Hotline: 
Vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 247/QĐ-TTg ngày 6/2/2025 ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 4/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo đó, cả nước sẽ giảm ít nhất 20% số lượng cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trong đó giảm khoảng 40% số lượng trường trung cấp công lập. Đồng thời, tăng tỷ lệ cơ sở GDNN tư thục và có vốn đầu tư nước ngoài lên khoảng 45%. Điều này khiến nhiều cơ sở đào tạo lo ngại về việc sáp nhập các trường trung cấp, trung tâm giáo dục thường xuyên, hướng nghiệp và dạy nghề thành một cơ sở GDNN cấp huyện, mô hình này có thể gây khó khăn trong quản lý và phân bổ nguồn lực cũng như chất lượng đào tạo học viên trong tương lai.
Phóng viên Tạp chí Nghề nghiệp và Cuộc sống đã có cuộc trao đổi nhanh với ThS. Trần Văn Tú – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM về hoạt động của cơ sở khi thực hiện Quyết định số 247/QĐ-TTg
PV: Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã sẵn sàng cho quá trình sáp nhập này. Theo ông đâu sẽ là thuận lợi và khí khăn trong công việc sáp nhập ?
Hiệu trưởng Trần Văn Tú: Việc chuyển lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sang Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý là một dấu mốc quan trọng, mở ra những cơ hội lớn để đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Sự thay đổi này không chỉ nhằm thống nhất hệ thống giáo dục quốc gia, mà còn tạo điều kiện để giáo dục nghề nghiệp tiếp cận tốt hơn với các chính sách, đồng bộ từ quản lý, hạ tầng, đến phát triển nguồn nhân lực.
Theo quy định của Luật Giáo dục năm 2005, giáo dục nghề nghiệp chỉ bao gồm: trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề. Trong dạy nghề lại có các trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề. Như vậy, vô hình trung, hệ thống giáo dục Việt Nam có 2 trình độ trung cấp, 2 trình độ cao đẳng và do 2 cơ quan quản lý nhà nước khác nhau.
Về thuận lợi, những năm qua, hệ thống các cơ sở dạy nghề, các trường trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng đã có những bước phát triển về quy mô, từng bước đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động và hội nhập quốc tế.
Đã hình thành được hệ thống giáo dục nghề nghiệp trong hệ thống giáo dục quốc dân theo 3 cấp trình độ: sơ cấp, trung cấp, cao đẳng và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác cho người lao động, đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trong quá trình hội nhập; nhận thức của người học, của xã hội về giáo dục nghề nghiệp có nhiều thay đổi tích cực.
Việc sáp nhập về Bộ GD&ĐT sẽ tạo thuận lợi thống nhất quản lý nhà nước, thông qua đó sẽ tháo gỡ nhiều nút thắt chính sách vướng mắc, tạo cơ hội để GDNN bứt phá thực sự trở thành hệ thống đào tạo kỹ năng linh hoạt và thông thoáng. GDNN là hệ thống giáo dục đặc thù gắn với chính sách lao động việc làm quốc gia, gắn với nhu cầu nhân lực lao động trực tiếp phục vụ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nên đòi hỏi các cấp trình độ đào tạo khác nhau theo năng lực thực tiễn của người học.
PV: Vậy Cao đẳng Kinh tế Tp Hồ Chí Minh có khó khăn và thuận lợi gì trong giai đoạn chuyển đổi và sáp nhập hiện nay, thưa Hiệu trưởng ?
Hiệu trưởng Trần Văn Tú: Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM có nền tảng và kinh nghiệm thực hiện tự chủ trong một số hoạt động; đội ngũ cán bộ, viên chức trẻ, năng động, sáng tạo, có trình độ cơ bản đáp ứng yêu cầu đào tạo. Trường đã hình thành mạng lưới doanh nghiệp liên kết chiến lược trong đào tạo, mô hình đào tạo gắn với doanh nghiệp ngày càng định hình và khẳng định hiệu quả. Quá trình cấu trúc lại mô hình tổ chức gắn với đổi mới cơ chế hoạt động, cơ cấu tổ chức được tiến hành mạnh mẽ thời gian qua, bước đầu khẳng định đây là bước đi đúng đắn, giúp nâng cao chất lượng đào tạo, định vị thương hiệu và khẳng định uy tín của nhà trường…
Trải qua 35 năm hình thành và phát triển, trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM ngay từ những năm đầu, nhà trường đã đào tạo 9 chuyên ngành với hơn 10.000 học sinh đã tốt nghiệp, quy mô đào tạo hàng năm ngày càng phát triển từ 1.000 học sinh/năm. Đến nay, quy mô đào tạo của nhà trường ngày càng mở rộng và đa dạng các chuyên ngành với hơn 8.500 sinh viên mỗi năm, phân bổ ở 18 chuyên ngành trình độ cao đẳng khác nhau ở các lĩnh vực kinh tế, xã hội, dịch vụ, du lịch và công nghệ; 8 chuyên ngành trình độ trung cấp và các chương trình đào tạo ngắn hạn đáp ứng nhu cầu xã hội.
Bên cạnh đó, đội ngũ giảng viên của trường ngày càng được hoàn thiện và có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đạt chuẩn và trên chuẩn, có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với nghề.
