Hotline: 
Hàng chục bệnh nhân nhiễm Covid-19 cùng nhiều doanh nghiệp Mỹ đã khởi kiện Trung Quốc vì để virus corona lây lan, làm đại dịch bùng phát.
Saundra Andringa-Meuer, 61 tuổi, là một bà mẹ sáu con khoẻ mạnh, chưa từng hút thuốc hay uống rượu. Bà đổ bệnh nặng sau chuyến đi từ Wisconsin đến Connecticut để giúp con nhập học.
Bà Meuer nhập viện hồi tháng 3 và rơi vào tình trạng hôn mê, cần điều trị bằng máy thở suốt 14 ngày. Dù các bác sĩ cho rằng bà khó qua khỏi, Meuer vẫn hồi phục một cách thần kỳ. Khi ấy, bà mới biết mình là bệnh nhân nhiễm Covid-19 nghiêm trọng nhất được cứu sống.
Hiện Andringa-Meuer đang cùng với hàng chục bệnh nhân Covid-19 khác và một số doanh nghiệp Mỹ khởi kiện Trung Quốc vì sự bùng phát của Covid-19, dịch bệnh khiến hơn 80.000 người thiệt mạng tại Mỹ.
“Tôi nhận thấy rằng họ đã che giấu dịch với thế giới và với cả người Mỹ. Chúng tôi lẽ ra không có nhiều người chết như thế. Chúng tôi lẽ ra không phải đóng cửa nền kinh tế. Dịch bệnh đã tàn phá toàn bộ cuộc sống của người Mỹ. Tôi tin rằng chúng ta cần chấn chỉnh những sai lầm này”, Andringa-Meuer nói.
Theo AP, tính đến nay, ít nhất 9 vụ kiện đã được khởi xướng tại Mỹ để chống lại Trung Quốc với cáo buộc Bắc Kinh không hành động đủ để kiểm soát dịch trong giai đoạn mới bùng phát, tìm cách che đậy tình hình dịch bệnh tại tâm dịch Vũ Hán, đồng thời giấu nhẹm hành động cũng như những gì Trung Quốc biết về dịch.
8 vụ kiện tập thể đại diện cho hàng nghìn người dân và doanh nghiệp tại Mỹ đã được tiến hành, trong đó có một vụ kiện do Tổng chưởng lý bang Missouri Eric Schmitt đệ đơn. Theo Reuters, đơn kiện cáo buộc chính quyền Trung Quốc phủ nhận nguy cơ lây nhiễm từ người sang người, tác động những “người tố giác” và không kiểm soát dịch bệnh khiến virus corona chủng mới lây lan ra toàn thế giới. Đơn kiện ước tính Missouri có thể mất hàng chục tỷ USD do cách ứng phó với virus của Trung Quốc.
Theo các chuyên gia về luật, những vụ kiện này sẽ là một trận chiến khó khăn. Luật Miễn trừ chủ quyền nước ngoài vốn quy định rằng chính phủ nước ngoài không thể bị kiện ở Mỹ trừ các trường hợp ngoại lệ: thực thể nước ngoài có hoạt động thương mại ảnh hưởng đến Mỹ, thực hiện hành vi sai trái trên lãnh thổ Mỹ hoặc từ bỏ quyền miễn trừ thông qua văn bản.
Những người khởi kiện có thể xem xét ngoại lệ rằng Trung Quốc có liên quan tới hoạt động thương mại ảnh hưởng trực tiếp tới Mỹ. Một ngoại lệ khác có thể tính đến là hành vi sai trái của Trung Quốc tại Mỹ trong những hoàn cảnh nhất định. Ngoại lệ thứ 3 là một thực thể nước ngoài có thể từ bỏ quyền miễn trừ của họ, thông qua một thỏa thuận.
Các luật sư đệ đơn kiện Trung Quốc nói rằng họ có thể chứng minh những ngoại lệ này và nếu giành chiến thắng, họ có thể thực hiện một số phương án để yêu cầu Trung Quốc bù đắp thiệt hại, như tịch thu tài khoản ngân hàng của Trung Quốc hoặc các tài sản khác của Trung Quốc tại Mỹ, nếu Bắc Kinh từ chối đền bù thiệt hại.Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc từng cho rằng vụ kiện của bang Missouri là “vô lý, không có cở sở thực tế hay pháp lý”. Ông cũng khẳng định Trung Quốc “cởi mở, minh bạch và hành động có trách nhiệm” từ khi khởi phát dịch, đồng thời cho rằng “Mỹ nên dẹp bỏ những vụ kiện tụng như vậy”.
Phóng viên (t/h)