Có cần thiết xét nghiệm COVID-19 cho toàn bộ trẻ khi đến trường?

Thời gian gần đây, một số trường học tại nhiều địa phương như TP.HCM, Bình Dương, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế… yêu cầu học sinh phải có xét nghiệm âm tính SARS-CoV-2 mới được đi học trở lại.

Theo khảo sát, các địa phương có cách “hành xử” khác nhau đối với việc xét nghiệm COVID-19. Có tỉnh bắt toàn bộ học sinh xét nghiệm, có tỉnh chỉ xét nghiệm những trường hợp nghi ngờ, có tỉnh khuyến khích phụ huynh tự xét nghiệm cho con…

Theo lãnh đạo Sở GD-ĐT Tuyên Quang, việc tổ chức xét nghiệm COVID-19 là cần thiết vì trong đợt nghỉ Tết học sinh tiếp xúc với nhiều người, trong đó có người ngoài tỉnh nên cần phải xét nghiệm trước khi trở lại trường để phòng ngừa việc lây nhiễm trong trường học. Trên 224.000 học sinh từ mầm non đến THPT ở tỉnh này được tổ chức xét nghiệm trước khi trở lại trường học.

Hải Phòng cho phép học sinh THCS và THPT trở lại trường, riêng bậc mầm non, tiểu học thì tùy các quận huyện tự quyết định nên hiện mới có 5 huyện cho học sinh từ mầm non đến THPT trở lại trường. Riêng bậc mầm non phụ huynh có quyền quyết định cho con đi học hoặc ở nhà.

Tại Thái Bình, một trường Tiểu học trên địa bàn huyện Vũ Thư yêu cầu học sinh test COVID-19 trước khi trở lại trường sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần. Bên cạnh đó, test nhanh định kỳ 1 lần/ tuần để bảo đảm an toàn cho học sinh và giáo viên. Theo đó, chi phí test nhanh được chi trả bởi quỹ ủng hộ do phụ huynh tự nguyện đóng góp.

Tại Thanh Hóa, nhiều trường thực hiện công văn của Sở GDĐT Thanh Hóa về việc chuẩn bị đi học trở lại sau kỳ nghỉ Tết Nhâm Dần. Theo đó, một số trường trên địa bàn huyện Thiệu Hóa, Quảng Xương,… đã thông báo, khuyến cáo đến phụ huynh và học sinh về việc test nhanh COVID-19. Có trường tự test nhanh cho toàn bộ học sinh trước khi vào lớp, chi phí do phụ huynh chi trả. Có trường đề nghị phụ huynh tự test cho con ở nhà rồi chụp kết quả gửi giáo viên.

Hải Phòng không yêu cầu bắt buộc nhưng khuyến khích phụ huynh xét nghiệm nhanh COVID-19 cho học sinh tại nhà trước khi đến trường. Nhiều hội cha mẹ học sinh đã trích quỹ mua bộ xét nghiệm để xét nghiệm cho các lớp trước khi vào buổi học.

Tương tự, tại Hà Nội, nhiều trường học đã chuẩn bị một lượng bộ xét nghiệm nhanh nhất định để sử dụng trong tình huống có nghi ngờ học sinh, cán bộ, giáo viên nhiễm COVID-19 trong thời gian học sinh trở lại trường.

Theo ông Phạm Xuân Tiến, phó giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, hiện không có quy định bắt buộc về việc xét nghiệm COVID-19 cho học sinh trước khi trở lại trường. Chủ yếu vẫn chỉ yêu cầu làm tốt công tác khai báo y tế, theo dõi sức khỏe, đo thân nhiệt cho học sinh trước khi đến trường. Học sinh trong thời gian ở trường hạn chế tập trung đông, thực hiện giãn cách, phân luồng trước và sau các giờ học và đeo khẩu trang…

Về vấn đề này, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng việc bắt buộc xét nghiệm cho toàn bộ học sinh trước khi trở lại trường là không cần thiết.

PGS Phu phân tích, nếu tất cả học sinh khi đi học đều phải xét nghiệm thì số lượng test cần thực hiện cùng lúc quá lớn, vô cùng tốn kém về kinh tế.

