Hotline: 
Sáng 26/8, tại hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết Chương trình và phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025”, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Đến nay, sau 1 năm 4 tháng 13 ngày kể từ ngày phát động và 10 tháng 21 ngày triển khai cao điểm 450 ngày đêm, đến nay: Việt Nam đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm cả nước, về đích sớm hơn 5 năm 4 tháng so với mục tiêu tại Nghị quyết 42. Đây là một kỳ tích trong công cuộc giảm nghèo bền vững, một “công trình quốc gia đặc biệt” kết tinh từ ý Đảng, lòng dân, tình dân tộc, nghĩa đồng bào.
Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng: Lê Hoài Trung, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Trần Lưu Quang, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch Quốc hội; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương. Hội nghị được truyền trực tuyến đến điểm cầu các tỉnh, thành phố trên cả nước.
Một chiến dịch đặc biệt, huy động sức mạnh toàn dân
Chỉ trong vòng chưa đầy một năm phát động, từ 05/10/2024 đến 25/8/2025, về đích trước 2 tháng so với kế hoạch (mục tiêu ban đầu: xoá 153.881 căn nhà tạm, phấn đấu kết thúc vào ngày 31/12/2025), cả nước đã hoàn thành xóa 334.234 căn nhà tạm, dột nát, mang lại mái ấm khang trang cho hàng trăm nghìn hộ nghèo, gia đình chính sách, người yếu thế. Con số này vượt xa mong đợi, không chỉ bởi quy mô lớn, mà còn bởi tốc độ thực hiện thần tốc.
Ngày 13/4/2024, tại Hòa Bình, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Thi đua khen thưởng Trung ương đã phát động và kêu gọi cả nước quyết tâm xóa nhà tạm, nhà đột nát vào cuối năm 2025.
Ngày 05/10/2024, tại Hà Nội, trong chương trình Mái ấm cho đồng bào tôi, do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cùng Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, Chính phủ, Thủ tướng phát động cao điểm “450 ngày đêm” hoàn thành xóa nhà tạm, nhà đột nát trên phạm vi cả nước trước ngày 31/12/2025. Tại thời điểm phát động, Theo thống kê của các địa phương, ngoài 2 nhóm đối tượng đã được hỗ trợ theo ngân sách nhà nước và chương trình mục tiêu quốc gia, cả nước còn 153.881 căn nhà tạm, nhà dột nát của hộ nghèo, hộ cận nghèo với kinh phí tối thiểu để thực hiện là 6.500 tỷ đồng.
Trong quá trình triển khai, nhờ bám sát thực tiễn, nhận định chính xác tình hình, Ban Chỉ đạo Trung ương quyết định rút ngắn thời gian, phấn đấu hoàn thành trước 31/10/2025. Nhưng sau đó, khi thấy có thờ cơ kết thúc sớm hơn, với tinh thần “thần tốc hơn nữa, quyết liệt hơn nữa”, Ban Chỉ đạo Trung ương hạ đã quyết tâm phấn đấu hoàn thành trước ngày 31/8/2025, đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Đằng sau kết quả ấy là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và tinh thần “ai có gì góp nấy” của người dân. Tổng nguồn lực huy động lên tới 24,7 nghìn tỷ đồng, trong đó gần 12,3 nghìn tỷ đồng từ xã hội hóa. Bên cạnh đó, hơn 2,7 triệu ngày công lao động đã được đóng góp, với trên 454.000 lượt người tham gia.
Các lực lượng vũ trang đóng vai trò nòng cốt. Bộ Quốc phòng đã ủng hộ gần 1.000 tỷ đồng, huy động hơn 414.000 ngày công và hàng chục nghìn phương tiện; Bộ Công an hỗ trợ trên 790 tỷ đồng, 534.000 ngày công và vật liệu xây dựng. Ngành Ngân hàng đóng góp trên 1.800 tỷ đồng. Nhiều doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm đã chung sức, đồng lòng.
Cùng với nguồn lực, nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo, mang đậm tính cộng đồng: mô hình “Mỗi người một tay để xây mái ấm” ở Lâm Đồng, “Nghĩa xóm làng, tấc vàng cũng hiến” ở Tuyên Quang, “3 cứng trong lòng dân” tại Quảng Trị, hay các tổ đổi công, đội thanh niên xung kích, mô tô tình nguyện giúp dân vận chuyển vật liệu, dựng nhà ở miền núi.
Nhờ vậy, từ mức hỗ trợ ban đầu của Nhà nước 50–60 triệu đồng mỗi căn, nhưng với nhiều nguồn lực khác, nhiều gia đình thực tế đã được xây nhà kiên cố trị giá 200–300 triệu đồng, với kết cấu “3 cứng”: mái cứng, tường cứng, nền cứng.
