Hotline: 
Theo PGS.TS Phạm Thu Hương, Phó hiệu trưởng Trường đại học Ngoại thương, hợp tác quốc tế là một quá trình lâu dài, tạo niềm tin với nhau. Vì vậy cần phải có sự cam kết chặt chẽ, mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu chung, cùng nhau khai thác nguồn lực. Hợp tác quốc tế là con đường giúp các trường đại học đi nhanh hơn, hiệu quả hơn để đạt mục tiêu phát triển bền vững…
Ngày 1/11, Trường đại học Ngoại thương tổ chức Diễn đàn quốc tế hóa giáo dục đại học lần thứ 7 (FIHE 7) với chủ đề: International Branch Campuses: New Approach for Multinational Higher Education Institutions in Emerging Countries (Các chi nhánh quốc tế: Cách tiếp cận mới cho các tổ chức giáo dục đại học đa quốc gia ở các nước đang phát triển).
Diễn đàn trên đã thu hút sự tham dự của hơn 300 đại biểu đến từ 40 trường và tổ chức quốc tế; 50 trường và tổ chức giáo dục trong nước, cùng với 25 Đại sứ quán tại Việt Nam, hướng tới mục tiêu chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về các mô hình đổi mới trong hợp tác quốc tế giáo dục đại học.
Hai diễn giả chính của Diễn đàn FIHE lần thứ 7 gồm: Ông Rob Stevens – Tổng Giám đốc Phát triển Đối tác Toàn cầu, Đại học Massey (New Zealand); GS Julia Gaimster – Phó Hiệu trưởng phụ trách học thuật, nghiên cứu và chương trình giảng dạy cho sinh viên Đại học RMIT Việt Nam.
Trong bối cảnh toàn cầu thay đổi nhanh chóng, các nước đang phát triển, bao gồm Việt Nam, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hệ sinh thái giáo dục đại học quốc tế. Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế, nhu cầu về giáo dục chất lượng cao, phù hợp với các tiêu chuẩn toàn cầu, ngày càng gia tăng ở các quốc gia đang phát triển.
Việc các đại học uy tín trên thế giới thành lập các chi nhánh quốc tế đã trở thành một giải pháp hữu hiệu nhằm tạo cơ hội cho sinh viên ở những nước đang phát triển tiếp cận chuyên môn và nguồn lực tiên tiến một cách trực tiếp.
Cách tiếp cận này đánh dấu một bước đi quan trọng so với các mô hình toàn cầu hóa truyền thống, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi văn hóa cũng như hợp tác nghiên cứu và đào tạo. Nhất là khi các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đang nỗ lực mở rộng cơ sở vật chất nhưng bị giới hạn bởi nguồn lực, trong khi các cơ sở giáo dục đại học quốc tế muốn thiết lập chi nhánh nhưng gặp không ít khó khăn.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, PGS, TS Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương khẳng định Nhà trường tin tưởng mạnh mẽ vào giá trị của quốc tế hóa giáo dục, vào sự kết nối của các tổ chức giáo dục trên toàn thế giới. Trường Đại học Ngoại thương nhận thấy các chi nhánh quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp giáo dục đại học chất lượng cao nhưng việc thành lập các chi nhánh này không hề dễ dàng.
PGS. TS. Bùi Anh Tuấn nhấn mạnh cam kết của FTU trong việc tạo ra một môi trường hợp tác, nơi các tổ chức có thể giao lưu và trao đổi giải pháp để thúc đẩy sự bao trùm trong giáo dục. “FIHE là một trong những cách mà chúng tôi thực hiện sứ mệnh này”, ông Tuấn nói.
Theo Hiệu trưởng FTU, chúng ta đang chứng kiến một thời kỳ mà sinh viên không chỉ hài lòng với việc học tập trong nước mà còn khao khát được tiếp cận những nguồn tri thức đẳng cấp thế giới. Chính vì vậy, các chi nhánh quốc tế (IBCs) đã và đang đóng vai trò là cầu nối quan trọng, cung cấp nền giáo dục đẳng cấp thế giới tại các quốc gia mới nổi nói chung và tại Việt Nam nói riêng, giúp sinh viên được tiếp cận với nền giáo dục quốc tế chất lượng cao mà không cần phải rời khỏi quê hương của mình.
Tuy nhiên, quá trình thành lập và vận hành các chi nhánh quốc tế là một hành trình đầy thách thức. Có rất nhiều thử thách, bao gồm nhưng không giới hạn ở các rào cản về quy định và sự khác biệt về văn hóa. Vì vậy, diễn đàn là cơ hội để lắng nghe những chia sẻ từ các chuyên gia hàng đầu thế giới, những người đã có kinh nghiệm dày dặn trong việc xây dựng và phát triển các chi nhánh quốc tế thành công.
Tại diễn đàn, ông Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng, Cục Đầu tư Nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, nếu mong muốn phát triển lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài cần có quyết tâm phát triển nguồn nhân lực tại Việt Nam vì đầu tư vào lĩnh vực này không chỉ bởi tìm kiếm lợi nhuận.
Ông Tuấn khẳng định, đầu tư nước ngoài ngày càng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế nhằm hướng tới mục tiêu đầy hoài bão của Việt Nam là đến năm 2045 trở thành quốc gia phát triển trong nhóm thu nhập cao.
