Bức tranh thị trường lao động đang sáng lên

Thực trạng thiếu đơn hàng xảy ra trên diện rộng từ đầu năm đến nay, dẫn đến các doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng gây ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập, lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp vì thế cũng có xu hướng tăng. Tuy nhiên bên cạnh đó, thị trường lao động vẫn có những gam màu sáng, khi ở một số địa phương, ngành nghề, nhu cầu tuyển dụng vẫn cao.

Gia tăng số lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp

Tại các thị trường lao động lớn của cả nước, nửa đầu năm 2023, số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp đều tăng lên so với cùng kỳ năm ngoái.Với Hà Nội, theo thống kê của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2023, có 43.674 người lao động (NLĐ) nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2022.Trong đó, có 42.892 người có quyết định hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), tăng 31% so với cùng kỳ năm 2022. Mức hưởng trợ cấp BHTN bình quân là 3.952.409 đồng/người/tháng.

Nguyên nhân khiến NLĐ nộp hồ sơ đề nghị hưởng chính sách BHTN là do chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc trước thời hạn; hết hạn hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc; do doanh nghiệp, tổ chức giải thể, phá sản, thay đổi cơ cấu; NLĐ bị xử lý kỷ luật, sa thải… Ngoài những nguyên nhân thất nghiệp kể trên, còn do NLĐ chuyển sang làm việc ở lĩnh vực mới hoặc chuyển sang công việc mới hoặc cũng có những doanh nghiệp các tháng đầu năm gặp khó khăn nên giảm thời gian làm việc, giãn việc; khi họ áp dụng hình thức này thì nhiều lao động bị giảm thu nhập nên đã xin nghỉ việc.

Cũng theo ghi nhận của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, số người làm hồ sơ nhận trợ cấp thất nghiệp chủ yếu là công nhân làm việc trong các ngành dệt may, điện tử, giày da, sản xuất chế tạo. Đây cũng là những ngành chịu ảnh hưởng mạnh nhất trong làn sóng cắt giảm lao động. Lao động bị cắt giảm đã có sự dịch chuyển sang các ngành thâm dụng lao động so với năm trước chủ yếu là du lịch, khách sạn, giao thông vận tải.

Trong khi đó, tại thành phố Hồ Chí Minh, theo thống kê của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Thành phố, nửa đầu năm 2023, thành phố Hồ Chí Minh tiếp nhận hơn 64.800 hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng hơn 2.700 người so với cùng kỳ năm ngoái, với số lao động bị mất việc vì nhiều lí do, trong đó có thay đổi cơ cấu, gặp khó khăn do thiếu đơn hàng, thu hẹp sản xuất…

Báo cáo tình hình lao động, việc làm quý II/2023 vừa được Tổng cục Thống kê công bố hồi cuối tháng 6 cũng ghi nhận tình trạng lao động mất việc ở các doanh nghiệp vẫn tiếp diễn, có xu hướng chuyển dịch sang khu vực phi chính thức. Theo báo cáo nhanh từ các địa phương, số lao động bị mất việc trong quý II năm nay là 217,8 nghìn người. Trong đó, tập trung chủ yếu ở các lao động thuộc các ngành dệt may, da giày, sản xuất linh kiện và sản phẩm điện tử, chế biến gỗ, và phần lớn tập trung ở một số tỉnh có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất như Bình Dương (khoảng 83,2 nghìn người), thành phố Hồ Chí Minh (khoảng 30,4 nghìn người), Bắc Ninh (khoảng 10,7 nghìn người), Bắc Giang (khoảng 9,3 nghìn người)…

Vẫn có những điểm sáng

Mặc dù bức tranh thị trường lao động vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức là điều đã được phản ánh rõ qua các con số thống kê, báo cáo, tuy nhiên trên thực tế vẫn có những điểm sáng, thể hiện ở việc nhu cầu tuyển dụng lao động ở một số ngành, lĩnh vực, và ngay tại địa phương nơi xảy ra tình trạng cắt giảm lao động vẫn cao.

Đơn cử tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay, các phiên giao dịch việc làm liên tục diễn ra trên địa bàn Thành phố với hàng ngàn chỉ tiêu tuyển dụng ở mỗi phiên. Gần đây nhất, ngày 1/7, phiên giao dịch việc làm quận Tây Hồ cũng được tổ chức với sự tham gia của 36 đơn vị, doanh nghiệp, tổng số nhu cầu tuyển dụng, xuất khẩu lao động, du học là 2.030 chỉ tiêu, nhu cầu tuyển sinh là 440 chỉ tiêu. Các doanh nghiệp tuyển dụng nhiều chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại – dịch vụ, chiếm 44%, ngoài ra còn có các lĩnh vực khác như: Sản xuất, xuất khẩu lao động, giáo dục – đào tạo, vận tải…

“Sự đa dạng lĩnh vực ngành nghề của các doanh nghiệp sẽ phù hợp với nhu cầu tìm việc của người dân, NLĐ để tạo điều kiện cho những người chưa tìm kiếm được việc làm lựa chọn được công việc thích hợp với khả năng, có thể gắn bó lâu dài, ổn định đời sống ngay tại địa phương” – đại diện Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội thông tin.

Đại diện Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội cũng cho biết, hiện vẫn có nhiều doanh nghiệp đăng ký với Trung tâm để tuyển dụng lao động với số lượng lớn. Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội dự báo một số ngành có nhu cầu tuyển dụng tiếp tục tăng trong thời gian tới như: Thông tin và truyền thông, dịch vụ lưu trú và ăn uống, bán buôn và bán lẻ, du lịch và lữ hành, vận tải, kho bãi…

Với thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động thành phố Hồ Chí Minh đánh giá, dù còn nhiều khó khăn và thách thức nhưng với dấu hiệu đang dần phục hồi, thị trường lao động Thành phố cũng sẽ có những chuyển biến tích cực trong những tháng cuối năm. Dự kiến nhu cầu nhân lực 6 tháng cuối năm 2023 cần 155.000 – 165.000 chỗ làm việc. Nhu cầu nhân lực tập trung ở 4 ngành công nghiệp trọng yếu và 9 ngành dịch vụ chủ yếu, trong đó ngành thương mại dịch vụ chiếm 64,5% tổng nhu cầu nhân lực, công nghiệp xây dựng 34,6%, nông lâm nghiệp và thủy sản chiếm 0,41%.

Theo LĐTĐ