Tháng 9/ 2023 ghi dấu mốc quan trọng, kỷ niệm tròn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản. Sau chặng đường nửa thế kỷ với quan hệ hợp tác không ngừng củng cố và phát triển, hai nước vẫn đang đứng trước rất nhiều cơ hội, tiềm năng để hợp tác toàn diện hơn nữa; đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến tăng trưởng xanh như năng lượng tái tạo, nông nghiệp xanh…
Đây là thông điệp được các khách mời tham dự hội thảo “Việt Nam – Nhật Bản hợp tác hướng tới tăng trưởng xanh” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng báo Vietnam News tổ chức ngày 12/9.
Liên tục nhiều năm, Nhật Bản là đối tác đầu tư và viện trợ ODA hàng đầu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương năm 2022 đạt gần 50 tỷ USD. Tính đến tháng 8/2023, Nhật Bản đang đầu tư vào 5.168 dự án tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký hơn 71 tỷ USD. Tới tháng 8/2023, Nhật Bản đứng thứ 3 trong số 143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.
Mở đầu hội thảo, Tổng giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang nhắc lại trong cuộc hội thảo cấp cao về kinh tế Việt – Nhật gần đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh đến định hướng mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước đó là hướng tới phát triển bền vững và tăng trưởng xanh. Đồng thời khẳng định, đây cũng là con đường phát triển tất yếu của không chỉ Việt Nam mà còn của nhiều nước trên thế giới trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn biến rất phức tạp, trở thành vấn đề quan tâm chung của toàn cầu.
Theo bà Trang, hội thảo là dịp để các đại biểu đã chia sẻ quan điểm về tăng trưởng xanh, cơ hội và thách thức trong việc thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Cùng với đó là những đề xuất, khuyến nghị giải pháp để thực hiện chiến lược này; cũng như thể hiện ý nghĩa, cam kết của sự hỗ trợ từ phía Nhật Bản cho chiến lược phát triển xanh tại Việt Nam.
“Việt Nam và Nhật Bản đã có nhiều chương trình hợp tác trong lĩnh vực tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, hai nước vẫn còn nhiều dư địa để thúc đẩy hợp tác mang tính chất bổ sung cho nhau,” Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang nói.
Phát triển nông nghiệp an toàn, bền vững, thuận theo tự nhiên
Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Quốc Trị nhìn nhận, sự hợp tác giữa Việt Nam – Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp đã góp phần quan trọng trong tái cơ cấu nền nông nghiệp, phát triển nông thôn Việt Nam.
Theo ông Trị, trong giai đoạn 2020 – 2025, Nhật Bản đang tiếp tục hỗ trợ Việt Nam vềxây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững, kiểm dịch động thực vật, phòng, chống thiên tai, phát triển thủy lợi… Trong những năm gần đây, Nhật Bản cũng ngày càng mở rộng đầu tư vào Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp. Riêng năm 2020, Nhật Bản là đối tác đầu tư nông nghiệp lớn thứ 6 vào Việt Nam với 240 triệu USD và 42 dự án.
“Nhật Bản là nước có nhiều kinh nghiệm trong phát triển hệ sinh thái nông nghiệp an toàn, bền vững, thuận theo tự nhiên, do đó sự hợp tác và hỗ trợ của Nhật Bản là rất quan trọng trong việc thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn của Việt Nam”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị nói.
Về mối quan hệ song phương, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu cho rằng: “Mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và Nhật Bản đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất trong lịch sử hai nước, xứng tầm quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng dựa trên sự chân thành, tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau”.
Ông Phạm Quang Hiệu đánh giá, trong trung và dài hạn, hướng tới mục tiêu 2030 – 2050, hai nước còn rất nhiều tiềm năng hợp tác trong công nghệ xanh, chuyển đổi năng lượng, hợp tác nghiên cứu song phương ứng dụng công nghệ Nhật Bản để phù hợp với trình độ và lộ trình chuyển đổi của Việt Nam.
Nhìn nhận về sự hợp tác này, ông Nakajima Takeo – Trưởng Đại diện Văn phòng Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản tại Việt Nam (JETRO) cho rằng, việc tập trung vào phát triển xanh là rất quan trọng để giải quyết các vấn đề cấp bách tại Việt Nam, bao gồm chất lượng nước, ô nhiễm không khí, quản lý chất thải, tái chế, hiệu suất năng lượng, khí thải carbon.
Theo ông Nakajima Takeo, các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cũng đang triển khai các dự án nỗ lực cắt giảm phát thải khí CO2 để đóng góp vào sự phát triển tăng trưởng xanh tại Việt Nam bằng các hoạt động như xây dựng hệ thống điện mặt trời, chuyển đối số trong nông nghiệp để phục vụ tăng trưởng xanh…
Đáng chú ý, Trưởng Đại diện JETRO cho rằng, các doanh nghiệp Nhật vẫn đang theo dõi, chờ đợi cơ hội từ các chính sách về tăng trưởng xanh của Việt Nam để có thể yên tâm đầu tư vào các lĩnh vực này.
Do đó, ông Nakajima Takeo khuyến nghị Chính phủ Việt Nam cần thực hiện các quy định về môi trường nghiêm ngặt hơn, mở rộng trách nhiệm môi trường của các nhà sản xuất; đồng thời đẩy nhanh sự chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.
Minh Hải