Hậu làn sóng “lay off” (sa thải) nhân sự ngành IT, có tới gần 60% nhân sự bị thôi việc vẫn chưa tìm được công việc mới sau một năm. Tỷ lệ này cao gấp 1,5 lần nhóm chủ động thôi việc trong năm 2023, theo báo cáo mới công bố từ VietnamWorks.
Thị trường lao động ngành Công nghệ thông tin (CNTT) toàn cầu và Việt Nam đã chứng kiến nhiều biến động quan trọng trong những năm gần đây, phản ánh sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và những thay đổi trong nhu cầu của các nhà tuyển dụng.
Bên cạnh làn sóng layoff mạnh mẽ đến từ biến động về kinh tế, năm 2023 chứng kiến sự bùng nổ của Trí tuệ nhân tạo (AI), khi công nghệ này dần trở thành xu hướng chủ đạo, thu hút sự quan tâm và tạo cảm hứng trong lĩnh vực công nghệ.
Bước sang năm 2024, AI tiếp tục giữ vị thế là tâm điểm của sự chú ý, hứa hẹn mang đến những đột phá đáng kể trong tương lai. Với khả năng tự động hóa và tăng cường hiệu quả, AI không chỉ thúc đẩy năng suất và tăng trưởng kinh tế, mà còn đòi hỏi hàng triệu người trên thế giới phải chuyển đổi nghề nghiệp hoặc nâng cao kỹ năng để thích ứng.
Giữa bối cảnh thị trường công nghệ sôi động, nhiều báo cáo dự đoán rằng AI có thể thay thế một số vị trí trong ngành IT, nhưng đồng thời mở ra những cơ hội việc làm mới.
Trước đây, việc xây dựng đội ngũ nghiên cứu và phát triển các giải pháp AI tốn nhiều thời gian và chi phí, nhưng với sự phát triển của Generative AI, ngay cả những đội ngũ nhỏ cũng có thể tạo ra những thay đổi mang tính đột phá cho doanh nghiệp trong thời gian ngắn nếu biết khai thác đúng tiềm năng.
Điều này mở ra nhiều cơ hội, không chỉ cho các doanh nghiệp muốn ứng dụng AI để tăng hiệu suất công việc, mà còn cho những doanh nghiệp cung cấp các giải pháp sáng tạo dựa trên nền tảng Generative AI.
Sau một giai đoạn nhiều biến động của ngành IT, VietnamWorks inTECH – thương hiệu việc làm và tuyển dụng ngành CNTTm trực thuộc VietnamWorks – Navigos Group vừa công bố Báo cáo “Thực trạng Nhân sự và Tuyển dụng ngành Công nghệ Thông tin trong làn sóng Trí tuệ nhân tạo giai đoạn 2024 – 2025” từ khảo sát với 1.500 ứng viên và gần 500 doanh nghiệp với nhiều thông tin đáng chú ý.
Theo báo cáo này, có tới gần 60% Nhân sự IT bị thôi việc trong năm 2023 vẫn chưa tìm được công việc mới trong năm nay. Tỷ lệ này cao khoảng gấp rưỡi lần so với tỷ lệ tương tự ở nhóm nhân sự chủ động thôi việc trong năm 2023.
Trong khi đó, để có được công việc mới nhanh chóng, nhiều IT sẵn sàng cân nhắc đảm nhận lượng workload nhiều hơn, đa nhiệm hơn. Con số này đã tăng 10% so với năm trước, cho thấy sự cạnh tranh trên thị trường việc làm ngày càng gay gắt.
Một điểm đáng chú ý, mạng xã hội Threads đang trở thành nguồn tìm kiếm công việc và ứng viên mới. Theo đó, dù chỉ mới xuất hiện gần đây nhưng vẫn có đến 4,4% nhân sự sử dụng để tìm kiếm công việc và 2,4% doanh nghiệp cho biết họ đang tiếp cận ứng viên qua mạng xã hội này.
