Từ độ tuổi 40 trở đi, có nhiều chị em “tự nhiên” trở nên mất ngủ, rất khó vào giấc hoặc thường thức giấc giữa đêm và khó ngủ lại được. Nhiều người cho rằng đó chỉ là dấu hiệu của stress hay lo toan thường nhật. Nhưng ít ai ngờ rằng, mất ngủ kéo dài lại chính là một trong những biểu hiện sớm và âm thầm của giai đoạn tiền mãn kinh.
Rối loạn giấc ngủ do suy giảm nội tiết tố
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 75% phụ nữ trên 35 tuổi bắt đầu gặp rối loạn giấc ngủ và con số này tăng vọt lên trên 90% khi bước vào tiền mãn kinh. Theo tiến trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, khi phụ nữ đến độ tuổi tiền mãn kinh thì lúc này các nội tiết tố bắt đầu giảm sút và rối loạn gây ra những xáo trộn về mặt tâm sinh lý của người phụ nữ.
Nguyên nhân cho điều này là vì lúc này trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng (HPO) của người phụ nữ bị suy yếu kéo theo sự giảm dần của hormon melatonin – một hormon quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ khiến cho cơ thể trở nên khó ngủ, ngủ chập chờn và khó dỗ lại giấc ngủ. Nếu để kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng lo âu, cáu gắt, thúc đẩy quá trình lão hóa và khiến cơ thể dễ mắc các bệnh lý về tim mạch, đái tháo đường, hay quên, lú lẫn…
Mất ngủ do giảm hormon melatonin.
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết của giai đoạn tiền mãn kinh là những cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm. Điều này cũng nằm trong quy luật của tuổi tác. Bởi, vào thời kỳ tiền mãn kinh, buồng trứng bắt đầu hoạt động kém đi làm cho mức estrogen và progesterone trong cơ thể giảm dần. Chính sự mất ổn định nội tiết tố này làm rối loạn trung tâm điều hòa nhiệt ở vùng dưới đồi khiến cơ thể phản ứng quá mức dẫn đến hiện tượng bốc hỏa tiền mãn kinh. Tình trạng này làm ảnh hưởng tương đối lớn đến chất lượng giấc ngủ của người phụ nữ, khiến họ tỉnh dậy giữa đêm vì cảm giác nóng như bốc cháy, ướt đẫm mồ hôi và sau đó dù rất mệt cũng không thể ngủ lại được.
Mất ngủ vào ban đêm ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ.
Bên cạnh đó, 20% phụ nữ tiền mãn kinh có thể bị trầm cảm do việc giảm sút estrogen. Họ còn phải vượt qua “khủng hoảng tuổi trung niên” với những vấn đề về cuộc sống gia đình và xã hội đã khiến nhiều người trở nên căng thẳng, lo âu, trầm cảm. Tất cả những điều này đều là nguyên nhân dẫn đến mất ngủ kéo dài ở phụ nữ tiền mãn kinh.
Melatonin và lợi ích đối với phụ nữ tiền mãn kinh
Nhiều nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng việc can thiệp sớm bằng cách sử dụng melatonin giúp làm giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, rối loạn tâm trạng, mất ngủ và đồng thời cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của phụ nữ.
Giải thích cho điều này là vì người ta phát hiện ra rằng melatonin giúp ổn định sự mất cân bằng hormon sinh sản bằng cách tác động lên trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng (HPO) và còn tác động trực tiếp lên cơ quan sinh sản bằng cách là melatonin làm giảm tổn thương do oxy hóa ở nang trứng và thúc đẩy quá trình rụng trứng.
Bên cạnh đó, melatonin còn là hormon điều hòa chu kỳ ngủ – thức của cơ thể nên việc sử dụng melatonin còn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ vào ban đêm, giúp ngủ sâu, dễ đi vào giấc ngủ và không bị ngầy ngật sau khi thức dậy. Chính vì thế, việc bổ sung melatonin đúng cách được xem là một hướng tiếp cận an toàn và hiệu quả đối với phụ nữ tiền mãn kinh.
Phụ nữ sau độ tuổi 40 cần phải lắng nghe cơ thể mình nhiều hơn. Một giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp hồi phục năng lượng, cải thiện tâm trạng mà còn phòng ngừa quá trình lão hóa sớm và các căn bệnh mạn tính sau này./.
Dược sĩ Võ Ngọc Xuân Hương