Hotline: 
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố dự thảo chuẩn chương trình đào tạo trình độ đại học và thạc sĩ ngành vi mạch bán dẫn. Đây là một bước đi quan trọng nhằm định hướng và chuẩn hóa chương trình đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.
Tham vấn về chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn
Danh mục ngành đào tạo phục vụ nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn bao gồm 74 ngành khác nhau, trải rộng trên nhiều lĩnh vực như kỹ thuật, công nghệ, vật lý, hóa học, công nghệ thông tin, khoa học máy tính, điện, điện tử, viễn thông, cơ khí, khoa học tính toán, mật mã…
Theo GS.TS Chử Đức Trình – Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), đồng thời là Chủ tịch Hội đồng tư vấn xây dựng chương trình đào tạo cho biết việc xác định chuẩn chương trình đào tạo sẽ giúp các cơ sở giáo dục có căn cứ để thiết kế và triển khai chương trình giảng dạy về vi mạch bán dẫn. Điều này cũng tạo nền tảng cho các chương trình đào tạo ngành chính phụ, song bằng hoặc liên ngành về lĩnh vực này.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tiếp tục lấy ý kiến góp ý từ các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp để hoàn thiện dự thảo. Những chương trình đào tạo thuộc các ngành có liên quan cũng cần tuân thủ các quy định trong chuẩn chương trình.
Chuẩn đầu vào của chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn
Để đảm bảo chất lượng đầu vào và xây dựng đội ngũ nhân lực có nền tảng vững chắc trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, chương trình đào tạo ở các bậc học đều có những yêu cầu cụ thể về học vấn, năng lực chuyên môn và ngoại ngữ.
Đối với bậc cử nhân, thí sinh phải tốt nghiệp THPT hoặc có trình độ tương đương. Ngoài ra, để đáp ứng yêu cầu đào tạo chuyên sâu, các môn học quan trọng như toán, vật lý và hóa học cần đạt mức điểm trung bình từ 80% trở lên. Đối với sinh viên chuyển tiếp từ các ngành học liên quan, yêu cầu về điểm trung bình tích lũy là từ 2.5 trở lên trên thang điểm 4. Bên cạnh đó, trình độ tiếng Anh của sinh viên cũng là một tiêu chí quan trọng, với yêu cầu đạt bậc 3/6 theo khung năng lực ngoại ngữ.
Với bậc kỹ sư, ngoài những tiêu chí đầu vào tương tự bậc cử nhân, sinh viên chuyển tiếp cần có trình độ tiếng Anh cao hơn, tối thiểu đạt bậc 4/6. Điều này nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận với tài liệu chuyên ngành và tham gia vào các dự án nghiên cứu mang tính quốc tế.
Ở bậc thạc sĩ, ứng viên phải tốt nghiệp đại học thuộc các ngành phù hợp với lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Trình độ ngoại ngữ tối thiểu yêu cầu là bậc 3/6 hoặc tương đương. Đặc biệt, với những ứng viên theo định hướng nghiên cứu, ngoài yêu cầu về bằng tốt nghiệp loại khá trở lên, họ còn cần có các công bố khoa học liên quan đến lĩnh vực này. Đây là điều kiện quan trọng nhằm đảm bảo năng lực nghiên cứu và khả năng đóng góp vào sự phát triển của ngành vi mạch bán dẫn.
Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam
Nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 1017/QĐ-TTg, phê duyệt chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”.
Theo lộ trình đề ra, đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên, trong đó bao gồm 42.000 kỹ sư, cử nhân, 7.500 học viên cao học và 500 nghiên cứu sinh. Lực lượng này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và mở rộng hệ sinh thái bán dẫn trong nước.
Chương trình cũng tập trung vào việc phân bổ nguồn nhân lực theo từng lĩnh vực cụ thể. Theo đó, ít nhất 15.000 nhân lực sẽ được đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch, 35.000 nhân lực làm việc trong các công đoạn sản xuất, đóng gói, kiểm thử và các mảng liên quan khác. Đồng thời, chương trình hướng đến việc bồi dưỡng 5.000 chuyên gia trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ cho ngành bán dẫn.
Song song với đào tạo chuyên môn, Việt Nam cũng đặt trọng tâm vào nâng cao chất lượng giảng dạy. Khoảng 1.300 giảng viên từ các viện nghiên cứu, trường đại học và các cơ sở đào tạo sẽ được tập huấn chuyên sâu về công nghiệp bán dẫn, góp phần chuẩn bị lực lượng giảng dạy chất lượng cao.
Về tầm nhìn đến năm 2050, mục tiêu của chương trình là đảm bảo nguồn nhân lực cả về số lượng lẫn chất lượng, đáp ứng toàn bộ chuỗi giá trị ngành bán dẫn trong nước. Đồng thời, các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam sẽ được nâng cao năng lực, trở thành trung tâm đào tạo nhân lực trình độ cao, phục vụ sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp bán dẫn.
Hiện nay, Đại học Bách khoa Hà Nội là một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu đào tạo về vi mạch bán dẫn tại Việt Nam. Nhà trường đã phát triển hai chuyên ngành trực tiếp và bảy ngành đào tạo gần, tập trung vào thiết kế, sản xuất, đóng gói, kiểm thử và ứng dụng chip bán dẫn, với tổng số hơn 3.300 sinh viên theo học. Theo lãnh đạo Đại học Bách khoa Hà Nội, sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp bán dẫn là động lực để nhà trường đẩy mạnh công tác đào tạo và nghiên cứu theo chiến lược quốc gia.
Ngành công nghiệp bán dẫn yêu cầu sự đầu tư lớn, chính sách phù hợp và quyết tâm chính trị cao. Việt Nam cần thu hút các tập đoàn bán dẫn hàng đầu đầu tư vào nước ta, đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính và đào tạo nhân lực dài hạn. Các cơ sở giáo dục cũng cần đẩy mạnh nghiên cứu, đào tạo chuyên sâu và phát triển công nghệ lõi để từng bước đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất và thiết kế vi mạch bán dẫn quan trọng trong khu vực và trên thế giới.
Với những nỗ lực này, ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam hứa hẹn sẽ phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thúc đẩy nền kinh tế công nghệ cao trong những thập kỷ tới.
Diệu Linh