Thứ hai, thực tế hiệu quả thu được từ việc xét nghiệm tràn lan không cao, tỷ lệ phát hiện tất cả F0 không lớn. “Một người có kết quả âm tính hôm nay, đang trong giai đoạn ủ bệnh, hoặc sau đó tiếp xúc với F0 thì vẫn có thể dương tính sau vài ngày. Mà việc cho học sinh test liên tục mỗi ngày là không thể do yếu tố kinh tế. Chưa kể, độ chính xác của test nhanh không quá cao, dễ để “lọt lưới” một số ca bệnh”, PGS Phu nói.

Bên cạnh đó, hiện cả nước đã bước vào giai đoạn “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” thay vì đi theo chiến lược “Zero Covid” nên xét nghiệm tràn lan không phù hợp. Việc tổ chức test cũng sẽ gây nhiều bất tiện cho nhà trường, học sinh và phụ huynh.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, thay vì yêu cầu học sinh phải có xét nghiệm âm tính mới được đi học trở lại, các trường học nên tập trung xét nghiệm “trọng tâm, trọng điểm” vào đối tượng nguy cơ và chú ý tới vấn đề phòng dịch.

Cụ thể, chỉ nên yêu cầu test Covid-19 với những trường hợp sau: người có tiền sử tiếp xúc với F0 hoặc nghi ngờ tiếp xúc với F0; các trường hợp có triệu chứng sốt, ho, khó thở, mất khứu giác hoặc triệu chứng nghi nhiễm Covid-19 khác, nhóm còn lại không cần xét nghiệm.

Đồng thời, tăng cường các biện pháp giám sát. Học sinh nào có triệu chứng bất thường như sốt, ho, khó thở, cần cho đi xét nghiệm ngay kết hợp điều tra dịch tễ.

Phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và cơ quan y tế trong việc phát hiện các trường hợp nghi ngờ. Ví dụ, nếu ở nhà, con bị sốt, ho thì phụ huynh phải báo ngay cho nhà trường, cơ quan y tế. Hoặc gia đình đã có trường hợp F0 thì cần cho các cháu nghỉ học, sau đó thông báo cho nhà trường và y tế để điều tra dịch tễ.

“Ví dụ, nếu ở nhà, con bị sốt, ho thì phụ huynh phải báo ngay cho nhà trường, cơ quan y tế. Hoặc gia đình đã có trường hợp F0 thì cần cho các cháu nghỉ học, sau đó thông báo cho nhà trường và y tế để điều tra dịch tễ” – PGS.TS Trần Đắc Phu khuyến cáo.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Nguyên trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM nhận định, việc yêu cầu test nhanh cho trẻ trước khi trở lại trường học là lãng phí, tốn kém.

“Hoàn toàn không cần thiết. Ngay cả khi trẻ test nhanh có kết quả dương tính, trẻ cũng sẽ ở nhà cách ly hoặc điều trị chứ không có khác biệt gì. Do đó, khi trẻ mắc Covid-19 và có triệu chứng thì cần tính toán, phải cách ly khỏi những người trong gia đình chưa tiêm vắc xin, người có nguy cơ cao”, bác sĩ Khanh nói.

Bác sĩ phân tích, điều quan trọng lúc này là phụ huynh, giáo viên phải dặn dò trẻ hạn chế tiếp xúc với nhiều nhóm bạn. Ví dụ, mỗi học sinh tạm thời chỉ nên chơi theo từng nhóm khoảng 5-6 bạn bè. Trong trường hợp trẻ mắc Covid-19, nhà trường và y tế có thể nhanh chóng khoanh nhóm này lại để không lây lan ra nhiều trẻ khác.

Còn với phụ huynh, sau khi đón con em mình ở trường nên cho các em về thẳng nhà, không la cà quán xá, hạn chế tối đa nguy cơ bị lây nhiễm Covid-19. Việc học sinh mắc Covid-19 khi quay trở lại trường học có thể sẽ xảy ra. Tuy nhiên, phụ huynh không nên quá lo lắng vì trẻ mắc Covid-19 hầu hết không quá nặng nếu không kèm theo bệnh nền.

Vương Tâm