Hotline: 
(NN&CS) – Làm thế nào để đến năm 2030 Việt Nam đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế và có ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu như Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế tư nhân đặt ra. Đó là câu hỏi được PGS. TS. Nguyễn Trọng Điều, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam đặt ra tại Hội thảo khoa học “Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế” tổ chức tại Hà Nội sáng 26/5/2025.
Hội thảo thu hút các nhà lập pháp, quản lý nhà nước; chuyên gia kinh tế, nhà khoa học và đông đảo doanh nhân đến từ các tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản, công nghệ thông tin….Hội thảo là dịp các doanh nhân tư nhân bày tỏ tinh thần phấn khởi đón nhận “làn gió mới” Nghị quyết 68 -NQ/TW của Bộ Chính trị về Phát triển Kinh tế tư nhân đồng thời đóng góp các ý kiến nhằm thúc đẩy đưa Nghị quyết 68 nhanh chóng vào cuộc sống.
Một hoạt động chịu sự điều chỉnh của 12 luật và 20 nghị định
Nhận diện những chướng ngại và đề xuất giải pháp cho kinh tế tư nhân (KTTN) phát triển, TS. Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, quy trình thực hiện dự án đầu tư ở nước ta còn nhiều phức tạp. Cụ thể ông Tuấn cho biết, một dự án đầu tư ít nhất phải thực hiện 15 thủ tục liên quan đến 7 – 8 cơ quan nhà nước với hệ thống văn bản phức tạp, nhiều quy định mâu thuẫn, chồng chéo. Có quá nhiều văn bản điều chỉnh một hoạt động (12 luật và 20 nghị định điều chỉnh một hoạt động). Đã vậy quy định lại thay đổi liên tục, thiết kế quy định khó tra cứu; dẫn chiếu qua lại rối rắm, chưa rõ ràng. Không xác định được số ngày thực hiện thủ tục và quy định để chủ đầu tư bắt đầu triển khai dự án.
Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2024 cho thấy có tới 74% doanh nghiệp trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh do gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục hành chính về đất đai; 67% thời gian giải quyết dài hơn quy định. Trên thực tế, doanh nghiệp phải qua tới 25 thủ tục và đi lại nhiều lần với nhiều cơ quan nhà nước và vướng mắc với nhiều quy định mâu thuẫn, chồng chéo lẫn nhau.
Bên cạnh đó là năng lực thực thi của các địa phương không giống nhau. Tất cả rào cản trên đã làm nản chí các doanh nghiệp, kìm hãm phát triển của KTTN. Ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh và đề xuất cần xây dựng hướng dẫn chung thống nhất về quy trình thực hiện dự án đầu tư. Rà soát để xử lý các mâu thuẫn, chồng chéo, thiếu rõ ràng, thiếu hợp lý của các quy định; nâng cao năng lực thực thi của cán bộ địa phương và mở rộng đối tượng áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt.
TS. Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu ý kiến, Nghị quyết 68 là bước chuyển đổi nhận thức rồi, chuyển đổi tư duy rồi nhưng phải chuyển đổi cách làm. Hội Doanh nhân tư nhân cần chỉ rõ điểm nghẽn nào cần tháo gỡ trước, cái gì gỡ sau để kiến nghị cụ thể với chính phủ. Ông Tuấn nhấn mạnh vai trò của truyền thông đồng hành trong việc cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, giúp KTTN phát triển bung lên mạnh mẽ.
Từ các góc nhìn về vốn cho doanh nghiệp, TS, Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, cho rằng hiện doanh nghiệp tiếp cận vốn ngân hàng với phương thức thế chấp tài sản vẫn là chủ yếu, trong khi năng lực doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNTN) của Việt Nam còn yếu nên hạn chế tiếp cận. Ông Nghĩa đề xuất, bên cạnh việc cơ quan quản lý tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý, tăng cường minh bạch, bảo vệ nhà đầu tư thì ngân hàng, các tổ chức tài chính đầu tư cần củng cố hệ thống tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tiếp cận vốn; đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng phù hợp.
Đồng băn khoăn về tiếp cận vốn, TS. Nguyễn Đình Thắng, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Công nghệ Hồng Cơ băn khoăn: “làm sao để lớp trẻ có vốn khởi nghiệp. Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp tới đây sẽ dành cho ai. Nếu ”cơ chế như hiện nay, lớp trẻ nói chẳng đến lợt chúng cháu” – ông Thắng nói thêm.
Từ góc độ thị trường bất động sản, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) bày tỏ lo lắng, nhiều địa phương có xu hướng “vận dụng” giá đất ảo làm căn cứ xây dựng giá đất khiến doanh nghiệp đầu tư tiếp cận khó khăn.
