Hotline: 
Ngày lễ 30/4, khi cả nước kỷ niệm chiến thắng lịch sử, cũng là dịp để chúng ta tưởng nhớ và tri ân những con người đã âm thầm góp phần vào chiến thắng vĩ đại đó. Trong dòng chảy của lịch sử biệt động Sài Gòn, ông Trần Vũ Bình (hay còn gọi Trần Kiến Xương), con trai anh hùng lực lượng vũ trang Trần Văn Lai, luôn giữ ngọn lửa đam mê bảo tồn ký ức về một thời đấu tranh hào hùng. Câu chuyện của ông không chỉ là ký ức về quá khứ đau thương, mà còn là hành trình kiên định gìn giữ và kể lại những chiến công thầm lặng nhưng mạnh mẽ của những người đã chiến đấu ngay trong lòng Sài Gòn.
Hành trình sưu tầm những ký ức vô giá
Sinh ra trong một gia đình biệt động, ngay từ nhỏ, ông Trần Vũ Bình đã chứng kiến sự khắc nghiệt của cuộc sống trong chiến tranh và phải sống trong hoàn cảnh thiếu thốn.
Ông Bình dần nhận ra một điều sâu sắc rằng ký ức về những chiến công của các biệt động Sài Gòn cần phải được bảo tồn, để thế hệ sau hiểu được sự hy sinh, mất mát của những con người đã góp phần vào cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Chính điều này đã thôi thúc ông dành cả cuộc đời mình để sưu tầm và kể lại những câu chuyện đó.
Ông Trần Vũ Bình chia sẻ về những quá trình đi tìm lại những hiện vật đầy khó khăn, nhưng sau khi nhiều cô chú Biệt động Sài Gòn biết về việc làm đầy ý nghĩa mang giá trị nhân văn để lưu giữ lại những câu chuyện lịch sử nên đã trao tặng cho ông những hiện vật rất quý giá.
Chia sẻ với Phóng viên Tạp chí Nghề nghiệp và Cuộc sống, ông Bình cho biết quá trình sưu tầm của mình không hề dễ dàng. Không chỉ là việc tìm kiếm, thu thập các hiện vật chiến tranh, mà còn là việc tìm kiếm những nhân chứng sống, những người đã trực tiếp tham gia biệt động và đã âm thầm chiến đấu, nhiều người trong số họ đã hy sinh hoặc vẫn đang sống trong cảnh lặng lẽ, kín đáo. Mỗi câu chuyện, mỗi kỷ vật được kể lại không chỉ là một mảnh ghép của quá khứ, mà còn là niềm tin, lòng dũng cảm và sự hy sinh vô điều kiện của những con người đã sống qua thời kỳ chiến tranh.
Đến nay, số lượng hiện vật mà ông Bình đã sưu tầm được không ít, chứa đựng trong đó những câu chuyện sống động về biệt động Sài Gòn mà ít ai biết đến.
Điều ông Bình xúc động nhất không phải là những hiện vật, mà chính là những câu chuyện mà các nhân chứng sống đã chia sẻ. “Những câu chuyện mà các cô chú biệt động kể lại đã giúp tôi hiểu rõ hơn về những sự hy sinh thầm lặng của những người lính biệt động, và cảm nhận sâu sắc hơn về tinh thần đoàn kết, sự hy sinh và lòng yêu nước của họ,” ông Bình chia sẻ.
Lưu giữ lịch sử cho thế hệ mai sau
Với tất cả sự trân trọng đối với lịch sử, ông Trần Vũ Bình không chỉ dừng lại ở việc sưu tầm hiện vật, mà còn thực hiện một dự án lớn hơn đó là Bảo tàng Biệt Động Sài Gòn.
Đây không chỉ là nơi lưu giữ di tích, hiện vật, mà còn là nơi để thế hệ trẻ tìm hiểu, học hỏi về lịch sử dân tộc. Ông hy vọng rằng: “Qua những hiện vật, những câu chuyện kể lại từ các nhân chứng, lớp trẻ sẽ hiểu được giá trị của tự do và độc lập mà đất nước ta đang có hôm nay,” ông Bình nhấn mạnh.
