28/06/2025 19:50:55

Sự ra đời của Trung tâm Trọng tài Thương mại số 1 Việt Nam: Xu thế tất yếu trong hội nhập kinh tế

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và nền kinh tế tư nhân ngày càng đóng vai trò quan trọng, việc hình thành các Trung tâm Trọng tài Thương mại được xem là xu thế tất yếu nhằm đáp ứng nhu cầu giải quyết tranh chấp nhanh chóng, bảo mật và hiệu quả của cộng đồng doanh nghiệp. Việc Trung tâm Trọng tài Thương mại số 1 Việt Nam (VN1AC) chính thức ra mắt là minh chứng rõ nét cho sự chuyển động phù hợp với thời cuộc, góp phần định hình một ngành nghề rất cần thiết trong tương lai gần.

Định vị vai trò trọng tài thương mại trong nền kinh tế hiện đại

Sở hữu đội ngũ 38 trọng tài viên gồm 13 thạc sĩ, 4 tiến sĩ cùng nhiều luật sư, luật gia, bác sĩ, kỹ sư và chuyên gia kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế… được đào tạo bài bản trong và ngoài nước, Trung tâm Trọng tài Thương mại số 1 Việt Nam (VN1AC) quy tụ những nhân sự am hiểu sâu rộng nhiều lĩnh vực, sẵn sàng đáp ứng hiệu quả nhu cầu giải quyết tranh chấp đa dạng của cộng đồng doanh nghiệp đã chính thức ra mắt tại TP. HCM vào ngày 27/6.

Luật sư Nguyễn Trọng Hào, Chủ tịch VN1AC phát biểu tại lễ ra mắt trung tâm

Phát biểu tại lễ ra mắt, ông Nguyễn Trọng Hào – Chủ tịch VN1AC nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh các hoạt động kinh tế – xã hội đang vận động mạnh mẽ, trọng tài thương mại là một phương thức giải quyết tranh chấp hiệu quả, công bằng, minh bạch và nhanh chóng.

Theo ông Hào, sự ra đời của VN1AC không chỉ đồng hành cùng doanh nghiệp, cá nhân trong xử lý tranh chấp mà còn góp phần tạo dựng các giá trị nhân văn, bảo vệ công lý và sự công bằng trong xã hội. “Với đội ngũ đa dạng về độ tuổi, chuyên môn sâu và giàu kinh nghiệm thực tiễn, VN1AC cam kết thực thi pháp luật một cách công bằng, mang lại niềm tin công lý cho cộng đồng doanh nghiệp”, ông Hào nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thanh Bình một trong những trọng tài viên đầu tiên tại Việt Nam với hơn 20 năm kinh nghiệm cho rằng, để các trung tâm trọng tài phát triển bền vững, yếu tố quan trọng nhất chính là cái tâm và uy tín nghề nghiệp của người trọng tài viên.

Chia sẻ góc nhìn từ thực tiễn nghề nghiệp, ông Nguyễn Thanh Bình một trong những trọng tài viên đầu tiên tại Việt Nam với hơn 20 năm kinh nghiệm cho rằng, ở các quốc gia phát triển, đa phần tranh chấp thương mại được giải quyết qua trọng tài thay vì Tòa án. Trong khi đó tại Việt Nam, tâm lý thắng – thua còn quá nặng nề, khiến nhiều vụ việc bị đưa ra Tòa án dù lẽ ra có thể xử lý nhanh, linh hoạt hơn qua trọng tài.

Từ nhận định nêu trên ông Bình cho rằng, để các trung tâm trọng tài phát triển bền vững, yếu tố quan trọng nhất chính là cái tâm và uy tín nghề nghiệp của người trọng tài viên, bởi đó là nền tảng để tạo dựng niềm tin với doanh nghiệp và các bên tranh chấp.

Cơ hội, thách thức và kỳ vọng cho VN1AC

Ở góc độ tổ chức nghề nghiệp, Tiến sĩ Nguyễn Văn Hậu – Đại diện Hội Trọng tài Thương mại TP. HCM cho biết, hiện toàn thành phố có gần 500 trọng tài viên đang hoạt động, trở thành đối tác đáng tin cậy trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.

