Hotline: 
Giám đốc Pfizer Albert Bourla tin rằng “có khả năng” một biến thể SARS-CoV-2 kháng vaccine cuối cùng sẽ xuất hiện.
Giám đốc điều hành Pfizer cho biết các nhà khoa học chưa xác định được bất kỳ biến thể nào có khả năng kháng vaccine, nhưng họ tin rằng loại biến thể này “rất có thể” sẽ xuất hiện.
“Mỗi khi có một biến thể mới xuất hiện trên thế giới, các nhà khoa học của chúng tôi lại tìm hiểu về nó. Và họ cũng nghiên cứu để xem liệu biến thể này có thể phá vỡ sự bảo vệ của vaccine do chúng tôi sản xuất hay không”, ông Bourla nói.
CEO Bourla nhấn mạnh, Pfizer có thể sản xuất các phiên bản vaccine mới của hãng để chống lại một biến thể trong vòng 3 tháng kể từ khi phát hiện ra biến thể mới.
“Chúng tôi đã xây dựng một quy trình trong vòng 95 ngày kể từ ngày xác định được một biến thể là biến thể đáng lo ngại, chúng tôi có thể tạo ra loại vaccine phù hợp để chống biến thể đó” – ông nói.
Đây không phải là lần đầu tiên mối lo ngại về biến thể kháng vaccine được đề cập nhưng vẫn còn có sự chia rẽ trong quan điểm của các chuyên gia.
“Những loại vaccine này hoạt động thực sự tốt trong việc bảo vệ chúng ta khỏi bệnh nặng và tử vong, nhưng mối quan tâm lớn là biến thể tiếp theo có thể xuất hiện – chỉ một vài đột biến, có khả năng xảy ra – có thể né được vaccine của chúng ta” – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ Rochelle Walensky nói hôm 27.7.
Ban cố vấn của chính phủ Anh, Nhóm Cố vấn Khoa học về Các trường hợp Khẩn cấp, chỉ ra, tỉ lệ lưu hành và lây truyền virus cao hơn đang tạo ra “nhiều cơ hội hơn cho các biến thể mới xuất hiện”.
Tuy nhiên, nhà virus học Angela Rasmussen tại đại học Saskatchewan ở Canada lại cho rằng khả năng xuất hiện một chủng virus kháng vaccine khó xảy ra. Theo bà Rasmussen, để vô hiệu hóa vaccine thì virus sẽ cần rất nhiều đột biến trong protein, đến mức loại virus này “không thể hoạt động được nữa”.
Sau biến thể Delta, giới khoa học tiếp tục cảnh báo về nguy cơ từ một biến thể COVID-19 mới, biến thể Lambda, được cho là có thể “kháng vaccine”. Biến thể Lambda lần đầu tiên được xác định ở Peru vào tháng 12/2020. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định Delta là một “biến thể đáng lo ngại”, trong khi gọi Lambda là “biến thể đáng quan tâm” – một mức độ thấp hơn.
Cho đến nay, các dữ liệu vẫn còn khác biệt về mức độ bảo vệ của vaccine chống lại biến thể Lambda và các nhà khoa học cho biết họ cần nghiên cứu thêm về điều này.
Một nghiên cứu của Nhật Bản cho thấy biến thể Lambda chứa ba đột biến trên các protein gai của virus, khiến nó có khả năng lây nhiễm cao hơn vi rút COVID-19 ban đầu. Nghiên cứu mang tên “Biến thể SARS-CoV-2 Lambda thể hiện khả năng lây nhiễm và khả năng kháng miễn dịch cao hơn” cho thấy hai đột biến khác hiện diện trên các protein gai làm cho biến thể này có khả năng chống lại các kháng thể (được tạo ra từ vaccine) cao hơn khoảng 150%.
Vào tháng 7, các nhà khoa học đã viết trong một nghiên cứu tại phòng thí nghiệm rằng họ đã tìm thấy một số bằng chứng cho thấy những người tiêm vaccine Johnson & Johnson Covid-19 một liều, nếu dùng liều tăng cường, sẽ giúp bảo vệ tốt hơn trước các biến thể mới của COVID-19, bao gồm cả biến thể Lambda.
Một bài báo, được đăng vào tuần trước trên trang biorxiv.org, cho biết trong các thí nghiệm tại phòng thí nghiệm, ba đột biến – được gọi là RSYLTPGD246-253N, 260 L452Q và F490S – được tìm thấy trong protein đột biến của biến thể Lambda có thể tạo ra đề kháng với khả năng miễn dịch do vaccine gây ra, nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm. Bài báo này do các nhà khoa học ở Nhật Bản soạn thảo, vẫn chưa được xuất bản trên một tạp chí có bình duyệt.
“Hai đột biến bổ sung, T76I và L452Q, giúp cho Lambda có khả năng lây nhiễm cao. Hiện tại, biến thể Lambda đã được WHO gắn chỉ định là ‘biến thể đáng quan tâm’. Chúng tôi vẫn chưa biết liệu biến thể này có đáng quan tâm hơn Delta hay không”, dược sĩ và nhà dịch tễ học, Tiến sĩ Ravina Kullar, một chuyên gia của Hiệp hội Các bệnh Truyền nhiễm Mỹ, cho biết.
PV