Mới đây, công ty Công ty TNHH Tư vấn đầu tư Gia An – thành viên Tập đoàn Hoa Lâm huy động 456 tỷ đồng từ thị trường trái phiếu để hợp tác với nhóm Tập đoàn Hoa Lâm nhằm mua lại một phần vốn góp của cổ đông Singapore nắm 70% vốn tại dự án Khu Y tế Kỹ thuật cao Hoa Lâm Shangri-La.
Toàn bộ 456 trái phiếu được Gia An phát hành có mệnh giá 1 tỷ đồng/trái phiếu, đây là loại trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, có tài sản đảm bảo, được thu xếp phát hành bởi CTCP Chứng khoán Quốc tế Việt Nam (VIS) và được mua bởi một tổ chức tín dụng trong nước.
Số trái phiếu này có kỳ hạn 10 năm, đáo hạn vào ngày 27/9/2031. Lãi suất cố định 9%/năm cho năm đầu tiên, trả lãi 12 tháng/lần.
Đơn vị này cho biết số tiền thu về được dùng để hợp tác với CTCP Đầu tư sản xuất Thương mại Mai Anh và CTCP Đầu tư Phát triển Hoa Lâm (Hoa Lâm Group) mua một phần vốn góp của Shangri-La Healthcare Investment PTE.LTD trong Công ty TNHH Y tế Hoa Lâm – Shangri-La (HLSL).
HLSL được thành lập vào tháng 7/2008, với hai cổ đông là Shangri-La Healthcare Investment PTE.LTD (70%) và Công ty TNHH Dịch vụ Hoa Lâm (30%). Đến cuối năm 2020, quỹ Aseana Properties Limited (ASPL – Singapore) nắm 73% vốn Shangri-La Healthcare Investment và 51% vốn Công ty TNHH Dịch vụ Hoa Lâm – Shangri-La.
Từ năm 2001, UBND TP HCM đã kêu gọi doanh nghiệp đồng hành cùng Nhà nước xã hội hóa đầu tư trong lĩnh vực y tế. Sau khi có chủ trương này , Công ty Hoa Lâm – Shangri-La đã tiến hành thủ tục nghiên cứu, khảo sát, lập dự án đầu tư. Ngày 07/6/2008, UBND Thành phố đã có văn bản số 3588/UBND-ĐT gửi Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo về dự án đầu tư Khu Y tế kỹ thuật cao.
Tháng 10/2008, HSSL được chấp thuận làm chủ đầu tư dự án Khu y tế Kỹ thuật cao Hoa Lâm – Shangri-la (IHP) quy mô 37,5ha, vốn đầu tư 400 triệu USD nằm tại Quận Bình Tân, TP.HCM, bao gồm 6 bệnh viện với tổng cộng 1.750 giường, gồm 4 hạng mục y tế, giáo dục, hỗ trợ và các tiện ích phục vụ cộng đồng như: bệnh viện, phòng thí nghiệm, phòng khám, khu ngoại trú, khu dân cư nhà ở, trung tâm triển lãm y tế và trung tâm mua sắm, căn hộ dịch vụ, trường học quốc tế và khu sinh hoạt tập thể.
Dự án có thời hạn sử dụng đất 69 năm, tới năm 2077, được chia làm 19 lô đất. Từ năm 2012 đến 2016, HLSL đã lần lượt thành lập 6 công ty con, được đánh số thứ tự từ 1-6 là các công ty Hoa Lâm – Shangri-La 1-6 (HLSL 1-6), mỗi đơn vị phụ trách phát triển một dự án.
HLSL 1, hiện là Công ty TNHH Bệnh viện Quốc tế City, là doanh nghiệp phụ trách dự án Bệnh viện Quốc tế City (CIH), vận hành thương mại vào tháng 9/2013 và chính thức mở cửa vào đầu năm 2014.
HLSL 2 (hiện là Công ty TNHH Bệnh viện Gia An 115) là chủ đầu tư bệnh viện Gia An 115 có vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng, quy mô 351 giường bệnh, đi vào hoạt động vào cuối năm 2016 với sự hợp tác chuyên môn với Bệnh viện Nhân dân 115.