Product Owner / Product Manager là vị trí khó tuyển dụng nhất trong ngành IT
Từ kết quả khảo sát dành cho nhà tuyển dụng, Product Owner / Product Manager đứng đầu trong những vị trí công việc khó tuyển dụng nhất, chiếm 25,6% trên tổng lượt trả lời. Phần lớn các doanh nghiệp đều cho rằng, vị trí này khó tuyển là vì ứng viên chưa đáp ứng đủ yêu cầu.
Trước làn sóng công nghệ thay đổi quá nhanh chóng, các công cụ AI Chatbot như ChatGPT hay Gemini dần trở thành trợ thủ đắc lực của IT để giải quyết các công việc liên quan đến chuyên môn code khi vươn lên chiếm vị trí thứ 2 trên tổng số lượt trả lời cho câu hỏi: “Đâu là Trang / Công cụ mà Nhân sự IT nghĩ đến đầu tiên để tìm kiếm giải pháp khi gặp vấn đề về code?”.
Về lương thưởng, kết quả khảo sát cho thấy phần lớn doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương của ứng viên mảng AI cao hơn so với các vị trí khác. Cụ thể, 43,7% doanh nghiệp rằng mức lương họ chi trả cho nhân sự mảng AI cao hơn từ 10% đến 20%, và 18,4% phản hồi rằng mức lương nhân sự AI của họ cao hơn từ 20% đến 50%.
Doanh thu ngành công nghiệp công nghệ số của Việt Nam tăng gần 18% sau 9 tháng
Theo ông Phan Thanh Hiền – Giám đốc Sản phẩm và Công nghệ của Navigos Group, ngành CNTT Việt Nam vẫn tiếp tục trên đà tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024. Trong 9 tháng đầu năm 2024, doanh thu từ ngành công nghiệp công nghệ số của Việt Nam đạt khoảng 118 tỷ USD, tăng 17,78% so với cùng kỳ năm trước.
Riêng về Trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là Generative AI, những năm gần đây đã có những bước tiến đột phá, giúp việc chuyển đổi sang tự động hóa và thông minh hóa trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Với sự phát triển của Generative AI, ngay cả những đội ngũ nhỏ cũng có thể tạo ra những thay đổi mang tính đột phá cho doanh nghiệp trong thời gian ngắn nếu biết khai thác đúng tiềm năng.
Ông Phan Thanh Hiền cho rằng, trong ngắn hạn, AI không thể hoàn toàn thay thế bất kỳ vai trò nào trong ngành CNTT. Hiện tại, các giải pháp AI vẫn cần sự kết hợp chặt chẽ giữa con người và máy móc để đạt được hiệu quả tối ưu.
Tuy nhiên, AI sẽ giúp tăng đáng kể hiệu suất công việc ở phần lớn các vai trò, đặc biệt là ở các vị trí như lập trình viên (developers), kỹ sư kiểm thử phần mềm (testers), và thiết kế sản phẩm (UX/UI designers). Những người biết cách khai thác sức mạnh của AI sẽ vượt trội về năng suất so với những người vẫn theo đuổi phương pháp làm việc truyền thống, dẫn đến nguy cơ bị đào thải đối với những ai không thích ứng được.
“AI sẽ đẩy mạnh quá trình tự động hóa, nhưng vai trò của con người trong việc kiểm tra, đánh giá và tối ưu vẫn rất quan trọng”, ông Hiền nhấn mạnh.
Cũng theo chuyên gia này, để thích ứng, ứng viên cần điều chỉnh cách viết CV để phù hợp với quy trình sàng lọc số bằng AI. Nhờ sự hỗ trợ của Generative AI, quá trình sàng lọc CV nhằm đánh giá mức độ phù hợp giữa ứng viên và mô tả công việc đã trở nên nhanh chóng và chính xác hơn rất nhiều.
Vì vậy, việc đọc kỹ mô tả công việc và làm nổi bật các kỹ năng, kinh nghiệm liên quan trực tiếp đến yêu cầu của vị trí tuyển dụng sẽ giúp ứng viên có cơ hội cao hơn để được AI đề xuất và thu hút sự chú ý của nhà tuyển dụng.
Cao Tuấn