Dù chính sách mua nhà ở xã hội đã có nhiều thay đổi theo hướng cởi mở hơn, nhưng người dân vẫn gặp không ít khó khăn trong quá trình làm thủ tục hành chính để sở hữu một căn nhà.
Khó khăn trong việc xác nhận thu nhập
Chị Nguyễn Thanh May, quê ở Hà Tĩnh, cùng gia đình đã vào TP.HCM sinh sống từ năm 2016. Tuy nhiên, căn phòng trọ chật hẹp chỉ khoảng 20 m² không còn đủ cho gia đình 4 người sinh hoạt. Chồng chị là kỹ sư công nghệ, còn chị kinh doanh online, với thu nhập tổng cộng 20-25 triệu đồng/tháng. Mặc dù gia đình có mức thu nhập vừa đủ để trang trải sinh hoạt, nhưng việc mua nhà thương mại tại TP.HCM là điều không thể. Vì vậy, gia đình chị đã tìm hiểu các dự án nhà ở xã hội, hy vọng có thể cải thiện điều kiện sống.
Chị May quyết định chọn mua căn hộ 2 phòng ngủ tại Dự án nhà ở xã hội Tân Đông Hiệp (Dĩ An, Bình Dương), với giá khoảng 1,4 tỷ đồng và được ngân hàng cho vay 80% giá trị căn hộ với lãi suất 6,6%/năm. Tuy nhiên, khi làm thủ tục, chị gặp phải một rào cản lớn: việc xác nhận thu nhập. Theo quy định, để được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, người mua cần có xác nhận thu nhập từ chính quyền địa phương. Trong khi chị thuộc diện lao động tự do, không có hợp đồng lao động, việc xác nhận thu nhập gặp rất nhiều khó khăn.
Chị đã chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và về quê ở Hà Tĩnh để xin xác nhận, nhưng chính quyền địa phương ở đó từ chối vì chị đã khai báo tạm vắng và sinh sống tại TP.HCM. Sau đó, khi chị quay lại TP.HCM để xin xác nhận từ UBND phường Hiệp Bình Chánh (TP.Thủ Đức), hồ sơ lại bị từ chối với lý do UBND phường không có cơ sở để xác nhận thu nhập. Kết quả là hồ sơ vay ngân hàng của gia đình chị bị treo, và dự án hết hàng, khiến giấc mơ mua nhà của gia đình chị đổ vỡ.
Rào cản gây khó khăn cho chủ đầu tư
Không chỉ người mua gặp khó, các chủ đầu tư cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề. Mặc dù có chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, nhưng thủ tục phức tạp, kéo dài khiến việc giao dịch trở nên khó khăn, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận của người có nhu cầu và làm giảm tốc độ bán nhà. Điều này dẫn đến tình trạng nhà ở xã hội tồn đọng, trong khi nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp lại rất lớn.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Bất động sản Lê Thành, cho biết dù các chính sách hỗ trợ có nhiều ưu đãi, nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc dự báo lượng khách hàng mua nhà, vì khách hàng không phải do chủ đầu tư quyết định. Điều này khiến việc bán nhà ở xã hội trở nên bị động, gây áp lực lớn cho doanh nghiệp trong việc cân đối chi phí và thời gian hoàn vốn.
Một đại diện khác từ doanh nghiệp phát triển dự án nhà ở xã hội tại TP.Thủ Đức cho biết, mặc dù nhu cầu thực tế đối với nhà ở xã hội rất lớn, nhưng các quy định phức tạp, thủ tục rườm rà khiến nhiều người không thể tiếp cận hoặc không được xét duyệt hồ sơ kịp thời. Điều này tạo ra nghịch lý: trong khi thị trường thiếu nhà ở cho người thu nhập thấp, các dự án nhà ở xã hội lại tồn kho.
Giải pháp cho vấn đề
Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp đề xuất cần có cơ chế phối hợp linh hoạt hơn giữa cơ quan quản lý và chủ đầu tư, nhằm rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ và đơn giản hóa thủ tục mua nhà. Việc này sẽ giúp tạo ra cơ hội cho người có nhu cầu tiếp cận nhà ở xã hội dễ dàng hơn, đồng thời giúp các chủ đầu tư yên tâm phát triển các dự án nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường.
Bảo Minh