Hotline: 
Thiếu hụt nhân lực gia tăng trên toàn khu vực châu Á – Thái Bình Dương
Báo cáo 2025 Global Talent Shortage – Asia Pacific Findings của ManpowerGroup cho thấy khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APAC) đang bước vào giai đoạn thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng nhất trong vòng một thập niên. Cuộc khảo sát với 10.095 nhà tuyển dụng cho thấy 77% doanh nghiệp APAC gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự có kỹ năng phù hợp, tăng mạnh so với mức 45% của năm 2014. Đây là mức độ cao nhất từ trước đến nay và phản ánh sự dịch chuyển mạnh mẽ của kinh tế khu vực sang mô hình dựa trên công nghệ, dữ liệu và đổi mới sáng tạo. Theo báo cáo, tình trạng khan hiếm nhân lực xuất hiện ở hầu hết các nhóm ngành quan trọng. Công nghệ thông tin dẫn đầu với mức thiếu hụt 81% – một con số cho thấy nhu cầu về chuyên gia dữ liệu, AI, an ninh mạng và kỹ thuật số đang vượt xa khả năng cung ứng hiện nay của thị trường lao động APAC. Các ngành Dịch vụ truyền thông, Y tế – Khoa học đời sống, Năng lượng – Tiện ích, và Công nghiệp – Vật liệu cũng ghi nhận mức thiếu hụt từ 77% đến 81%. Đây đều là những lĩnh vực cốt lõi của nền kinh tế số và kinh tế xanh – những mô hình mà các quốc gia APAC đang nỗ lực theo đuổi nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng bền vững.
Nhu cầu kỹ năng mới và áp lực chuyển dịch của doanh nghiệp
Đáng chú ý, tình trạng thiếu hụt nhân lực xuất hiện ở tất cả các quy mô doanh nghiệp. Nhóm doanh nghiệp từ 50 đến 4.999 lao động gặp khó khăn lớn nhất, với tỷ lệ thiếu hụt dao động từ 76% đến 82%. Điều này phản ánh áp lực kép: vừa phải cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn lớn trong cuộc đua thu hút nhân tài, vừa thiếu nguồn lực để tự đào tạo và phát triển đội ngũ ở quy mô đủ lớn. Báo cáo chỉ ra nhóm kỹ năng đang thiếu nghiêm trọng nhất trong khu vực gồm: IT & Data (32%), kỹ thuật (27%), Sales & Marketing (24%), nhân sự (21%), ESG – quản trị rủi ro – bền vững môi trường (19%), và logistics – vận hành (19%). Đáng chú ý, các kỹ năng liên quan đến phát triển bền vững và ESG tăng nhanh, phản ánh xu hướng doanh nghiệp chuyển sang mô hình tăng trưởng xanh và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về phát thải. Trước áp lực cần tuyển dụng ngày càng lớn, nhiều doanh nghiệp tại khu vực APAC đang chuyển trọng tâm từ việc tìm kiếm nhân lực sẵn có sang chiến lược phát triển nhân lực nội bộ. Khảo sát cho thấy 35% doanh nghiệp ưu tiên đầu tư đào tạo và nâng cấp kỹ năng cho lực lượng hiện hữu, biến đây trở thành giải pháp được lựa chọn nhiều nhất trong bối cảnh thiếu hụt nhân lực kéo dài. Song song với đó, các doanh nghiệp cũng triển khai nhiều biện pháp khác như tăng lương để giữ chân nhân sự (30%), linh hoạt thời gian làm việc (26%), mở rộng nguồn ứng viên tiềm năng (25%), hay cho phép linh hoạt địa điểm làm việc (21%). Việc ứng dụng AI và tự động hóa trong quản trị nhân sự cũng được đẩy mạnh, với 18% doanh nghiệp lựa chọn nhằm tối ưu hóa quy trình tuyển dụng. Đáng chú ý, nhiều tổ chức đã giảm yêu cầu về bằng cấp và chứng chỉ kỹ năng để mở rộng phạm vi tiếp cận lao động, đồng thời thử nghiệm mô hình tìm kiếm nhân sự toàn cầu và thuê ngoài một số chức năng nhằm bổ sung nhanh lực lượng cần thiết cho hoạt động sản xuất – kinh doanh.
Tín hiệu với Việt Nam: Kỹ năng số và nhân lực chất lượng cao trở thành ưu tiên cấp thiết
Hầu hết nhóm kỹ năng đang khan hiếm tại khu vực APAC cũng là những năng lực mà doanh nghiệp Việt Nam đang thiếu hụt mạnh, gồm kỹ năng số, kỹ thuật chuyên sâu, logistics, ESG và năng lực quản trị chuyển đổi. Việc dòng vốn FDI tiếp tục mở rộng vào các lĩnh vực bán dẫn, trung tâm dữ liệu và năng lượng tái tạo được dự báo sẽ khiến nhu cầu về đội ngũ chuyên môn cao trở nên cấp bách hơn trong 3–5 năm tới. Trong bối cảnh đó, chiến lược đào tạo lại và đào tạo nâng cao cần được coi là ưu tiên quốc gia. Thực tiễn từ các thị trường trong khu vực cho thấy việc trông chờ vào nguồn cung lao động mới là không đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của các ngành công nghệ chiến lược. Việt Nam vì vậy cần đẩy mạnh hợp tác giữa doanh nghiệp và trường đại học, triển khai các chương trình đào tạo kỹ năng số quy mô lớn, mở rộng mô hình chứng chỉ ngắn hạn có giá trị quốc tế và tăng cường ứng dụng AI trong đào tạo nghề cũng như đào tạo nội bộ doanh nghiệp.
Khi ESG, quản trị rủi ro và phát triển bền vững đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, lực lượng lao động trong nước cần được trang bị thêm các kỹ năng mới để đáp ứng yêu cầu của chuỗi cung ứng quốc tế và các thị trường xuất khẩu trọng điểm. Đồng thời, trong bối cảnh cạnh tranh nhân tài trong khu vực ngày càng gay gắt, Việt Nam cũng cần tiếp tục cải thiện môi trường làm việc, đơn giản hóa thủ tục visa và hoàn thiện chính sách thu hút chuyên gia công nghệ cao nhằm bổ sung nguồn lực cho giai đoạn chuyển đổi sâu rộng của nền kinh tế.
Anh Dũng