Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH), hiện người đang được hưởng lương hưu cao nhất cả nước là hơn 120 triệu đồng/tháng, tương ứng với trên 1,44 tỷ đồng mỗi năm.
Thông tin về tình hình lương hưu trên cả nước, ngày 22/5, BHXH Việt Nam cho biết, giai đoạn 2016-2022, cả nước đã giải quyết gần 763.000 người hưởng lương hưu. Trong đó, có khoảng 420.000 người đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, chiếm tỷ lệ 55,2% số người được giải quyết hưởng chế độ hưu trí.
Hiện nay, ngành BHXH Việt Nam đang thực hiện chi trả cho khoảng 2,7 triệu người hưởng lương hưu. Trong tổng số người hưởng này, phần lớn có mức hưởng từ 3 triệu đồng/tháng đến dưới 7 triệu đồng/tháng với gần 1,9 triệu người (chiếm 68,3% tổng số người hưởng lương hưu trên cả nước).
Bên cạnh đó, nhiều trường hợp được hưởng mức lương hưu cao do trong quá trình tham gia bảo hiểm xã hội có mức tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cao (theo quy định, người lao động được đóng bảo hiểm xã hội tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở từng thời kỳ).
Đáng chú ý, theo thống kê, người hiện đang được hưởng lương hưu cao nhất cả nước là hơn 120 triệu đồng/tháng.
“Như vậy, mức hưởng lương hưu tỉ lệ thuận với mức đóng bảo hiểm xã hội, thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Có nghĩa là mức đóng bảo hiểm xã hội càng cao, thời gian đóng bảo hiểm xã hội càng dài thì mức hưởng lương hưu cũng sẽ càng cao”, Bảo hiểm xã hội Việt Nam lý giải.
Lương hưu được coi là nguồn thu nhập ổn định nhất giúp người lao động yên tâm dưỡng già, đảm bảo tốt hơn cuộc sống độc lập mà không phải phụ thuộc vào con cháu.
Ngoài lương hưu hằng tháng, người lao động còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe do quỹ bảo hiểm y tế chi trả với mức hưởng là 95%.
Thực tế, cơ quan bảo hiểm xã hội đã chi trả chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng cho những người hưởng lương hưu bị mắc bệnh nan y, hiểm nghèo…
Trong giai đoạn tuổi già, nguy cơ đối mặt nhiều hơn với ốm đau, bệnh tật nên việc được chia sẻ phần lớn nguồn kinh phí khám chữa bệnh từ quỹ bảo hiểm y tế sẽ giảm bớt áp lực kinh tế cho con cháu của người nghỉ hưu. Không những thế trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng lương hưu không may qua đời thì thân nhân của họ còn được hưởng chế độ tử tuất với nhiều quyền lợi.
Cũng theo BHXH Việt Nam, mức hưởng lương hưu không phải cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với Ngân sách Nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu.
Đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội
Từ năm 2016 đến năm 2022, Chính phủ đã 5 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng với các mức điều chỉnh tương ứng: 8% (năm 2016); 7,44% (năm 2017);6,92% (năm 2018); 7,19% (năm 2019); 7,4% (năm 2022) trên mức lương hưu hiện hưởng. Gần đây nhất, lương hưu vẫn được điều chỉnh với mức chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022.
Cụ thể, đối với người nghỉ hưu trước ngày 1/1/1995 sau khi thực hiện điều chỉnh theo quy định (7,4%) mà có mức lương hưu thuộc các trường hợp thấp thì lại tiếp tục được điều chỉnh (tăng thêm 200 nghìn đồng đối với những người có mức lương hưu từ 2,3 triệu đồng/tháng trở xuống; tăng lên bằng 2,5 triệu đồng đối với những người có mức lương hưu từ 2,3 triệu đồng/tháng đến dưới 2,5 triệu đồng/tháng).
Hiện nay, theo quy định, thời gian người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu phải đủ 20 năm, dẫn tới nhiều người có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội ngắn nên khi hết tuổi lao động, không tích lũy đủ số năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu.
Trước thực trạng này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội theo hướng giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu từ 20 năm xuống 15 năm nhằm tạo điều kiện cho người lao động tham gia muộn, có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội ngắn, được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm xã hội. Đồng thời bổ sung chế độ trợ cấp thai sản nhằm tăng tính hấp dẫn, thu hút, tạo điều kiện để người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Việc đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội lần này nhằm đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo người lao động mong muốn được hưởng lương hưu và có thẻ bảo hiểm y tế để chăm lo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.
Tuấn Việt