Hotline: 
Diễn đàn “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp” được tổ chức ngày 16/07, do Liên đoàn Thương mại Việt Nam và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì, cùng Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp cùng các cơ quan liên quan, các doanh nghiệp có bề dày làm nông nghiệp tham gia, đề cập đến thực trạng và những giải pháp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và khẳng định vai trò quan trọng của tư nhân trong việc thực hiện nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Theo Đề án phát triển khoa học và ứng dụng, chuyển giao công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đến năm 2030, mục tiêu ít nhất 20% nhiệm vụ khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp được nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao phục vụ phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp. Theo đó, nhiều địa phương và người dân áp dụng kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, giúp tối ưu hóa các quy trình sản xuất.
Ngành nông nghiệp đang áp dụng các giải pháp tích cực sản xuất nông nghiệp xanh, sạch, an toàn và bền vững xuyên suốt quy trình sản xuất. Tại diễn đàn, các chuyên gia khẳng định mô hình nông nghiệp xanh, tuần hoàn đang được các địa phương, doanh nghiệp và người dân đặc biệt quan tâm. Đây là xu hướng tất yếu cho nền nông nghiệp hiện đại và bền vững.
Tuy nhiên, từ thực tế cho thấy sản xuất nông nghiệp theo hướng tuần hoàn còn nhiều khó khăn do khung chính sách về phát triển kinh tế tuần hoàn chưa được hoàn thiện; việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị còn hạn chế, nhiều hợp tác xã hoạt động chưa hiệu quả, dẫn đến những khó khăn trong đầu tư, áp dụng công nghệ, quy trình tiên tiến vào sản xuất, nhất là sản xuất theo hướng tuần hoàn, thiếu đội ngũ chuyên gia có trình độ cao để phát triển kinh tế tuần hoàn, giúp giải quyết tốt các vấn đề từ khâu đầu đến khâu cuối của quá trình sản xuất.
Đại diện doanh nghiệp, bà Bùi Thị Hạnh Hiếu đề cập đến những điểm nghẽn thực tế và nguy cơ rủi ro khi chuyển đổi từ lúa thường sang hữu cơ mất 3- 5 năm, nhưng doanh nghiệp vẫn phải mua theo giá cao ngay từ đầu để giữ vững vùng trồng. Trong khi hiện nay chưa có chính sách tín dụng đặc thù để hỗ trợ giai đoạn chuyển hóa. Các tiêu chuẩn quốc tế như USDA, JAS không chỉ đòi hỏi đất- nước- nhà máy đạt chuẩn, mà cả đội ngũ vận hành- nông dân- giám sát đều phải được “hữu cơ hóa” từ tư duy đến sản xuất. Hơn nữa, là thiếu cơ chế quy hoạch vùng hữu cơ quy mô lớn, dễ dẫn tới phân mảnh, không đủ điều kiện cấp mã xuất khẩu- làm mất cơ hội hòa nhập vào hệ sinh thái toàn cầu.
Để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, bà Bùi Thị Hạnh Hiếu đã có kiến nghị chính sách giai đoạn 2025- 2030: Xây dựng gói tín dụng xanh đặc thù, hỗ trợ 3- 5 năm cho doanh nghiệp chuyển đổi vùng trồng từ lúa thường sang hữu cơ; phân loại riêng cho nhóm daonh nghiệp đặc sản- hữu cơ- vùng khó khăn để có cơ chế linh hoạt; quy hoạch vùng nguyên liệu hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế, có đầu tư đồng bộ về đất, hạ tầng chế biến, bảo quản, logistic, kiểm định; xây dựng chương trình tập huấn và đào tạo nhân lực hữu cơ chuyên sâu, ngăn chảy máu chất xám và hỗ trợ vùng nguyên liệu có người giám sát đạt chuẩn lâu dài.
Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hiệp hội thương mại Giống cây trồng Việt Nam với tham luận “ Phát triển ngành lúa gạo theo mô hình kinh tế tuần hoàn để nâng cao chuỗi giá trị” bày tỏ: “ Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên, chi phí đầu vào tăng cao và yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế, phát triển ngành lúa gạo theo hướng tuần hoàn- bền vững- xanh là con đường tất yếu. Mô hình này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất, tận dụng phụ phẩm mà còn tăng giá trị, giảm phát thải, bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập cho người trồng lúa”.
Ông Hoàng Quang Phòng, phó chủ tịch VCCI nhấn mạnh: “Chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp trở thành xu thế phát triển tất yếu, là cơ hội để Việt Nam từng bước xây dựng và phát triển nền kinh tế tăng trưởng xanh, mang lại lợi ích bền vững cho nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp nước ta, thể hiện cam kết của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong việc dẫn dắt tái cơ cấu nông nghiệp là kiên trì khơi gợi, tạo cảm hứng, đồng hành với bà con, phải tạo ra được hệ sinh thái, tạo ra giá trị để giúp người nông dân cùng đi với mình xa hơn, khăng khít hơn”.
Đại diện các bộ, ngành, hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp, doanh nhân, các chuyên gia cũng đã đề cập đến giải pháp hỗ trợ từ phía cơ quan quản lý nhà nước, hợp tác giữa các bên (doanh nghiệp- hợp tác xã – nông dân) trong phát triển kinh tế tuần hoàn ngành nông nghiệp. Với tinh thần trao đổi cởi mở, thẳng thắn và trách nhiệm, diễn đàn đã đề xuất một số giải pháp cụ thể cụ thể: Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức và năng lực thực hiện kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp; hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với phát triển kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp; phát triển khoa học, ứng dụng, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sinh học, quy trình sản xuất tiên tiến trong phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn đối với sản xuất nông nghiệp; đào tạo nguồn nhân lực thực hiện mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp; chuyển giao, nhân rộng các mô hình kinh tế tuần hoàn hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp bền vững.
Đặc biệt, cần xác định thị trường đầu ra cho sản phẩm của mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp; thu hút các thành phần kinh tế đầu tư ứng dụng cho công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp; tăng cường học hỏi kinh nghiệm và hợp tác quốc tế trong phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp.
Minh Thu