Chia sẻ tại sự kiện Tiến sĩ Nguyễn Văn Hậu – Đại diện Hội Trọng tài Thương mại TP. HCM cho rằng, sự xuất hiện của VN1AC là phù hợp với nhu cầu thực tiễn và xu thế phát triển tất yếu hiện nay của nền kinh tế.

Theo đó, ông Hậu nhận định, trong bối cảnh TP. HCM đang hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm tài chính lớn, đồng thời Luật Trọng tài Thương mại đang trong quá trình sửa đổi, sự xuất hiện của VN1AC là phù hợp với nhu cầu thực tiễn và xu thế phát triển tất yếu. Ông bày tỏ kỳ vọng VN1AC sẽ phát huy đúng tên gọi “số 1” bằng việc bảo đảm các nguyên tắc bảo mật, công bằng và minh bạch trong hoạt động.

Nhìn từ góc độ cộng đồng doanh nghiệp, ông Lương Hoàng Hưng – Phó Chủ tịch Liên hiệp Khoa học Doanh nhân Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Sở hữu Trí tuệ và Sáng tạo đánh giá: Trong tương lai, khu vực kinh tế tư nhân tiếp tục là động lực tăng trưởng của nền kinh tế, đồng nghĩa với việc các tranh chấp thương mại sẽ ngày càng phát sinh nhiều hơn và phức tạp hơn.

Cũng theo ông Hưng, giải pháp hiệu quả nhất để giải quyết các vướng mắc này là thông qua trọng tài thương mại bởi tính bảo mật, chi phí hợp lý và đặc biệt là giúp hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực đến thương hiệu, hình ảnh của doanh nghiệp so với việc đưa tranh chấp ra Tòa án công khai. “Với đội ngũ trọng tài viên đa lĩnh vực, VN1AC có khả năng đáp ứng tốt nhu cầu doanh nghiệp trong giải quyết tranh chấp, nhất là trong bối cảnh hội nhập hiện nay”, ông Hưng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, khác với nhiều trung tâm hiện hành, VN1AC áp dụng chính sách thu phí hành chính ban đầu, còn phí trọng tài sẽ do bên thua kiện chịu theo phán quyết. Cách làm này góp phần giảm bớt áp lực tài chính cho người khởi kiện. Trung tâm cũng đã triển khai hệ thống tiếp nhận hồ sơ trực tuyến 24/7 tại https://vn1ac.com và hỗ trợ giải quyết tranh chấp bằng hình thức trực tuyến, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời xóa bỏ rào cản địa lý, tạo thuận lợi tối đa cho các bên tham gia.

Ưu điểm của trọng tài thương mại

Trọng tài thương mại được đánh giá là phương thức giải quyết tranh chấp linh hoạt và hiệu quả khi các bên có thể tự do lựa chọn trọng tài viên, số lượng trọng tài viên, ngôn ngữ, địa điểm và thủ tục tố tụng phù hợp với tính chất từng vụ việc. Tính bảo mật cao cũng là điểm mạnh của trọng tài, khi các phiên họp không công khai, giúp bảo vệ bí mật kinh doanh, danh tiếng và các mối quan hệ thương mại của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, thủ tục tại trung tâm trọng tài thường đơn giản, linh hoạt và rút ngắn thời gian giải quyết so với Tòa án. Phán quyết trọng tài có giá trị chung thẩm, không bị kháng cáo và được cưỡng chế thi hành tại Việt Nam cũng như hơn 170 quốc gia theo Công ước New York 1958. Đặc biệt, đội ngũ trọng tài viên là những chuyên gia giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu nhiều lĩnh vực kinh doanh và pháp luật, phù hợp với các tranh chấp thương mại quốc tế hoặc những ngành nghề đặc thù, bảo đảm tính chuyên môn hóa và thực tiễn cao trong từng phán quyết./.

Thanh Quang