19/12/2025 10:26:03

Khi tri thức vượt biên giới và khuôn mẫu

Giáo dục xuyên quốc gia không đơn thuần đem đến cho sinh viên những tấm bằng quốc tế, mà còn kiến tạo nên một hệ thống giáo dục kết nối toàn cầu, gắn kết địa phương, giúp sinh viên phát huy vai trò tiên phong trong một thế giới không ngừng thay đổi.

Bước ngoặt của Việt Nam trong nền giáo dục toàn cầu

Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong quá trình quốc tế hóa hệ thống giáo dục đại học trong nước. Với hơn 400 chương trình liên kết đào tạo và số lượng sinh viên quốc tế ngày càng tăng, giáo dục xuyên quốc gia đã trở thành một dấu ấn nổi bật trong bức tranh giáo dục bậc cao của đất nước.

Phó giáo sư Seng Kiat Kok. Ảnh: RMIT

Phó giáo sư Seng Kiat Kok, Giám đốc phụ trách sinh viên tại Đại học RMIT Việt Nam cho rằng, Việt Nam, từ một quốc gia tiếp nhận tri thức dần trở thành đối tác đồng kiến tạo trong hệ sinh thái tri thức toàn cầu.

Chiến lược phát triển giáo dục quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Việt Nam thể hiện rõ khát vọng này, với trọng tâm là xây dựng chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và công nhận bằng cấp toàn cầu.

Tuy nhiên, hành trình này vẫn còn nhiều thách thức. Trong nước, thủ tục hành chính và hạ tầng lạc hậu đang cản trở đổi mới. Còn trên thế giới, thay đổi trong nhận thức về toàn cầu hóa và sự dịch chuyển có thể ảnh hưởng đến khả năng đi du học của sinh viên và luồng nhân tài.

Dẫu vậy, Việt Nam đang ở vị thế tốt để chuyển mình mạnh mẽ. “Dân số trẻ, năng động cùng đà phát triển kinh tế tích cực đang tạo điều kiện lý tưởng để chúng ta nhìn nhận lại định hướng giáo dục cho tương lai. Giáo dục xuyên quốc gia sẽ đóng vai trò then chốt trong hành trình đó”, ông Glen O’Grady, Giám đốc trải nghiệm và thành công học tập tại RMIT Việt Nam, nhận định.

Hướng tiếp cận của RMIT là một minh chứng cho tư duy giáo dục mới này. Phương pháp sư phạm 3A đặc trưng của trường – Active (chủ động), Applied (ứng dụng) và Authentic (chân thật) – kết hợp giữa học tập liên ngành và giải quyết vấn đề thực tiễn.

“Chúng tôi tin rằng kỹ năng chuyên môn thôi là chưa đủ”, Giáo sư Sherman Young, Thừa hành Phó chủ tịch Hội đồng trường (phụ trách Giáo dục), Phó giám đốc Đại học RMIT, chia sẻ. “Lực lượng lao động tương lai cần khả năng thích nghi, tư duy lãnh đạo và tầm nhìn toàn cầu”.

Hành trình đổi mới của Việt Nam bắt đầu từ thế hệ trẻ. Ảnh: RMIT

Lượng lao động tương lai được định hình bởi sự hợp tác

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, nhu cầu về lực lượng lao động có kỹ năng và sẵn sàng cho tương lai đang tăng nhanh. Nhưng điều này không chỉ dừng lại ở năng lực chuyên môn trong các lĩnh vực STEM.

“Chúng ta cần những nhân tài có khả năng lèo lái vượt qua tình huống phức tạp, làm việc hiệu quả trong môi trường đa văn hóa và dẫn dắt đội nhóm trong bối cảnh không chắc chắn”, Phó giáo sư Kok chia sẻ. Điều đó đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức chuyên sâu và năng lực toàn diện, lấy con người làm trung tâm.

Tham vọng của đất nước trong việc xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn và chuyển đổi số sẽ cần đến những chuyên gia đa kỹ năng, trình độ cao. Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh rằng, đầu tư vào các ngành giá trị cao phải song hành với việc phát triển lực lượng lao động chất lượng cùng hệ thống đào tạo đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.

Để đổi mới giáo dục, sự chỉ đạo từ trên cao xuống là chưa đủ. Các trường đại học cần hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp để cùng thiết kế chương trình đào tạo, đảm bảo tính thực tiễn và thúc đẩy trao đổi tri thức. “Hợp tác không phải là lựa chọn, đó là điều tất yếu. Doanh nghiệp cần trở thành người đồng hành trên hành trình giáo dục”, ông O’Grady nhấn mạnh.

Khi được triển khai đúng cách, giáo dục xuyên quốc gia có thể trở thành cầu nối giữa những thực hành tốt nhất toàn cầu và nhu cầu phát triển tại địa phương. “Giáo dục xuyên quốc gia không phải là xuất khẩu tri thức mà là đặt tri thức vào đúng ngữ cảnh, mang chất lượng toàn cầu phục vụ cho khát vọng địa phương”, Phó giáo sư Kok nhấn mạnh.

Giáo dục xuyên quốc gia là hành trình vượt qua ranh giới, không chỉ về địa lý, mà còn về tư duy, về cách chúng ta học hỏi, hợp tác và cùng nhau xây dựng tương lai.

Hà Hoàng