Thể chế kiến tạo và phục vụ, cần những nỗ lực phi thường
Điểm lại hành trình phát triển của kinh tế tư nhân từ “thừa nhận” đến khẳng định là “động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, đòn bẩy để quốc gia phát triển”, PGS.TS. Trần Đình Thiên, Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng đây là cuộc cách mạng mang tính lịch sử quan trọng về tư duy, nhận thức và hành động đối với kinh tế tư nhân (KTTN).
Tuy nhiên theo ông Thiên, nghịch lý thừa nhận KTTN là lực lượng quan trọng nhất lại đúng vào lúc lực lượng này đang suy yếu, bởi vậy phải cần những nỗ lực phi thường từ nhà nước, mà theo ông Thiên đó là những nỗ lực tạo điều kiện, nỗ lực hỗ trợ tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho KTTN phát triển. Đặc biệt là nỗ lực đảo ngược quá trình cải cách, thay vì cải cách từ dưới lên như hiện nay thì logic bây giờ phải là cải cách từ trên xuống. Chuyển từ nền hành chính công vụ, quản lý là chủ yếu sang phục vụ và kiến tạo phát triển là chủ yếu.
Ông Thiên dẫn ý kiến CEO một tập đoàn lớn: “Nhiều năm nay doanh nghiệp muốn làm gì cũng phải đi xin các cơ quan từng tý một”. Theo ông Thiên nếu cứ như vậy KTTN không thể phát triển. Bởi vậy, Nghị quyết có rồi, rõ rồi nhưng để thực thi được thì cần thay phải đổi triệt để cách làm, cần sự nỗ lực phi thường từ các cơ quan công quyền với tư duy ‘cởi trói” và phục vụ doanh nghiệp là chính. “Nêu không có nỗ lực phi thường thì mọi sự chỉ là sự hô hào” ông Thiên bày tỏ đồng thời đề xuất thêm, phải hình thành được lực lượng doanh nghiệp Việt Nam, trong đó phân định rõ, doanh nghiệp nhà nước làm gì, doanh nghiệp tư nhân làm gì.
Giải tỏa băn khoăn của các đại biểu về thời gian luật hóa Nghị quyết 68 để đưa vào áp dụng sẽ kéo dài, TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, không chờ luật hóa NQ 68, Quốc hội đã nghiên cứu quy định nào thực hiện được ngay thì đưa vào nghị quyết triển khai ngay. Chính vì vậy Quốc hội đã gấp rút ban hành Nghị quyết 198 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó áp dụng ngay các quy định cởi mở về cải thiện môi trường kinh doanh, nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, cạnh tranh và tiếp cận nguồn lực đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Quy định hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; Hỗ trợ thuê nhà, đất là tài sản công Hỗ trợ tài chính, tín dụng Hỗ trợ thuế, phí, lệ phí; hỗ trợ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và đào tạo nhân lực; hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.
Cải cách đạo đức công vụ, động lực để KTTN bùng nổ
Bên cạnh chia sẻ cải cách hệ thống cơ chế chính sách, nhiều ý kiến băn khoăn về thực thi công vụ của cán bộ. Nhấn mạnh những điểm mới quan trọng của Nghị quyết 68, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, băn khoăn về câu chuyện thực thi nếu không cải cách hành chính thì sẽ thế nào. Để Nghị quyết 68 và Nghị quyết 198 được thực thi hiệu quả, bà Minh đề xuất, phải có đánh giá thực thi trách nhiệm của cán bộ công chức trong thực thi công vụ.
Đồng tình với nhiều lo lắng của các đại biểu, TS. Lê Xuân Nghĩa bày tỏ ông không băn khoăn gì về cơ chế chính sách mà lo lắng nếu không cải cách trách nhiệm và đạo đức công vụ thì Nghị quyết 68 dù là “cánh cửa mở” nhưng xuống đến khâu thực thi thì chỉ là “cửa mở hé”. Ông Nghĩa ví von.
Bế mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Trọng Điều, Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam bày tỏ cảm ơn các chuyên gia, nhà khoa học, quản lý và các doanh nhân đã đóng góp và gợi ý nhiều ý kiến thiết thực. Các ý kiến sẽ được tập hợp chuyển tải tới các cơ quan liên quan, góp phần đưa nhanh Nghị quyết 68 và Nghị quyết 198 vào cuộc sống hiệu quả.
Ông Điều cũng cho biết, thời gian tới Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp nghiên cứu, phát hiện những vướng mắc trong quá trình hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển kinh tế tư nhân để tham gia đóng góp ý kiến với các cơ quan liên quan, đồng thời đẩy mạnh hoạt động truyền thông lan tỏa các chính sách quan trọng cũng như quá trình triển khai các nghị quyết phát triển kinh tế tư nhân trong cuộc sống.
Minh Hà