Hotline: 
Chiều 9/5 tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh (BCi), Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh tổ chức tọa đàm với chủ đề “Kết nối Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục Đại học: Chuyển đổi kép phục vụ phát triển bền vững”.
Buổi tọa đàm thu hút sự tham gia của đông đảo đại diện các trường nghề, đại học, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế như GIZ… cùng chia sẻ và đề xuất giải pháp thúc đẩy kết nối giữa các hệ đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt cho ngành công nghiệp số và công nghiệp bán dẫn – lĩnh vực đang “khát” nhân lực tại Bắc Ninh.
“Liên thông mềm dẻo, học gì cũng phải hành nghề”
Phát biểu mở đầu tọa đàm, ông Đoàn Xuân Thanh – Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Ninh – nhấn mạnh: “Chúng tôi mong muốn lắng nghe những khó khăn, rào cản trong phối hợp giữa các cơ sở GDNN, doanh nghiệp và trường đại học; đồng thời tìm giải pháp phát triển trường nghề xanh, trường nghề số – hướng tới mục tiêu chuyển đổi kép phục vụ phát triển bền vững.”
Từ góc độ quản lý, ông Thanh chỉ rõ thực trạng: sinh viên đại học thiếu kỹ năng thực hành, trong khi sinh viên trường nghề lại thiếu kỹ năng quản lý, nghiên cứu. Đặc biệt, với ngành công nghiệp bán dẫn, Bắc Ninh dự kiến cần 18.000 lao động trình độ cao đẳng và 500 lao động trình độ đại học đến năm 2030, nhưng chưa xác định được cơ sở đại học đào tạo chuyên ngành phù hợp.
PGS.TS Thái Thanh Bình – Phó Hiệu trưởng CĐ Kinh tế – Thủy sản – phát biểu thẳng thắn: “Xưa nay, xã hội thường đánh giá thấp học nghề. Nhưng thực tế, học gì cũng phải hành nghề. Bác sĩ học 6–7 năm cũng phải thực hành. Học nghề không thể xem là lựa chọn thứ yếu.”
Cùng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Tiến Đông – Hiệu trưởng CĐ Lý Thái Tổ – khẳng định: “Không phân biệt đại học hay cao đẳng, học xong đi làm, nghề nào cũng là nghề.”
Doanh nghiệp không còn là nơi thực tập – mà là nơi học tập
Mô hình đào tạo kép giữa nhà trường và doanh nghiệp được nhiều đại biểu đánh giá là hướng đi hiệu quả, giúp sinh viên học thực chất, làm thực tế và trưởng thành nhanh chóng.
Ông Nguyễn Đình Dương – Giám đốc Trung tâm đào tạo kỹ thuật công nghệ Goertek Việt Nam – chia sẻ: “Chúng tôi triển khai các mô hình đào tạo 1+1+1 và 1+2.5 năm, trong đó phần lớn thời gian sinh viên được học và làm ngay tại doanh nghiệp. Không chỉ tiếp cận công nghệ hiện đại, các bạn còn phát triển kỹ năng mềm, ngoại ngữ và tự tin làm việc ngay sau khi ra trường.”
Cũng theo ông Dương, mô hình “trường học trong doanh nghiệp” đã giúp Goertek chủ động được nguồn nhân lực kế cận cho ít nhất 3 năm tới, trong bối cảnh thị trường lao động luôn thiếu hụt người có tay nghề cao.
Bà Phượng – đại diện Công ty TNHH Hitachi Energy Việt Nam – đánh giá cao khả năng tự học, tự nâng cao năng lực của sinh viên trường nghề hiện nay. “Chúng tôi mong các bạn sinh viên phát triển không chỉ về chuyên môn mà cả khả năng quản trị, giao tiếp, ngoại ngữ để có thể tiến xa hơn trong tương lai. Doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành, nhưng các bạn phải có ý chí học tập suốt đời.”
Không còn chuyện đào tạo lại, mà là đào tạo nâng cao
Ông Vũ Quang Khuê – Hiệu trưởng CĐ Công nghiệp Bắc Ninh – phản biện quan điểm cho rằng doanh nghiệp phải “đào tạo lại” sinh viên sau khi ra trường. Theo ông, sinh viên tốt nghiệp từ các cơ sở GDNN hiện nay đã đạt chuẩn đầu ra, nhiều chương trình đào tạo có sự tham gia đánh giá của chính doanh nghiệp.
“Có chăng là doanh nghiệp đào tạo bổ sung, nâng cao năng lực, kỹ năng mềm, kỹ năng quản lý. Tại BCi, chúng tôi xác định: doanh nghiệp là chủ thể trong đào tạo. Sinh viên không còn đi thực tập nữa, mà là đi học thực sự tại doanh nghiệp,” ông Khuê nhấn mạnh.
Tư vấn hướng nghiệp từ sớm, thúc đẩy bình đẳng giới
Về chiến lược tuyển sinh và thu hút học sinh theo học nghề, ông Nguyễn Văn Mễ – Phó Hiệu trưởng BCi – đề xuất: “Tư vấn hướng nghiệp cần bắt đầu từ lớp 10, chứ không đợi đến lớp 12 khi các em đang lo ôn thi. Chúng tôi có các chuyến xe hướng nghiệp đưa học sinh đến tận doanh nghiệp để trải nghiệm, khảo sát nhu cầu học nghề. Nhờ đó, tỉ lệ sinh viên nữ học nghề khối kỹ thuật tại trường tăng 400% trong 3 năm qua.”
Chính sách dẫn lối, cần cơ chế đột phá
Đại diện Sở GD&ĐT Bắc Ninh cho biết tỉnh đang tiên phong cả nước khi ban hành các chính sách đặc thù (Nghị quyết 05, 10) để hỗ trợ đào tạo nghề, nhất là cho ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, khi sáp nhập cùng Bắc Giang, Bắc Ninh mới sẽ trở thành một trung tâm công nghiệp lớn, đòi hỏi phải có thêm các cơ chế đột phá, thống nhất chính sách, kết nối chặt chẽ giữa các tỉnh, giữa nhà trường và doanh nghiệp.
Chuyển đổi kép trong giáo dục – tức là chuyển đổi số và phát triển bền vững – sẽ không thể thành công nếu không có sự gắn kết thực chất giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học và doanh nghiệp. Mỗi người học cần được trang bị năng lực thực hành, kỹ năng quản lý và tinh thần học tập suốt đời để thích nghi với thị trường lao động đang thay đổi từng ngày.
Minh Thu