HLSL 3 và HLSL 4 đã lần lượt được đổi tên thành CTCP dịch vụ Hoa Lâm – Shangri-La và Công ty TNHH Trường mẫu giáo Quốc tế Morningstar.
Hoa Lâm đã thống nhất nhận lại phần vốn ngoại trong Khu y tế kỹ thuật cao Shangri-La. Trên thực tế, tập đoàn từ lâu đã mua lại nhiều lô đất thành phần của dự án, trong đó có tài sản đáng giá nhất là khu đất D2-D3. HLSL 5 và HLSL 6 được thành lập tháng 3/2016 với nhiệm vụ phụ trách phát triển 2 khu đất này.
Huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu
ASPL trong những năm gần đây đã lên kế hoạch rút khỏi thị trường Việt Nam, thoái hết vốn hoặc bán hết các lô đất thành phần tại tổ hợp IHP, đặc biệt khi dự án chủ lực là bệnh viện CIH liên tục chìm trong thua lỗ.
Báo cáo tài chính thể hiện ASPL năm 2019 lỗ trước thuế 28,7 triệu USD, sai đó lỗ 13,3 triệu USD năm 2020, phần lớn bởi các khoản thua lỗ ở dự án CIH, IHP ở Việt Nam và một số dự án khác ở Malaysia.
Vào cuối tháng 8/2021, ASPL đã công bố ký kết thoả thuận bán bệnh viện CIH và cả tổ hợp IHP cho Tập đoàn Hoa Lâm với giá trị 95 triệu USD. Giao dịch dự kiến hoàn thành trong vài tháng tới và bên mua sẽ có nhiệm vụ thanh toán tất cả các khoản nợ ngân hàng liên quan.
Vai trò đặc biệt quan trọng của những người đứng đầu Hoa Lâm Group đã được thể hiện xuyên suốt thời gian qua tại IHP. Bà Trần Thị Lâm trực tiếp phụ trách vị trí quyền lực nhất tại HLSL, đó là Chủ tịch HĐTV. Chồng bà, ông Dương Ngọc Hoà cũng có một ghế thành viên trong HĐTV 6 người của chủ đầu tư IHP. Về mặt giấy tờ, Hoa Lâm Group chỉ sở hữu 49% trong Công ty TNHH Dịch vụ Hoa Lâm, cổ đông thiểu số nắm 30% vốn HLSL. Theo tính toán, Hoa Lâm chỉ có chưa tới 15% lợi ích tại tổ hợp IHP.
Tuy nhiên điều này không quá quan trọng, bởi trên thực tế, tập đoàn này nhiều năm nay đã nhận lại những giá trị mang tính cốt lõi nhất từ HLSL.
Ngoại trừ HLSL 1 (bệnh viện CIH) vẫn là công ty con của HLSL, thì cả 5 công ty con còn lại đã lần lượt về tay Hoa Lâm Group. HLSL 2 là chủ đầu tư Bệnh viện Gia An 115, HLSL 4 đầu tư Trường mẫu giáo Quốc tế Morningstar, còn HLSL 3 sở hữu lô đất hiện đang là Trung tâm thương mại Aeon Mall Bình Tân, trong khi HLSL 5 và HLSL 6 sở hữu các lô đất D2 và D3 có diện tích lần lượt 1,23ha và 1,19ha.
Trong giai đoạn 2017-2018, toàn bộ phần vốn trong HLSL 5 và HLSL 6 đã được HLSL chuyển nhượng cho các công ty thành viên của Hoa Lâm. Đây cũng là khoảng thời gian UBND TP.HCM chấp thuận điều chỉnh quy hoạch, cho chuyển đổi sang mục đích thương mại, và chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án Khu nhà ở D2 (quy mô 12.315 m2) và D3 (quy mô 11.953 m2). Dự án hiện đang được triển khai với tên thương mại AIO City Bình Tân, quy mô 2.300 căn hộ.
