Nga sẽ mở đường cho lực lượng của Ukraine rút khỏi “chảo lửa” Mariupol với điều kiện các đơn vị của Kiev hạ vũ khí ở thành phố này từ sáng nay 5/4.
Theo hãng tin TASS, ông Mikhail Mizintsev, người đứng đầu Trung tâm Quản lý Quốc phòng Nga, hôm 4/4 cho biết, Nga sẽ một lần nữa mở một hành lang nhân đạo để sơ tán dân thường khỏi thành phố Mariupol của Ukraine.
“Theo đề nghị của phía Thổ Nhĩ kỳ và nhằm mục đích duy nhất là nhân đạo, Nga sẽ mở các hành lang nhân đạo để người dân sơ tán khỏi Mariupol từ 6h sáng ngày 5/4 (giờ Moscow). Nga cũng sẵn sàng đảm bảo cho các tàu sơ tán ra vào cảng Berdyansk trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc hàng hải”.
Ông Mizintsev cũng đồng thời kêu gọi các lực lượng của Ukraine ở Mariupol đầu hàng. Ông nói: “Với mục đích nhân đạo nhằm đảm bảo tính mạng của người dân, quân đội Nga đề nghị các đơn vị của quân đội, các tiểu đoàn phòng vệ lãnh thổ của Ukraine cũng như các tay súng ngoại quốc ngừng các hành động thù địch từ 6h sáng ngày 5/4, hạ vũ khí và rút khỏi Mariupol sang lãnh thổ do Kiev kiểm soát thông qua Zaporozhye”. Ông Mizintsev khẳng định, tất cả những người đồng ý hạ vũ khí sẽ được đảm bảo tính mạng.
Đây không phải lần đầu tiên Moscow đưa ra “tối hậu thư” kiểu này, song đến nay đều bị Kiev bác bỏ. Mariupol là một trong những chiến tuyến quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài hơn 40 ngày qua giữa Nga và Ukraine.
Trước đó, trong một cuộc họp báo, Thị trưởng Mariupol Vadym Boichenko cho biết: “Tình hình ở Mariupol vẫn rất khó khăn. Chúng tôi đang đứng trên bờ vực của thảm họa nhân đạo – không điện, không nước, không thực phẩm, không thuốc men trong suốt hơn một tháng. Vì vậy, chúng tôi nhấn mạnh rằng Mariupol phải được sơ tán toàn bộ và cho phép tiếp cận đầy đủ. Nhưng chúng tôi nhận thấy tất cả viện trợ nhân đạo di chuyển theo hướng Mariupol đều bị chặn. Không có hàng hóa nào đến được Mariupol”.
Thị trưởng Boichenko cũng cho biết 90% cơ sở hạ tầng của Mariupol bị phá hủy. Ông nói rằng phần lớn các cuộc tấn công vào thành phố này là “từ biển”, nơi “các tàu Nga” đóng quân.
“Tin buồn là 90% cơ sở hạ tầng thành phố bị phá hủy và 40% không thể phục hồi”, Thị trưởng Boichenko xác nhận.
Ông Boichenko cho biết chưa có xe buýt sơ tán nào đến được Mariupol, bất chấp các thỏa thuận giữa Nga và Ukraine về việc mở các hành lang sơ tán. Ông nói rằng một số người dân đã sơ tán đến thành phố Berdiansk do Nga kiểm soát gần đó bằng xe riêng, nhưng tuyến đường này “rất khó khăn và bị gián đoạn”.
Theo Thị trưởng Boichenko, khoảng 90.000 người đã sơ tán dọc theo hành lang giữa thành phố Berdiansk và thành phố Zaporizhzhia, tuy nhiên vẫn còn hơn 100.000 người bị mắc kẹt ở Mariupol, trong khi các cuộc tấn công vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
“Hôm nay vẫn còn hơn 100.000 người ở Mariupol. Chúng tôi đã lên kế hoạch sơ tán họ, nhưng vẫn không thể sơ tán. Đó là lý do chúng tôi yêu cầu cộng đồng quốc tế cùng vào cuộc để sơ tán người dân ở Mariupol”, ông Boichenko nói.
Mariupol là thành phố lớn nhất của Ukraine bên bờ biển Azov, nơi kết nối với Biển Đen bằng eo biển Kerch hẹp. Được đặt tên theo bà Maria Feodorovna, hoàng hậu của Hoàng đế Nga Alexander III, thành phố này nằm cách biên giới Nga khoảng 70km, và chỉ cách khu vực miền đông do lực lượng ly khai thân Nga vài km.
Giành được Mariupol sẽ giúp Nga lập nên một tuyến kết nối trên bộ giữa 2 nước cộng hoà tự xưng ở vùng Donbas với bán đảo Crimea mà Nga đã sáp nhập từ năm 2014.
Giành được Mariupol còn sẽ giúp Nga kiểm soát được vùng giáp biển Azov của Ukraine và cắt đứt kết nối giữa Ukraine với Biển Đen. Quân Nga đã giành được cảng Kherson bên bờ Biển Đen cách Mariupol khoảng 380km.
Giành được Mariupol cũng sẽ giúp quân Nga thoát khỏi tình cảnh sa lầy ở đó để thực hiện những nhiệm vụ mới, như củng cố các mặt trận khác
Quân đội Nga hiện giành quyền kiểm phần lớn thành phố Mariupol. Lực lượng của Nga cùng với lực lượng vũ trang ly khai miền Đông Ukraine đang ra sức để kiểm soát hoàn toàn thành phố cảng chiến lược này. Các cuộc giao tranh khốc liệt giữa Nga và Ukraine hơn một tháng qua khiến Mariupol đối mặt với một thảm họa nhân đạo.
Ngày 20/3, Nga ra tối hậu thư yêu cầu lực lượng vũ trang thành phố Mariupol hạ vũ khí đầu hàng lực lượng Nga và mở hành lang nhân đạo cho dân thường rời khỏi Mariupol. Đáp lại, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk tuyên bố “sẽ không đầu hàng hay hạ vũ khí”.
Vương Tâm