Về khó khăn, cơ chế, chính sách thực hiện hoạt động đổi mới chưa đồng bộ, toàn diện; khi đổi mới, nhà trường phải thực hiện nguyên tắc lấy thu bù chi để tái mở rộng hoạt động đào tạo, điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng cạnh tranh trong tuyển sinh, đặc biệt so với các trường công lập; một số cán bộ, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, vẫn còn mang tư duy chậm đổi mới, lúng túng, hiệu quả thấp khi thực hiện nhiệm vụ; thiếu cơ chế đủ mạnh dành cho doanh nghiệp tham gia vào hoạt động giáo dục nghề cùng với nhà trường…
Muốn ngành giáo dục tiếp tục đột phá trong năm 2025 thì đội ngũ giáo viên, nhà quản lý giáo dục phải sẵn sàng đón nhận, tiếp nhận tri thức mới!
PV: Hiện các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đang thực hiện đổi mới hoạt động nhà trường theo hướng tự chủ, là người đứng đầu “chèo lái” con tàu, ông có thể bật mí những bí kíp thành công trong tự chủ của Trường Cao đẳng Kinh tế Tp Hồ Chí Minh?
Hiệu trưởng Trần Văn Tú: Thời điểm hiện tại, Quy định chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của nhà giáo giáo dục nghề nghiệp có 4 điểm mới theo hướng mở, linh hoạt nhưng không hạ thấp chuẩn; đơn giản hóa việc xác nhận; tăng tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Theo đó, các cơ sở GDNN, cơ sở hoạt động GDNN, trung tâm GDNN, giáo dục thường xuyên có trách nhiệm: “Xác định sự phù hợp về trình độ chuyên môn được đào tạo và trình độ kỹ năng nghề của nhà giáo với ngành, nghề được phân công giảng dạy. Bố trí giảng dạy cho nhà giáo đạt chuẩn theo yêu cầu vị trí việc làm, có văn bằng về trình độ chuyên môn và chứng chỉ kỹ năng nghề để dạy thực hành phù hợp với ngành, nghề được phân công giảng dạy” – nhằm tăng tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các cơ sở đào tạo.
Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM luôn hướng đến mục tiêu, yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong giai đoạn 4.0 và hội nhập quốc tế toàn cầu, điều đó đòi hỏi nhà trường phải nỗ lực không ngừng nghỉ từ công tác quản lý, quản trị đến đào tạo phải luôn có sự cập nhật, đổi mới. Ứng dụng công nghệ trong xây dựng chương trình, quản lý, quản trị, tổ chức đào tạo, giảng dạy, hợp tác doanh nghiệp, tổ chức thực hành, thực tập, trang bị kỹ năng cho sinh viên….
Cao đẳng Kinh tế TP.HCM có thể tự hào rằng, trường đang đi đúng định hướng và thực hiện tốt các công tác này để đào tạo ra các thế hệ sinh viên có đầy đủ các phẩm chất của người lao động chất lượng cao từ kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp cho đến thái độ sống và làm việc. Minh chứng cụ thể nhất là 2.036 tân cử nhân, tân kỹ sư được trao bằng tốt nghiệp trong đợt 1 và đợt 2 trong năm 2024, trong đó trên 90% tốt nghiệp loại khá giỏi; nhiều em đã được doanh nghiệp tuyển dụng ngay khi còn đang ngồi trên nghế nhà trường.
Ngoài ra, nhà trường cũng xác định việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh và các đối tượng khác muốn học nghề cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Một mặt, giúp “đầu vào” có chất lượng và đủ số lượng cần thiết để tuyển sinh hằng năm; Mặt khác, giúp đáp ứng được nhu cầu của các em học sinh, chọn được nghề phù hợp để học, có điều kiện phát triển được năng lực nghề nghiệp của mình, đồng thời bảo đảm số lượng, chất lượng, cơ cấu ngành, nghề phù hợp với nhu cầu phát triển nhân lực của doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động.
Vào năm 2017, trường vinh dự trở thành trường Cao đẳng thứ hai của cả nước được công nhận đạt chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục theo tiêu chí của Bộ Giáo dục và Đào tạo theo Quyết định số 122/QĐ-CEA.UD ngày 12/10/2017. Đây là một dấu mốc quan trọng, không chỉ đánh dấu sự trưởng thành và sự phát triển bền vững của nhà trường. Đến nay, Trường Cao đẳng Kinh tế TP.HCM đã đạt được nhiều thành tích: nhận Huân chương là động Hạng III tháng 10/2010; đạt Giấy chứng nhận tiêu chuẩn ISO 9001-2015; Giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục nghề nghiệp tháng 2/2023; Giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng Chương trình đào tạo của 5 ngành, nghề (Hướng dẫn Du lịch, Logistics, Kế toán, Tài chính – Ngân hàng, Quản trị khách sạn); tháng 1/2024 nhà trường được UBND TP.HCM tặng cờ thi đua Thành phố năm học 2022-2023, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm học 2022-2023.
Định hướng trong thời gian tới nhà trường tiếp tục tập trung các giải pháp để ngày càng nâng cao chất lượng đào tạo như rà soát, hiệu chỉnh các chương trình đào tạo, tăng cường hợp tác với doanh nghiệp để sinh viên vừa học vừa thực hành thực tập tại doanh nghiệp trong suốt quá trình học tập để trau dồi kỹ năng nghề nghiệp, đổi mới trong công tác quản lý, tổ chức đào tạo, tiếp tục kiểm định các ngành đào tạo, tăng cường các dịch vụ phục vụ và hỗ trợ sinh viên…
PV: Xin cảm ơn ông
Quang Trung (thực hiện)