Hotline: 
Chiều muộn một ngày cuối tháng 9, khi nắng vẫn còn hắt xuống những dãy phố Hà Nội một hơi nóng oi ả, từng bước chân của đội viên Đội Trật tự xã hội lưu động vẫn đều đặn lướt qua những khu chợ quen thuộc. Với họ, đó không chỉ là một buổi kiểm tra thường nhật, mà còn là hành trình kiên trì lan tỏa tinh thần của Quyết định 2252/QĐ-UBND – văn bản quan trọng của UBND TP Hà Nội ban hành ngày 17/4/2023 về công tác tập trung người lang thang trên địa bàn Thủ đô.
Tại con phố nhỏ thuộc phường Hoàn Kiếm, tiếng trò chuyện giữa các thành viên của Đội và bà con tiểu thương hòa vào không khí buôn bán nhộn nhịp. Những tờ rơi được trao tận tay, kèm theo lời giải thích tỉ mỉ về các nhóm đối tượng cần hỗ trợ, từ người lang thang có hành vi xin ăn, xin tiền, đến những trường hợp dẫn theo trẻ em, người cao tuổi hoặc người khuyết tật để bán hàng rong, đeo bám khách qua đường. Những người đi lạc, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ trong các dịp lạnh giá dưới 10 độ C, cũng thuộc diện được Đội đưa vào Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em Hà Nội.
Nhiều tiểu thương trên phố tỏ ra quan tâm đặc biệt tới nội dung tuyên truyền. Một số người chia sẻ về tình trạng các đối tượng đưa người khuyết tật đến xin tiền vào giờ cao điểm hoặc chiều tối, sau đó di chuyển rất nhanh sang địa điểm khác. Nhận thức được vai trò của mình, họ tích cực lưu lại số điện thoại liên hệ và sẵn sàng báo tin mỗi khi phát hiện trường hợp vi phạm. “Giúp đúng cách chính là giúp đỡ thiết thực nhất”, một người bán hàng nói.
Nhân viên đang tư vấn, tham vấn cho người lang thang
Không chỉ bám sát các khu chợ, Đội còn tiếp cận cả những người mưu sinh bằng nghề nhặt phế liệu – nhóm dễ bị bỏ quên trong dòng người tấp nập. Tại gầm cầu Chương Dương, khi gặp bà L.M.Th quê Lào Cai đang trú tạm bên những túi đồ và bao tải phế liệu, các cán bộ của Đội đã nhẹ nhàng giải thích chủ trương của Thành phố. Sau vài phút lắng nghe, bà thu dọn đồ đạc, rời đi với thái độ hợp tác – một minh chứng cho hiệu quả của cách tiếp cận mềm dẻo nhưng thuyết phục.
Ông Nguyễn Kim Hiển – Phó Đội trưởng Đội Trật tự xã hội lưu động thuộc Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em Hà Nội – cho biết Đội đang đảm nhiệm địa bàn 57 phường, xã. Công việc diễn ra liên tục 24/7, bất kể nắng mưa. Các hình thức tuyên truyền cũng được triển khai đa dạng: từ báo chí, hội nghị tới thông tin của phường, xã; hiệu quả nhất vẫn là những buổi phát tờ rơi trực tiếp tại các địa điểm đông người.
Về hoạt động kiểm tra, Đội duy trì các ca làm việc từ 7 giờ đến 22 giờ hằng ngày, di chuyển bằng xe máy và ô tô qua chợ dân sinh, bến xe, công viên, các ngã tư – nơi dễ xuất hiện người lang thang xin tiền.
Sau hơn hai năm thực hiện Quyết định 2252/QĐ-UBND, Đội Trật tự xã hội lưu động đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận . Số lượng người lang thang nói chung và người xin ăn, xin tiền nói riêng giảm đáng kể. Trong dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 vừa qua, toàn bộ khu vực nội thành không còn xuất hiện người xin ăn – một dấu mốc cho thấy nỗ lực bền bỉ của lực lượng chức năng.
Dù vậy, những biến động mới vẫn phát sinh. Một số đối tượng di chuyển ra các tuyến vành đai 3,5 và vành đai 4 như đường Trịnh Văn Bô, đại lộ Thăng Long, đường Giải Phóng hoặc khu vực Bến xe Giáp Bát. Hình thức xin tiền cũng ngày càng tinh vi: đội nhóm đẩy xe người khuyết tật, nhóm thiện nguyện ôm thùng quyên góp, phụ nữ bế trẻ em… Thời gian hoạt động ngắn, di chuyển nhanh, gây khó khăn cho lực lượng kiểm tra.
Hiện Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em Hà Nội đang chăm sóc 100 người lang thang. Trong số này, 80% do Đội trực tiếp đưa về, còn lại nhờ sự phối hợp từ công an, chính quyền cơ sở, các tổ chức xã hội và Tổng đài bảo vệ trẻ em 111.
Ông Nguyễn Kim Hiển nhận định rằng từ khi Hà Nội thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, công tác tập trung, quản lý người lang thang trở nên hiệu quả, rõ trách nhiệm và sâu sát hơn. Tuy nhiên, thực tiễn phát sinh trong hơn hai năm qua cũng cho thấy nhiều nội dung của Quyết định 2252/QĐ-UBND cần được điều chỉnh để phù hợp hơn. Khi văn bản được sửa đổi, công tác phối hợp sẽ thống nhất, giúp Đội Trật tự xã hội lưu động hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ đảm bảo an sinh và giữ gìn mỹ quan đô thị.
Có thể nói, Đội Trật tự xã hội lưu động không chỉ gìn giữ trật tự, mà còn giữ lại sự ấm áp cần thiết cho những phận người yếu thế – và giữ gìn hình ảnh một Hà Nội đẹp, nghĩa tình, bao dung trong mắt người dân và du khách.
Thành Trung