Hotline: 
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về việc người nước ngoài tham gia quản lý, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và trao đổi học thuật tại các cơ sở giáo dục ở Việt Nam. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm tạo hành lang pháp lý thống nhất, minh bạch, góp phần thu hút đội ngũ chuyên gia, giảng viên quốc tế chất lượng cao, thúc đẩy hội nhập và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo trong nước.
Tạo cơ chế thu hút và sử dụng hiệu quả chuyên gia quốc tế
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, những năm qua, số lượng chuyên gia, giảng viên, nhà khoa học nước ngoài đến làm việc tại các cơ sở giáo dục Việt Nam ngày càng tăng, góp phần quan trọng trong nâng cao chất lượng đào tạo, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, chuyển giao tri thức và công nghệ.
Tuy nhiên, các quy định hiện hành mới dừng lại ở việc quản lý chung lao động nước ngoài, chưa có quy định thống nhất và đặc thù cho lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu khoa học, dẫn đến tình trạng thiếu đồng bộ, gây khó khăn trong áp dụng tại các cơ sở giáo dục.
Dự thảo Nghị định lần này được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy hội nhập quốc tế trong giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ.
Mục tiêu là xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ, minh bạch và hiệu quả để quản lý, sử dụng đội ngũ chuyên gia, giảng viên, nhà khoa học nước ngoài; đồng thời, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục Việt Nam thu hút trí thức, nhà quản lý và giảng viên quốc tế có trình độ cao, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đảm bảo phù hợp pháp luật và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc
Bên cạnh mục tiêu thu hút nhân lực chất lượng cao, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nhấn mạnh việc bảo đảm quản lý chặt chẽ và đúng pháp luật đối với người nước ngoài làm việc trong lĩnh vực giáo dục.
Việc mời, tiếp nhận và quản lý người nước ngoài sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật Việt Nam, phù hợp với yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong môi trường giáo dục.
Yêu cầu về trình độ chuyên môn đối với người nước ngoài làm việc tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Theo dự thảo, các điều kiện cụ thể được đề xuất nhằm đảm bảo chất lượng đội ngũ người nước ngoài làm việc tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp như sau:
Một là, người làm công tác quản lý phải có bằng thạc sĩ trở lên phù hợp với lĩnh vực đảm nhiệm, hoặc có học vị tiến sĩ, chức danh giáo sư, phó giáo sư, viện sĩ; có ít nhất 02 năm kinh nghiệm quản lý trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.
Hai là, người giảng dạy cần có bằng cử nhân hoặc tương đương trở lên, chuyên ngành phù hợp với lĩnh vực giảng dạy. Đối với giảng viên lý thuyết: yêu cầu có trình độ cử nhân trở lên; Đối với giảng viên thực hành, tích hợp: phải có bằng kỹ sư hoặc cử nhân kỹ thuật, đồng thời có ít nhất 5 năm kinh nghiệm thực tế sản xuất, kinh doanh hoặc giảng dạy thực hành.
Ba là, người nước ngoài giảng dạy tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp, hoặc ít nhất 2 năm kinh nghiệm giảng dạy tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp hoặc đại học, viện nghiên cứu uy tín ở nước ngoài.
Bốn là, ngoài ra, người giảng dạy cần sử dụng thành thạo ngôn ngữ giảng dạy, ưu tiên thành thạo tiếng Anh.
Năm là, trường hợp đặc biệt, có thể xem xét chấp thuận cá nhân chưa đáp ứng đủ điều kiện nhưng có năng lực chuyên môn đặc biệt, bằng sáng chế, giải thưởng khoa học, hoặc được tổ chức giáo dục quốc tế uy tín đề cử, hay nằm trong chương trình hợp tác cấp chính phủ.
Cơ sở để hội nhập và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc ban hành Nghị định này sẽ góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thu hút nhân tài quốc tế, thúc đẩy hợp tác, chuyển giao công nghệ, đồng thời bảo đảm quản lý chặt chẽ và thống nhất theo khuôn khổ pháp luật.
Chính sách này cũng giúp Việt Nam chủ động hội nhập quốc tế trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, tiếp cận phương pháp đào tạo hiện đại, nâng cao kỹ năng nghề và năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực trong thời kỳ mới.
Hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ, trước khi hoàn thiện, trình Chính phủ xem xét ban hành.
Tạp chí Nghề nghiệp và Cuộc sống sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về quá trình hoàn thiện dự thảo, cũng như các chính sách cụ thể trong việc thu hút, quản lý, sử dụng đội ngũ chuyên gia nước ngoài tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp ở Việt Nam.
Nhất Nam