Chính phủ đã ban hành kế hoạch thực hiện chiến lược quốc gia, thúc đẩy quan hệ hợp tác với nước ngoài, với những cơ chế khuyến khích đặc biệt. Thủ tướng đã ban hành quyết định 308: Phê duyệt kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021 – 2030. Bộ Giáo dục và đào tạo được phân công thực hiện một số hoạt động chính như: nghiên cứu, xây dựng chính sách phù hợp thu hút đầu tư trong lĩnh vực giáo dục; Xây dựng môi trường thuận lợi và cạnh tranh để thu hút tổ chức giáo dục tiềm năng đến Việt Nam và tăng cường hoạt động hợp tác đầu tư tại Việt Nam.
Theo Phó Cục trưởng Cục Đầu tư Nước ngoài, trước đây có nhiều thách thức mà nhà đầu tư nước ngoài phải đối mặt khi muốn đầu tư vào giáo dục Việt Nam. Ví dụ, thủ tục được cấp giấy phép đầu tư, công nhận văn bằng chứng chỉ, visa cho các chuyên gia sang làm việc tại Việt Nam trong thời gian ngắn…Tuy vậy, hầu hết các vấn đề này đều được giải quyết sau khi có Nghị định 124.
Dù vậy, còn nhiều thách thức đặt ra cho cơ sở giáo dục Đại học nước ngoài khi thiết lập chi nhánh tại Việt Nam. Trong đó, thách thức lớn nhất là làm thế nào để hợp tác với các đối tác trong nước cùng cung cấp dịch vụ giáo dục tại Việt Nam.
Giáo dục là lĩnh vực đặc biệt. Vì vậy, nếu mong muốn đầu tư vào lĩnh vực này tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài cần biết mục tiêu đặt ra khi vào thị trường này là gì? Cụ thể là cần có quyết tâm phát triển nguồn nhân lực tại Việt Nam vì đầu tư vào lĩnh vực này không chỉ bởi tìm kiếm lợi nhuận.
“Quan hệ đối tác là yếu tố then chốt”
Trong bài tham luận “Một cơ hội, Ba cách tiếp cận – Bài học từ việc mở rộng giáo dục xuyên quốc gia sang Singapore của Đại học Massey”, ông Rob Stevens, Tổng Giám đốc Đối tác Toàn cầu của Đại học Massey đã giới thiệu về mô hình giáo dục xuyên quốc gia (TNE) của Massey tại Singapore.
Đó là hành trình phát triển của Massey từ một trường cao đẳng nông nghiệp nhỏ, thành lập năm 1927, đến một trường đại học hàng đầu với hơn 27.000 sinh viên, trong đó có hơn 5.000 sinh viên quốc tế đến từ hơn 100 quốc gia. Dựa trên kinh nghiệm của Massey, ông Stevens giới thiệu ba mô hình khả thi để mở rộng TNE tại Singapore: mở rộng các đối tác hiện có, tạo ra các công ty liên doanh và thành lập các phân hiệu độc lập.
“Môi trường pháp lý thuận lợi của Singapore, khung pháp lý mạnh mẽ và khả năng thông thạo tiếng Anh đã biến quốc gia này trở thành một thị trường lý tưởng cho các sáng kiến TNE. Hiện tại, mô hình TNE của Massey tại Singapore đang là nền tảng cho kế hoạch mở rộng sang Việt Nam, nơi trường hy vọng sẽ cung cấp các chương trình học về Khoa học Máy tính, Kinh doanh, Nông nghiệp, Nghệ thuật Sáng tạo và Khoa học Xã hội”, Tổng Giám đốc Đối tác Toàn cầu của Đại học Massey cho biết.
Ông Stevens cũng nhấn mạnh “Quan hệ đối tác là yếu tố then chốt”. Việc lựa chọn đối tác có văn hóa tương đồng và duy trì mối quan hệ tin cậy cao vô cùng quan trọng. Các mối quan hệ hợp tác thành công đòi hỏi sự giao tiếp cởi mở, kiên nhẫn và hiểu biết lẫn nhau.
Hợp tác quốc tế để phát triển bền vững
Theo PGS.TS Phạm Thu Hương, Phó hiệu trưởng Trường đại học Ngoại thương nhìn nhận, hợp tác quốc tế là con đường giúp các trường đại học đi nhanh hơn, hiệu quả hơn để đạt mục tiêu phát triển bền vững.
Bà Hương cho rằng để đáp ứng được các yêu cầu của kiểm định chất lượng quốc tế, việc đầu tiên các trường đại học phải xây dựng lộ trình rõ ràng để cải thiện điều kiện đảm bảo chất lượng, quá trình cải thiện điều kiện đảm bảo chất lượng phải được đặt làm mục tiêu hàng đầu khi theo đuổi chương trình kiểm định chất lượng quốc tế.
Đồng thời, hợp tác quốc tế là một quá trình lâu dài, tạo niềm tin với nhau. Khi các trường đại học quyết định hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục cần phải có sự cam kết chặt chẽ, mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát triển lâu dài, cùng nhau khai thác nguồn lực. Từ đó mới có sự hiệu quả trong phát triển giáo dục của Việt Nam.
PGS, TS Phạm Thu Hương cũng khẳng định rằng việc duy trì mối quan hệ hợp tác liên tạo ra một hệ sinh thái giáo dục liên kết chặt chẽ giữa các trường đại học, chính phủ và các doanh nghiệp, giúp thúc đẩy sự phát triển của giáo dục đại học và đáp ứng nhu cầu toàn cầu hóa, đồng thời hỗ trợ phát triển địa phương…
Cao Tuấn