính sách này và tuyên bố ly khai chính phủ liên bang, thành lập chính phủ riêng do Jefferson Davis làm tổng thống, hay còn gọi là Liên minh miền Nam.
Chính quyền Abraham Lincoln và quốc tế không công nhận chính phủ này. Khi nội chiến Mỹ bùng nổ, thêm 4 bang khác gia nhập phe miền nam chống lại Liên bang miền Bắc. Chính phủ Liên minh miền Nam tan rã sau khi hai đại tướng Robert E. Lee và Joseph Johnston đầu hàng quân miền Bắc tháng 4/1865.
Đầu tháng này, ông Trump cũng chỉ trích việc Hiệp hội quốc gia về đua xe ô tô NASCAR cấm cờ Liên minh miền Nam trong các sự kiện của họ. Tổng thống Mỹ còn phản đối việc đổi tên các căn cứ quân sự được đặt theo tên của các chiến sĩ Liên minh miền Nam, động thái Lầu Năm Góc cũng phản đối trong nhiều năm qua.
Phong trào phản đối các biểu tượng liên quan tới Liên minh miền Nam ở Mỹ được châm ngòi sau khi người đàn ông da màu George Floyd, 46 tuổi, bị cảnh sát ghì chết ở Minneapolis, bang Minnesota, hồi tháng 5.
Hàng trăm bức tượng tôn vinh Liên minh miền Nam, bao gồm 11 bang ủng hộ chế độ nô lệ chống lại Liên bang miền Bắc trong cuộc nội chiến vào giữa thế kỷ 19, đang tồn tại trên khắp nước Mỹ, bị xem là gợi nhớ về lịch sử nô lệ và đàn áp chủng tộc.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hồi tháng 6 đã gửi thư tới một ủy ban quốc hội Mỹ, kêu gọi dỡ bỏ 11 bức tượng của các chiến sĩ hoặc quan chức Liên minh miền Nam trong tòa nhà quốc hội.
Trong quá khứ, ông Trump dường như tỏ ra có tình cảm với lá cờ và các biểu tượng của Liên minh.
Năm 2017, ông từng chỉ trích việc xóa bỏ các công trình tưởng niệm Liên minh và nói rằng có “những người rất tốt ở cả hai phe” trong cuộc đụng độ chết người tại Charlottesville, Virginia, vì việc tháo dỡ một bức tượng vị tướng Liên minh Robert E. Lee.
Đi ngược lại một số thành viên đảng Cộng hòa tại quốc hội, ông Trump đã tuyên bố sẽ phủ quyết Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng hàng năm vì một sửa đổi nhằm xóa bỏ tên của các tướng lĩnh Liên minh khỏi các căn cứ quân sự trong vòng một năm.
Cựu ngoại trưởng Colin Powell nói lá cờ Liên minh đại diện cho một thứ không bao giờ là Mỹ. Powell là người hồi tháng trước đã tuyên bố ủng hộ ông Joe Biden – đối thủ của ông Trump trong cuộc bầu cử tháng 11.
“Đây là Liên minh miền Nam. Họ không phải là một phần của chúng ta và đây không phải là lúc để tiếp tục chứng minh hồi đó họ là ai và họ như thế nào”, ông Powell nói. “Đây là lúc để tiến lên. Hãy tiến lên. Chúng ta có một lá cờ và chỉ một lá cờ duy nhất”.
Phóng viên (t/h)