Những ngày tết Nguyên đán, dù đồ ăn, thức uống được chuẩn bị đầy nhà nhưng nhiều gia đình vẫn mua thêm vài ký khô để sẵn. Đây vừa là món ăn lạ miệng vừa là mồi ngon để uống bia, nhắm rượu của cánh đàn ông. Thế nên cứ vừa vào tháng Chạp, người dân vùng nuôi thủy hải sản lại rộn ràng, tất bật với mùa khô tết.
Ở vùng nuôi tôm tỉnh Bạc Liêu, các mặt hàng khô tết đa dạng, phong phú nhưng có một điểm chung là đều làm thủ công kiểu “nhà làm”. Cá trong ao, tôm trong vuông được sơ chế và phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời nên luôn giữ được hương vị đặc trưng.
Theo nhiều hộ dân, mùa tết năm nay, bên cạnh món tôm khô, khô cá phi phi lê đang được nhiều khách hàng ưa chuộng và tiêu thụ mạnh. Đây là loại cá đặc thù gắn liền với vùng nuôi tôm quảng canh bởi dễ sinh trưởng và có sản lượng lớn. Từ món quà quê thành, khô cá phi của vùng nuôi tôm Bạc Liêu đã trở thành một sản phẩm nổi trội trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Chị Phạm Thị Quyển – Cơ sở Quyển Đình nơi mạnh dạn đưa khô cá phi thành sản phẩm OCOP cho biết: “Cá phi là loài cá dễ thích nghi với nhiều môi trường nước và rất dễ sinh sản, phát triển nhưng ngon nhất vẫn là loài cá phi thiên nhiên, sống trong các ao, vuông nuôi tôm quảng canh. Để tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, dồi dào tại địa phương, bên cạnh các đặc sản đã có như tôm khô, khô cá lóc, khô cá kèo, mùa khô tết hàng năm, cơ sở đã làm thêm khô cá phi phi lê. Không chỉ góp phần tăng giá trị nông sản quê nhà, cơ sở còn tạo thêm việc làm và thu nhập cho lao động nhàn rỗi”.
Sau nhiều năm hoàn tất thủ tục đăng ký và đầu tư máy móc cho khâu đóng gói, bảo quản, đến nay cơ sở Quyển Đình đã tạo nên thành phẩm Khô cá phi Phi lê với hương vị đặc trưng và tạo nên nét riêng của đặc sản vùng miền. Không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước. Hiện nay, khô cá phi Phi lê đã được nhiều Việt Kiều định cư tại Na uy, Đài Loan, Mỹ…tin tưởng mua làm quà biếu tết cho người thân, bạn bè, khi về thăm quê hương.
Ở vùng nuôi tôm quảng canh của tỉnh Bạc Liêu, thời gian gần đây, rất nhiều nông hộ, cơ sở kinh doanh đã phát triển sản xuất khô các loại. Mô hình này vừa tăng thêm thu nhập cho nông dân vừa gia tăng giá trị cho nông sản. Khô tôm, khô cá các loại được sản xuất quanh năm nhưng mùa tết vẫn được xem là cao điểm. Sức tiêu thụ gấp nhiều lần ngày thường.
Dọc các con đường nông thôn, dọc hai bờ sông vùng nuôi tôm quảng canh, những ngày tháng Chạp, nhà nhà lại tranh thủ làm tôm khô, cá khô, mắm tôm, bánh phồng tôm đón Tết. Điều đáng ghi nhận là không chỉ giữ gìn những món khô đặc sản mang đậm hơi thở hồn quê, nhiều nông hộ, cơ sở kinh doanh nơi đồng tôm Bạc Liêu đã đưa sản phẩm đi xa hơn phạm vi chợ xã, chợ huyện. Đơn cử như câu chuyện cơ sở Quyển Đình – nơi đã đưa khô cá phi với thiết kế mẫu mã, nhãn hiệu riêng lên chợ online và theo Việt Kiều “xuất ngoại”.
Trần Quyền