Nhiều lô đất trong tổ hợp IHP thời gian qua được làm tài sản đảm bảo cho một loạt đợt phát hành trái phiếu của các thành viên trong Hoa Lâm Group. Các đợt phát hành này đều được thu xếp thông qua Ngân hàng VietBank.
Công ty TNHH Vinh An Điền tháng 11/2020 dùng quyền sử dụng đất của HLSL 5 để phát hành 650 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 5 năm. Tại thời điểm phát hành lô trái phiếu, vốn điều lệ của Vinh An Điền ở mức 150 tỷ đồng, nhưng huy động thành công lô trái phiếu giá trị gấp hơn 4 lần vốn điều lệ.
Trước đó, công ty TNHH Minh Khang Điền tháng 10/2020 dùng quyền sử dụng đất của HLSL 6 để huy động 572 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 5 năm. Vinh An Điền hay Minh Khang Điền có thể xem là những pháp nhân được lập ra dành cho mục đích đặc biệt, mà trong trường hợp này là để huy động vốn trên thị trường trái phiếu.
Mới đây, Công ty TNHH Tư vấn đầu tư Gia An tháng 9/2021 cũng dùng quyền sử dụng đất tại Trường mẫu giáo quốc tế Morningstar của HLSL 4 để thu về 456 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 10 năm.
Gần đây nhất, Công ty TNHH Bất động sản Thành Đô ngày 30/9/2021 đã phát hành thành công 250 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 10 năm, mục đích để hợp tác kinh doanh với Công ty TNHH Bệnh viện Gia An 115. Tài sản đảm bảo là các lô đất thuộc sở hữu của Công ty Bệnh viện Gia An 115 tại phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân.
Tính từ tháng 7/2020 đến nay, nhiều pháp nhân cùng nhóm Hoa Lâm Group đã liên đục huy động vốn qua kênh trái phiếu. Bên cạnh những doanh nghiệp nêu trên, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xích Lô Đỏ (phát hành 738 tỷ đồng tháng 8/2020); Công ty TNHH Điền Phát Land (tháng 7/2020 huy động 770 tỷ đồng), Công ty TNHH Hướng Dương Holdings (tháng 8/2020 phát hành thành công 750 tỷ đồng), Công ty TNHH Hoa Thanh Long (tháng 12/2020 phát hành 477 tỷ đồng), CTCP Hong Lim Land vào tháng 7/2021 đã phát hành 504 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 4 năm để đầu tư vào dự án AIO City.
Tổng cộng, các thành viên trong Hoa Lâm Group đã thu về khoảng 5.250 tỷ đồng qua kênh phát hành trái phiếu chỉ trong hơn một năm qua và hiện đang là nhóm doanh nghiệp hoạt động tích cực bậc nhất trên thị trường trái phiếu hiện nay.
Hoa Lâm Group do vợ chồng bà Trần Thị Lâm và ông Dương Ngọc Hòa thành lập vào năm 1999 với tên gọi ban đầu là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Vận tải Nhất Nguyên, khởi đầu kinh doanh với hãng xe gắn máy Halim và liên doanh với thương hiệu xe máy Kymco. Lượng xe bán ra có lúc được 10.000 chiếc/tháng.
Tập đoàn bắt đầu gia nhập mảng tài chính vào năm 2006, trong đó bà Lâm là cổ đông sáng lập của Vietbank. Ông Dương Ngọc Hòa cũng từng là Chủ tịch HĐQT ngân hàng trước khi vị trí này do con trai của ông bà là ông Dương Nhất Nguyên đảm nhiệm. Năm 2008 trở đi, Hoa Lâm Group tham gia phát triển các dự án, từ thành phố y tế 37,5 ha, tổng mức đầu tư 1 tỷ USD ở khu Nam Sài Gòn đến các tòa nhà ở trung tâm như Lim Tower (9-11 Tôn Đức Thắng, quận 1), Lim Tower 2 (158 Võ Văn Tần, quận 3), Lim Tower 3 (29A Nguyễn Đình Chiểu, quận 1), AEON Mall Bình Tân,…
Hữu Bá