Ý nghĩa xã hội – chính trị sâu sắc
Thành công này không chỉ là con số thống kê, mà còn là một dấu ấn lịch sử trong chính sách an sinh xã hội. Mỗi căn nhà được hoàn thành là một minh chứng sống động của tinh thần “lá lành đùm lá rách”, của truyền thống nhân văn “uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
“Đây là “công trình quốc gia đặc biệt” vì: Mang lại niềm tin, sự gắn kết, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc; Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, tính ưu việt của chế độ; Là một kỳ tích trong công cuộc giảm nghèo bền vững, tạo nền tảng cho phát triển công bằng, tiến bộ xã hội; Góp phần củng cố quốc phòng, an ninh khi đời sống nhân dân ổn định” – Thủ tướng Phạm Minh Chính
Thành tựu này cũng mang ý nghĩa chính trị to lớn, là món quà thiết thực chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9, 80 năm ngày truyền thống Công an nhân dân, đồng thời là dấu ấn trước thềm Đại hội XIV của Đảng.
Bài học từ một phong trào lớn
Thành công vang dội của phong trào “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” không đến một cách ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự lãnh đạo chặt chẽ, tổ chức khoa học và huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội. Từ thực tiễn triển khai, có thể rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu, có giá trị không chỉ trong lĩnh vực an sinh xã hội mà còn cho các chương trình phát triển quốc gia trong tương lai.
Một là, quán triệt và bám sát chủ trương của Đảng: Phong trào được triển khai trên nền tảng vững chắc từ Nghị quyết 42 của Trung ương, các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ và Tổng Bí thư. Đây là minh chứng rõ ràng cho nguyên tắc: mọi phong trào xã hội nếu xuất phát từ chủ trương đúng, được tổ chức triển khai nghiêm túc và kiên định thì sẽ tạo ra sức mạnh to lớn. Sự nhất quán từ Trung ương đến địa phương đã bảo đảm tính đồng bộ, tránh dàn trải, hình thức.
Ngày 24/11/2023, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 42-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
Hai là, huy động sức mạnh tổng hợp: Kết quả xóa hơn 330.000 căn nhà tạm, dột nát chỉ có thể đạt được khi cả hệ thống cùng vào cuộc: Đảng định hướng, Nhà nước ban hành chính sách và phân bổ nguồn lực, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể vận động, giám sát, nhân dân trực tiếp tham gia, còn doanh nghiệp và các nhà hảo tâm đồng hành, đóng góp. Cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” một lần nữa chứng minh tính đúng đắn và hiệu quả trong thực tiễn.
Ba là, thực hiện “4 thật”: Trong bối cảnh nhiều phong trào dễ rơi vào bệnh hình thức, chương trình này đã khẳng định được uy tín nhờ thực hiện nghiêm nguyên tắc: nói thật, làm thật, hiệu quả thật, người dân thụ hưởng thật. Mỗi căn nhà hoàn thành đều gắn với địa chỉ cụ thể, mỗi đồng vốn được sử dụng đều minh bạch, đem lại niềm tin xã hội. Đây chính là “chìa khóa” để phong trào không chỉ thành công về số lượng, mà còn chạm đến trái tim nhân dân.
Bốn là, tinh thần thần tốc, quyết liệt: Phong trào được tổ chức như một chiến dịch lớn, với khẩu hiệu “chỉ bàn làm, không bàn lùi”. Thay vì kéo dài nhiều năm, chỉ trong vòng hơn một năm, mục tiêu vốn đặt ra đến 2030 đã được hoàn thành sớm hơn 5 năm 4 tháng. Đây là minh chứng cho thấy khi có sự chỉ đạo quyết liệt, cách làm linh hoạt, dám nghĩ dám làm, thì những nhiệm vụ tưởng chừng “không thể” vẫn có thể trở thành hiện thực.
Năm là, tạo sự lan tỏa xã hội: Thông qua công tác truyền thông, phong trào đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần tương thân tương ái, biến việc hỗ trợ xây nhà từ trách nhiệm thành niềm tự hào, từ bổn phận thành tình cảm tự nguyện. Sự lan tỏa ấy đã biến chương trình không chỉ là một dự án an sinh, mà còn là một phong trào xã hội mang tính nhân văn sâu sắc, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa “đoàn kết – nghĩa tình” của dân tộc.
Nhìn từ những bài học này, có thể thấy phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ giải quyết một vấn đề cấp bách, mà còn để lại khuôn mẫu tổ chức cho các chương trình lớn khác của đất nước: từ chuyển đổi số, ứng phó biến đổi khí hậu, đến phát triển hạ tầng, giáo dục hay y tế. Điểm chung đều là phải có chủ trương đúng, quyết tâm chính trị cao, cơ chế phối hợp đồng bộ và sự tham gia tích cực của toàn dân.
Từ “an cư” đến “lạc nghiệp” – bước đi tiếp theo
Thành quả xóa bỏ hơn 330.000 căn nhà tạm, dột nát đã đem lại sự đổi thay to lớn trong đời sống người dân, nhưng như Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây chỉ là điểm khởi đầu của một hành trình dài hơn. Có chỗ ở ổn định mới là bước đầu tiên để bảo đảm an sinh xã hội; để thoát nghèo bền vững, người dân còn cần có công ăn việc làm, thu nhập ổn định và sinh kế bền vững.
