Hotline: 
Để nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam, thời gian qua Bộ LĐ-TB&XH đã và đang tiếp tục đẩy mạnh công tác đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp theo hướng chuẩn hóa các điều kiện đảm bảo chất lượng.GS.TS Lê Quân, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết thêm:
Thứ nhất, đổi mới chương trình đào tạo. Ngay sau khi chính thức được giao quản lý nhà nước về GDNN, Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành 3 thông tư qui định về xây dựng chương trình, giáo trình và qui định về khối lượng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp trình độ trung cấp, cao đẳng làm căn cứ cho các trường xây dựng, ban hành chương trình, giáo trình đào tạo.
Phối hợp với các Bộ, ngành, doanh nghiệp và các trường tổ chức xây dựng, thẩm định ban hành qui định khối lượng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp cho 160 ngành nghề đào tạo trình độ trung cấp và cao đẳng theo qui định để các trường căn cứ vào đó xây dựng, hoàn thiện chương trình đào tạo.
Triển khai hệ thống đào tạo mở linh hoạt, cùng với các hướng dẫn về đào tạo chính qui, Bộ đã ban hành 3 thông tư qui định về đào tạo thường xuyên, đào tạo từ xa, đào tạo vừa học vừa làm. Phát triển các chương trình đào tạo, các hình thức tổ chức đào tạo, điều kiện cho người học ở các lứa tuổi có cơ hội được học liên tục, học suốt đời nâng cao trình độ kỹ năng nghề nghiệp.
Thứ 2, nhằm nâng cao chất lượng GDNN tiếp cận với chuẩn chất lượng của khu vực Asean và quốc tế, thực hiện đề án “Chuyển giao các bộ chương trình đào tạo, bồi dưỡng và cán bộ quản lý dạy nghề, giáo viên đào tạo thí điểm các nghệ trọng điểm cấp độ khu vực Asean, quốc tế” theo quyết định của Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH đã hoàn thành việc chuyển giao 34 bộ chương trình đào tạo các nghề trọng điểm cấp độ quốc tế, trong đó 12 bộ chương trình chuyển giao từ Úc và 22 bộ chương trình chuyển giao từ CHLB Đức. Hiện các chương trình chuyển giao này đang được triển khai đào tạo thí điểm.
Thứ 3, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý GDNN. Tính đến năm 2018, cả nước có 86.350 nhà giáo trong cơ sở GDNN, trong đó 37.826 giáo viên trường cao đẳng; 18.198 giáo viên trong các trường trung cấp; 15.481 giáo viên tại các trung tâm GDNN. Trong 2 năm 2017 và 2018 Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành 7 thông tư hướng dẫn chế độ chính sách đối với giáo viên, đặc biệt là các qui định chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo trong GDNN. Tổ chức nhiều khóa đào tạo bồi dưỡng chuẩn hóa giáo viên GDNN được đẩy mạnh.Gần 2000 cán bộ quản lý cơ sở GDNN và 1000 cán bộ quản lý nhà nước về GDNN đã được đào tạo nghiệp vụ quản lý GDNN. Riêng trong năm 2019 đã tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho 2000 cán bộ quản lý của các cơ sở GDNN trong cả nước.
Thứ 4, chuẩn hóa cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo.Trong các năm 2017, 2018, Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành các văn bản qui phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn về tiêu chuẩn, qui chuẩn qui định trong đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo. Tổ chức xây dựng thẩm định định mức kinh tế kỹ thuật trong đào tạo trình độ trung cấp và cao đẳng cho hàng chục nghề. Tạo hành lang pháp lý cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm tra, giám sát, đánh giá năng lực, phê duyệt đầu tư mua sắm. Từng bước thực hiện cơ chế giao quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm cho các cơ sở GDNN.