Ông Trần Vũ Bình giới thiệu cho Lãnh đạo UBND TP. HCM về ý nghĩa và giá trị của hiện vật trong một lần ghé thăm Bảo tàng Biệt động Sài Gòn.
Khi nhìn thấy thế hệ trẻ tự hào và tìm hiểu về lịch sử, ông Bình cảm thấy vô cùng xúc động. “Cảm giác của tôi khi thấy lớp trẻ tự hào về lịch sử thật đặc biệt. Trước đây, mọi người chỉ làm vì trách nhiệm, nhưng bây giờ, lớp trẻ tự nguyện tìm hiểu về quá khứ,” ông Bình chia sẻ.
Điều này không chỉ chứng tỏ sự thành công trong công tác tuyên truyền về lịch sử, mà còn là niềm hy vọng lớn lao về sự tiếp nối giá trị di sản biệt động trong lòng người dân.
Với dự án bảo tàng, ông Bình đã tạo thành một chuỗi địa chỉ lưu giữ những di sản: 113A Đặng Dung, quận 1; 145 Trần Quang Khải, quận 1; 368 Hai Bà Trưng, quận 1; 287/72 Võ Văn Tần, quận 3; 499/20 Cách mạng Tháng Tám, quận 10; số 8 Nguyễn Thị Huỳnh, Phú Nhuận; ấp Tháp, ấp Trung Viết, xã Thái Mỹ, xã Phước Hiệp, Củ Chi; đường Tắc Xuất, Cần Giờ, TP. HCM…
Tuy nhiên, để sở hữu lại những địa chỉ đỏ này, gia đình ông Bình đã phải bỏ ra rất nhiều chi phí, tiền của để chuộc lại các di tích trước đây của Biệt Động Sài Gòn. Khi ông Trần Văn Lai, người lính biệt động, bị bắt, chính quyền chế độ cũ đã tịch thu toàn bộ gia sản của gia đình và bán qua tay nhiều người khác. Sau khi hòa bình, với những biến động về nhà đất, đặc biệt là vấn đề sở hữu tài sản, việc mua lại những tài sản này không phải là con số nhỏ. Mỗi căn nhà có giá trị hàng tỷ, thậm chí vài chục tỷ đồng.
Chia sẻ với Phóng viên Tạp chí Nghề nghiệp và Cuộc sống ông Bình cho biết sẽ phát triển Bảo tàng Biệt động Sài Gòn thành một chuỗi dựa trên những căn nhà là địa điểm hoạt động của lực lượng biệt động năm xưa, và phát triển chuỗi bảo tàng này theo một cách gần gũi với người dân và du khách nhất có thể.
Ông Trần Vũ Bình mong muốn rằng, trong tương lai những di sản này sẽ không chỉ được bảo tồn mà còn phát huy rộng rãi, để mọi thế hệ đều hiểu được giá trị của sự hy sinh, của tự do và độc lập mà chúng ta đang có hôm nay. Chắc chắn rằng những câu chuyện mà ông kể, những hiện vật mà ông lưu giữ sẽ trở thành bài học quý giá cho thế hệ sau, giúp họ hiểu rõ hơn về một phần lịch sử hào hùng của dân tộc.
Trong ngày lễ 30/4, khi nhìn lại hành trình dài của dân tộc, chúng ta không thể quên những người như ông Trần Vũ Bình, những con người đã dành cả cuộc đời để giữ gìn ký ức, để thế hệ sau có thể tự hào về quá khứ của cha ông. Câu chuyện của ông không chỉ là câu chuyện của một người con, mà còn là câu chuyện của một thế hệ đã vượt qua bao gian khổ, hy sinh, để chúng ta có được hòa bình và độc lập như hôm nay./.
Thanh Quang