Thời điểm hiện tại, không khó để bắt gặp cảnh lao động với tập hồ sơ xin việc trên tay, đứng trước bảng tuyển dụng tại các khu công nghiệp. Công nhân càng lớn tuổi càng khó để tìm được một công việc có mức thu nhập ổn định nhằm giải quyết vấn đề “thu nhập thấp” trong thời gian tới.
Chật vật đi xin việc làm
Cầm tập hồ sơ xin việc trên tay, anh Hiếu Thành (SN 1979, Quảng Ngãi) chờ làm thủ tục nhận bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm TP. LHCM. Anh Thành tâm sự, làm công nhân của một công ty xuất khẩu đồ linh kiện túi và áo khoác trong Khu công nghiệp Tân Bình được hơn 10 năm.
Vào cuối tháng 11/2022, anh Thành cùng nhiều công nhân khác tại công ty nhận thông báo tạm nghỉ việc, hưởng 75% mức lương cơ bản. “Mỗi tháng nhận về chưa được 5 triệu đồng tiền lương, tôi không biết phải chi tiêu sao cho hợp lý. Nghỉ Tết xong tôi mới quyết định xin nghỉ luôn và mong muốn tìm công việc mới. Nhưng hầu hết các công ty đều yêu cầu độ tuổi lao động từ 18 đến dưới 30. Tôi đã quá độ tuổi đó nên rất khó tìm được việc hoặc có tìm được thì không phù hợp vì điều kiện gia đình vì lương trả quá thấp”, anh Thành chia sẻ.
Là lao động chính trong gia đình , con gái lớn học lớp 10 và một bé trai đang học lớp 3 ở quê. Nỗi lo về các khoản học phí của con càng thôi thúc anh Thành phải tìm đến công việc mới, thu nhập khá hơn. Nếu không thể tìm được công việc phù hợp, anh dự định sẽ xin vào những nơi tuyển dụng lao động chân tay với mức lương hơn 7 triệu đồng/tháng. “Nếu khó khăn quá thì tôi sẵn sàng đi bốc hàng thuê, chạy xe ôm để kiếm tiền cho các con ăn học đầy đủ. Cả một thời gian dài cố gắng phấn đấu với công việc yêu thích và mức lương ổn định, đột nhiên thất nghiệp, hụt hẫng và hoang mang là tâm trạng của tôi bây giờ. Nhưng phải cố gắng bám lại để kiếm tiền lo cho gia đình”, anh Thành nói với đôi mắt rưng rưng nỗi buồn.
Một phần nguyên nhân khiến lao động nhận BHXH thất nghiệp gia tăng do bị mất việc, trong đó có nhiều người phải nghỉ việc ở độ tuổi 31 – 45 tuổi. Tình trạng người lao động trong độ tuổi từ 31-45tuổi bị sa thải, hoặc bất đắc dĩ “phải chọn” nghỉ việc ở độ tuổi dưới 50 vì không thể đảm đương tiếp được công việc trong điều kiện sức khỏe không thể đáp ứng rất đáng quan ngại. Ngoài ra, lớn tuổi không có việc làm, không có tiền sinh sống đành phải sống nhờ trợ cấp thất nghiệp là lẽ tất yếu.
Thất nghiệp ở độ tuổi vẫn còn khả năng làm việc khiến người lao động rơi vào tình trạng tiêu cực. Vừa không tìm được cơ hội việc làm phù hợp, vừa phải chi tiêu cho những khoản chi phí phát sinh khiến đời sống người lao động khó khăn gấp bội. Vì chưa đủ tuổi nghỉ hưu mà phải trang trải cuộc sống hằng ngày nên họ đành phải rút BHXH 1 lần. Nếu càng chi tiêu những khoản tích lũy, trợ cấp BHXH sẽ khiến họ rơi vào bế tắc thêm.
Dự báo nhóm ngành sẽ thu hút nguồn lao động trong năm nay
Theo các chuyên gia về HR, trong thời gian sắp tới, nhu cầu nguồn nhân lực đang thiếu hụt rất lớn:
Nhóm ngành nghề sẽ cần bổ sung nguồn nhân lực là: Nhóm ngành về kỹ thuật công nghệ (kể cả những ngành về khoa học tự nhiên). Đây là nhóm ngành chiếm tỷ trọng cao nhất, đến 35% tỷ trọng nguồn nhân lực đang thiếu hụt trong nước.
Trong đó, các lĩnh vực như đo điện tử, tự động hóa, công nghệ ô tô, điện – điện tử, các nhóm ngành về kỹ thuật, thiết kế đồ họa, thiết kế công nghiệp, kỹ thuật ứng dụng, các nhóm ngành về công nghệ xây dựng, vật liệu, công nghệ môi trường…đang rất hút nguồn nhân lực và lao động có trình độ tay nghề cao.
Nhóm ngành thứ hai là lĩnh vực CNTT: Đặc biệt chuyên sâu về an toàn thông tin, bảo mật mạng, các nhóm ngành về lập trình, trí tuệ nhân tạo…sẽ dễ dàng tìm kiếm việc làm tốt nhất.
Nhóm ngành kế tiếp là nhóm ngành thuộc lĩnh vực khoa học xã hội: Nhóm ngành này đang cần bổ sung nguồn lực nhanh về du lịch, nhà hàng – khách sạn, ẩm thực và các nhóm ngành về sư phạm, luật, ngôn ngữ, tâm lý chuyên ngành.
Cuối cùng là nhóm ngành về công nghệ cao trong nông nghiệp, khoa học cây trồng, chăn nuôi thú ý, công nghệ sau thu hoạch, công nghệ thủy hải sản, công nghệ sinh học, hóa dược, hóa sinh, hóa mỹ phẩm…Trong năm 2022, dù đã được nói tới nhiều, nhưng nhóm ngành này vẫn chưa được bổ sung đủ nguồn nhân lực.
Điều này cũng đặt ra một bài toán cho các cơ sở trung tâm đào tạo, hướng nghiệp nghề có những thay đổi nhiều hơn trong việc đào tạo giảng cho các học viên nếu như muống nhanh chóng có việc làm khi ra trường. Không thể phủ nhận, trước xu thế đa ngành đa lĩnh vực như hiện nay, các bạn trẻ tốt nghiệp ra trường có thể nhanh chóng lựa chọn một công việc, dù là trái ngành, để có nguồn tài chính duy trì cuộc sống. Nhưng rõ ràng, làm đúng ngành nghề đã học vẫn là điều nên làm.
Quang Trung