Thứ 5, đẩy mạnh gắn kết GDNN với doanh nghiệp. Coi đây là một trong 3 khâu đột phá đổi mới nâng cao chất lượng GDNN, từ năm 2016, đặc biệt trong các năm 2018, 2019 Bộ đã có nhiều hoạt động gắn kết với doanh nghiệp: Xây dựng văn bản gửi các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố để phối hợp chỉ đạo tăng cường hoạt động GDNN gắn với doanh nghiệp.
Ban hành kế hoạch tổng thể tổ chức các hoạt động gắn kết doanh nghiệp. Tạo cơ chế để các cơ sở GDNN ký kết hợp đồng đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp. Xây dựng cơ chế phối hợp , liên kết giữa cơ sở GDNN với doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Phối hợp với VCCI tổ chức hội nghị thường niên chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo và tuyển dụng”. Thông qua hoạt động gắn kết, bước đầu đã hình thành được cơ chế phối hợp 3 bên Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp bắt đầu hình thành và vận hành trong thực tiễn.
Thứ 6, triển khai Chương trình mục tiêu Đổi mới nâng cao chất lượng GDNN.
Thứ 7, phát triển hoạt động kiểm định chất lượng và đánh giá kỹ năng nghề quốc gia.
Nhờ những nỗ lực trên mà hệ thống GDNN đã và đang thực hiện đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ nhất là trong việc xây dựng văn bản qui phạm pháp luật. Các điều kện đảm bảo chất lượng GDNN được cải thiện, từng bước chuẩn hóa, hiện đại hóa, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của đổi mới GDNN. Nhiều cơ sở GDNN đã có những nghề đạt tiêu chí kiểm định của Úc, Đức và Tổ chức ABET (Mỹ). Chất lượng và hiệu qủa GDNN chuyển biến tích cực; kỹ năng nghề nghiệp của HSSV tốt nghiệp các cơ sở GDNN được nâng lên rõ rệt.
Ở nhiều nghề, kỹ năng nghề của lao động Việt Nam đã đạt chuẩn quốc tế. Lao động qua đào tạo nghề của các cơ sở GDNN tham gia vào hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế đất nước và đã đảm nhận được các vị trí, các công việc phức tạp mà trước đây phải thuê chuyên gia nước ngoài. Trên 80% HSSV tốt nghiệp GDNN có việc làm hoặc tự tạo việc làm. Một số nghề có tye lệ việc làm đạt 100%. Đặc biệt bất đầu hình thành được mô hình đào tạo chất lượng theo chuẩn quốc tế thông qua các chương trình chuyển giao, người học vừa có kỹ năng nghề nghiệp đạt chuẩn quốc tế, vừa giỏi kỹ năng ngoại ngữ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu về lao động chất lượng cao của thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Tuy nhiên Thứ trưởng Lê Quân cho biết GDNN hiện vẫn còn nhiều khó khăn hạn chế như cơ câu trình độ đào tạo trong GDNN còn chưa hợp lý. Đào tạo sơ cấp và thường xuyên, ngắn hạn vẫn chiếm 75%, đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp mới chiếm khoảng 25% trên tổng số tuyển sinh. HSSV tốt nghiệp còn yếu về năng lực ngoại ngữ và các kỹ năng khác như tác phong công nghiệp, khả năng làm việc theo tổ nhóm..v.v.
Để khắc phục những hạn chế trên, Bộ LĐ-TB&XH đang tiến hành rà soát qui hoạch lại mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng tinh gọn, cơ cấu hợp lý, hoạt động hiệu qủa. Đẩy mạnh tử chủ, gắn với trách nhiệm giải trình, cơ chế đánh giá độc lập; tăng cường gắn kết GDNN với thị trường lao động và việc làm bền vững; tiếp tục chuẩn hóa các điều kiện đảm bảo chất lượng trong hệ thống GDNN, tổ chức, quản lý đào tạo tiên tiến; tăng cường lãnh đạo chỉ đạo công tác thông tin tuyên truyền nâng cao nhận thức xã hội về GDNN.
Minh Thi