Điều đó có nghĩa là “an cư” phải song hành với “lạc nghiệp”. Một ngôi nhà khang trang sẽ không trọn vẹn ý nghĩa nếu những người trong đó không có việc làm, thiếu kỹ năng nghề, thiếu cơ hội phát triển.
Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ những giải pháp tiếp theo:
Thứ nhất, hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm: Đây là chìa khóa giúp hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số tự vươn lên bằng sức lao động của mình. Việc gắn đào tạo nghề với nhu cầu thực tế của thị trường lao động, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, sẽ giúp người dân có thu nhập ổn định, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Thứ hai, kết hợp chính sách nhà ở với các chính sách xã hội khác: Nhà ở, y tế, giáo dục, phúc lợi phải được nhìn nhận trong một tổng thể. Người dân có mái nhà vững chãi nhưng con em không được học hành, không có cơ hội việc làm, hay không được chăm sóc y tế đầy đủ thì vòng luẩn quẩn nghèo đói vẫn chưa thể chấm dứt. Chính sách an sinh xã hội vì vậy phải toàn diện, bao trùm, bảo đảm công bằng cho mọi đối tượng.
Thứ ba, khuyến khích tinh thần tự lực, khát vọng vươn lên: Nhà nước và cộng đồng chỉ có thể hỗ trợ một phần, quan trọng hơn là ý chí vươn lên từ chính mỗi người dân. Từ ngôi nhà mới, người dân cần nuôi dưỡng quyết tâm thoát nghèo, làm giàu chính đáng bằng sức lao động, tri thức, sáng tạo. Chính khát vọng ấy mới là động lực bền vững để vượt khó, để biến sự hỗ trợ ban đầu thành bước đệm cho sự phát triển lâu dài.
Mục tiêu được đặt ra đến năm 2030 là Việt Nam cơ bản không còn hộ nghèo, phù hợp với tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW của Ban Bí thư về giảm nghèo bền vững. Đây là mục tiêu mang tính bước ngoặt: từ chỗ tập trung giải quyết những nhu cầu tối thiểu (có chỗ ở, đủ ăn, đủ mặc), tiến tới bảo đảm cho người dân được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, nâng cao chất lượng cuộc sống, và xa hơn là tạo cơ hội để người dân làm giàu, đóng góp trở lại cho cộng đồng.
Như vậy, hành trình từ “an cư” đến “lạc nghiệp” không chỉ là sự tiếp nối chính sách, mà là một chiến lược phát triển con người toàn diện – vừa bảo đảm quyền lợi thiết yếu, vừa khơi dậy khát vọng vươn lên, hướng tới một xã hội công bằng, tiến bộ, không ai bị bỏ lại phía sau.
Một công trình của hiện tại và tương lai
Hơn 330.000 ngôi nhà mới không chỉ giúp hàng trăm nghìn hộ gia đình có chỗ che mưa nắng, mà còn mang giá trị vượt ra ngoài một chính sách an sinh xã hội thông thường. Đây là biểu tượng của tinh thần dân tộc, của sức mạnh đại đoàn kết và của tính ưu việt của chế độ.
Mỗi mái nhà được dựng lên là một “dấu mốc nhân văn” trong hành trình xây dựng đất nước. Nó phản ánh một triết lý phát triển xuyên suốt của Đảng và Nhà nước: lấy con người làm trung tâm, là chủ thể và cũng là mục tiêu của sự phát triển. Trong đó, “an cư” là bước khởi đầu, để từ đó “lạc nghiệp”, tiến tới thịnh vượng.
Ở tầm chính trị – xã hội, công trình này đã góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng, khơi dậy tinh thần tương thân tương ái. Nó không chỉ xóa bỏ những mái nhà tạm bợ, mà còn xóa đi mặc cảm nghèo khó, bất bình đẳng, tạo ra một không gian xã hội công bằng hơn, nơi mọi người dân đều có cơ hội sống trong điều kiện tối thiểu để vươn lên.
Ở tầm phát triển lâu dài, phong trào xóa nhà tạm, dột nát còn mở ra mô hình mới cho các chính sách xã hội: huy động sức mạnh toàn dân, Nhà nước dẫn dắt, cộng đồng chung tay, doanh nghiệp đồng hành. Cách làm này chứng minh rằng những mục tiêu tưởng chừng xa vời vẫn có thể hoàn thành “thần tốc” nếu phát huy được nội lực quốc gia và khát vọng chung của xã hội.
Chính vì vậy, thành quả hôm nay không chỉ là câu chuyện của hiện tại, mà còn là nguồn cảm hứng cho tương lai. Nó khẳng định rằng Việt Nam có đủ năng lực, bản lĩnh và sự đồng lòng để thực hiện thành công những nhiệm vụ lớn lao hơn: từ mục tiêu không còn hộ nghèo vào năm 2030, đến khát vọng trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
“Hàng trăm nghìn mái ấm khang trang hôm nay chính là hàng triệu mảnh đời được thắp sáng tương lai. Đây là minh chứng cho niềm tin chắc chắn rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn dân và toàn quân ta sẽ tiếp tục thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển, đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên phồn vinh, hạnh phúc” – Thủ tướng Phạm Minh Chính
N2