Hotline: 
Ngày 15/11, tại Tòa nhà xanh Một Liên Hợp Quốc (LHQ), Hà Nội, ông Surya Deva, Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về Quyền phát triển, đã có buổi họp báo với các cơ quan báo chí, truyền thông Việt Nam và quốc tế xoay quanh chủ đề “Những nỗ lực của Việt Nam để phát triển kinh tế bền vững”.
Tại buổi họp báo, Báo cáo viên LHQ Surya Deva đã khen ngợi các nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong công tác giảm nghèo, tạo việc làm và tăng bao phủ an sinh xã hội.
Bước tiến ấn tượng trong giảm nghèo đa chiều
Theo Báo cáo viên LHQ Surya Deva, dù chịu tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 và các cuộc xung đột nhưng Việt Nam đang đạt được bước tiến ấn tượng trong giảm nghèo đa chiều. Đất nước cũng đang đạt được những tiến bộ trong việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững và giảm phát thải để đáp ứng cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ông Surya Deva nhận định: “Những nỗ lực của Việt Nam để phát triển kinh tế và giảm nghèo đáng được ghi nhận, nhưng Việt Nam nên làm nhiều hơn nữa để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia phát triển kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa”.
Trong chuyến thăm dài ngày tới Việt Nam, Báo cáo viên LHQ Surya Deva đã ghi nhận, khen ngợi các nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong công tác giảm nghèo, tạo việc làm và tăng bao phủ an sinh xã hội.
Chuyên gia của LHQ cũng đánh giá cao những nỗ lực tích cực của Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng khung pháp lý, ban hành văn bản pháp luật, chính sách liên quan quyền phát triển. Một số nội dung mới của pháp luật Việt Nam có tác động tích cực trong nâng cao quyền bình đẳng giới, đặc biệt là các quy định liên quan đến chống quấy rối tình dục, bạo lực gia đình, bạo lực nơi công sở. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã ban hành lộ trình giảm tình trạng bạo lực bất bình đẳng giới.
Ông Surya Deva cũng ấn tượng trước các tiến bộ của Việt Nam về phát triển khoa học, công nghệ, nhất là những bước tiến về chuyển đổi số. Các chính sách đã có tác động tích cực đến sự thay đổi của nhiều doanh nghiệp. Trong chuyến thăm các doanh nghiệp như nhà máy điện mặt trời Cẩm Hòa, Formosa, Vintech…, ông cảm thấy các doanh nghiệp đã quan tâm nhiều hơn đến công nghệ và tác động của sản xuất đến môi trường và người lao động.
Đề cập tới những khó khăn, thách thức, Báo cáo viên LHQ đặc biệt nhấn mạnh ba khía cạnh đó là: quy trình, sự tham gia và hành tinh. Theo ông Surya Deva, Chính phủ Việt Nam cần cải thiện quy trình phê duyệt các dự án hiện hành, bao gồm những dự án do các đối tác phát triển và các tổ chức phi chính phủ quốc tế tài trợ, nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững để đảm bảo rằng những người cần hỗ trợ ở các tỉnh thành khác nhau được hưởng lợi nhiều hơn.
Ông Surya Deva nhận định, dù Chính phủ đã có nhiều nỗ lực nhưng tình hình phát triển ở khu vực vùng sâu, vùng xa, miền núi – nơi phần lớn người dân tộc thiểu số sinh sống vẫn còn hạn chế trong tiếp cận các dịch vụ công.
Bình luận về tình trạng dễ bị tổn thương của Việt Nam trước biến đổi khí hậu, Báo cáo viên LHQ đặc biệt nhấn mạnh: Chính phủ, các cơ quan LHQ, các đối tác phát triển, doanh nghiệp và tổ chức phi chính phủ cần phối hợp với nhau để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng có khả năng sắp xảy ra, đồng thời đảm bảo phát triển bền vững.
Báo cáo viên LHQ nhấn mạnh: “Để đảm bảo phát triển bền vững, Chính phủ cần hành động nhiều hơn nữa để ứng phó với ba khủng hoảng đồng thời của hành tinh về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và mất đa dạng sinh học. Cần áp dụng các phương pháp tiếp cận phát triển có sự tham gia thực sự – trong đó tích hợp các nguyên tắc: tính liên tầng, công bằng giữa các thế hệ, phân phối công bằng và quyền tự quyết – để đạt được chuyển dịch công bằng sang kinh tế xanh.
Ông Deva cho biết, dù chịu tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 và các cuộc xung đột, Việt Nam đã đạt được bước tiến ấn tượng trong giảm nghèo đa chiều.
Việt Nam cũng đang đạt được những tiến bộ trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải để đáp ứng cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Báo cáo viên đặc biệt nhấn mạnh ba thách thức hiện tại, đó là quy trình, sự tham gia và hành tinh. Chính phủ Việt Nam cần cải thiện quy trình phê duyệt các dự án hiện hành, bao gồm những dự án do các đối tác phát triển và các tổ chức phi Chính phủ quốc tế tài trợ, nhằm thực hiện các mục tiêu SDG để bảo đảm rằng những người cần hỗ trợ ở các tỉnh, thành phố khác nhau được hưởng lợi nhiều hơn.
Bình luận về tình trạng dễ bị tổn thương của Việt Nam trước biến đổi khí hậu, Báo cáo viên đặc biệt nhấn mạnh, Chính phủ, các cơ quan LHQ, các đối tác phát triển, doanh nghiệp và tổ chức phi Chính phủ cần phối hợp với nhau để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng có khả năng sắp xảy ra.
Để đảm bảo phát triển bền vững, ông Deva khuyến nghị, Chính phủ cần hành động nhiều hơn nữa để ứng phó với ba khủng hoảng của hành tinh về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và mất đa dạng sinh học.
Theo đó, cần áp dụng các phương pháp tiếp cận phát triển có sự tham gia thực sự-trong đó tích hợp các nguyên tắc: Tính liên tầng, công bằng giữa các thế hệ, phân phối công bằng và quyền tự quyết – để đạt được chuyển dịch công bằng sang kinh tế xanh, Báo cáo viên khuyến nghị thêm.
Báo cáo chi tiết của Báo cáo viên đặc biệt về chuyến thăm và khuyến nghị của ông sẽ được trình lên Hội đồng Nhân quyền vào tháng 9/2024.
D.Phương (t/h)