02/12/2025 11:48:24

Thói quen thức đêm – căn bệnh “thời đại” bủa vây Gen Z

Trong nhịp sống hiện đại, thức khuya dường như đã trở thành thói quen khó bỏ của nhiều bạn trẻ, đặc biệt là Gen Z. Từ học tập, làm thêm, chạy deadline đến lướt mạng xã hội, xem phim, nhiều người coi việc ngủ muộn là điều bình thường….

Các chuyên gia trong lĩnh vực giấc ngủ đã đưa ra nhiều cảnh báo về thực trạng đằng sau những đêm dài không ngủ là hàng loạt hệ lụy âm thầm bào mòn sức khỏe tinh thần lẫn thể chất, tuy nhiên người trẻ cũng ít quan tâm.

Gen Z và vòng xoáy ngủ muộn

Theo nghiên cứu của Trường Đại học Y Dược TP.HCM, tại Việt Nam khoảng 30% người trưởng thành gặp vấn đề về giấc ngủ, hơn 50% sinh viên bị mất ngủ và 70% sinh viên ngủ dưới 7 giờ/ngày. Áp lực thi cử, lịch học dày đặc, môi trường việc làm cạnh tranh, cùng sự cám dỗ của thiết bị điện tử khiến nhiều bạn trẻ khó tách mình khỏi nhịp sống “cú đêm”.

Nhiều bạn trẻ đang khó tách mình khỏi nhịp sống “cú đêm”. Ảnh: Internet

Tháng 7/2025, để chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia, Nguyễn Ngọc Trâm Anh (19 tuổi) đã trải qua nhiều đêm thức khuya ôn bài. “Ban đầu chỉ là thức để học nhưng dần dần thành thói quen. Sau này thi xong rồi, không còn áp lực nữa mà tôi vẫn không ngủ được. Cơ thể mệt rũ, da dẻ xỉn màu, mắt thâm quầng… như mất hết sức sống”, Trâm Anh chia sẻ.

Một Gen Z khác là Nguyễn Nhi, nhân viên agency tại TP.HCM, cũng cho biết: “Chạy deadline qua đêm trở thành chuyện thường xuyên, quen thuộc đến mức có những hôm mệt lắm, muốn ngủ sớm cũng… không ngủ được luôn”.

TS.BS Nguyễn Ngọc Phương Thư, Trưởng đơn vị y học giấc ngủ, Bệnh viện Nhân dân 115 cho biết, 75% người trẻ có sử dụng những thiết bị công nghệ trước khi đi ngủ khiến cho não không thể nào yên tĩnh,  là nguyên nhân gây mất ngủ âm thầm mà các bạn ít quan tâm.

Tác nhân âm thầm huỷ hoại sức khoẻ

Các chuyên gia sức khỏe tâm thần cảnh báo: ngủ muộn kéo dài không chỉ gây rối loạn giấc ngủ mà còn có thể dẫn đến mất ngủ mãn tính, suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc và tăng nguy cơ trầm cảm.

Dược sĩ Nguyễn Mỹ Chân, Công ty CP Dược Đại Nam cho biết: “Thức đêm khiến đồng hồ sinh học bị đảo lộn. Cơ thể không phân biệt được thời điểm nghỉ ngơi, dẫn đến mất ngủ, ngủ nông, thức giấc nhiều lần. Lâu dài, người trẻ rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài, giảm tập trung, cáu gắt, rối loạn cảm xúc.”

Không chỉ dừng lại ở các vấn đề về tinh thần, ngủ muộn thường xuyên theo dược sĩ Chân còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh bệnh tim mạch, cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa, suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ trầm cảm và suy giảm hormone tăng trưởng.

Bác sĩ Đặng Nhất Tâm, Phó khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cũng đã từng đưa ra cảnh báo về việc một người trưởng thành nếu không ngủ đủ 7 -9 giờ mỗi ngày, lâu dần gây căng thẳng thần kinh, sa sút trí nhớ, giảm khả năng tư duy. Ngoài ra, nhiều bệnh lý về hô hấp hay miễn dịch cũng liên quan đến giấc ngủ.

Kỷ luật để vượt qua căn bệnh thức đêm 

Nhiều bạn trẻ vẫn cho rằng, việc ngủ muộn là hết sức bình thường, ngủ muộn thì hôm sau dậy trễ chút cũng không sao. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, đó là hiểu lầm nguy hiểm. Các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên cụ thể cho các “cú đêm” để đảm bảo sức khoẻ chính là: không cố để thức đêm làm việc, xem phim, lướt mạng nữa. Gen Z cũng cần thiết lập thói quen lành mạnh, như một hình thức rèn tính kỷ luật cao bản thân để đảm bảo giấc ngủ như sau:

–  Thiết lập giờ ngủ – thức cố định.

– Hạn chế ánh sáng xanh ít nhất 1–2 giờ trước khi ngủ.

–  Tăng vận động ban ngày giúp dễ vào giấc.

–  Tránh caffeine sau 16h.

– Tạo không gian ngủ yên tĩnh – tối – mát.

–  Nếu mất ngủ kéo dài hơn 2 tuần – nên gặp bác sĩ.

Hoài Anh